Hà Nội 3 năm mới có một dự án NOXH mở bán, xếp hàng 2 ngày mới nộp được hồ sơ

Mua nhà ở xã hội khó như lên trời

Chị Thu (trú tại Hoàng Mai, Hà Nội) vừa nộp được hồ sơ mua một căn nhà ở xã hội trên đường Tố Hữu (Nam Từ Liêm), Không chỉ khó khăn trong lúc làm hồ sơ, mà khi tới nộp chị cũng phải choáng ngợp vì đã có hàng nghìn hồ sơ nộp trước đó. 

“Dù hạn nộp hồ sơ vẫn còn nhiều nhưng số lượng hồ sơ đã chất đống, trong khi dự án chỉ có hơn 200 căn. Với tỷ lệ chọi cao vậy thì tôi sợ là không may mắn bốc thăm được, không biết bao giờ Hà Nội mới lại có dự án như thế này mà mua” - Chị Thu nói. 

Theo thông báo của Sở Xây dựng Hà Nội, dự án NOXH này được cơ quan chức năng phê duyệt giá bán hơn 19,5 triệu đồng/m2 (đã gồm VAT, chưa có phí bảo trì). Như vậy, để sở hữu một căn hộ diện tích nhỏ nhất của dự án thì cũng phải chi trả gần 1,5 tỷ đồng. 

Thế nhưng, dù chủ đầu tư đã thông báo nhận hồ sơ, tuy nhiên nhiều môi giới bên ngoài cũng tranh nhau quảng bá, tự nhận mình có suất ngoại giao cần bán với giá chênh tới 500 triệu đồng/suất.

Cũng trong thời điểm này, một số dự án NOXH khác được công bố từ lâu như Thượng Thanh (Long Biên, Hà Nội), Hạ Đình (Thanh Xuân, Hà Nội)… đến nay vẫn chưa có thông tin chính thức nhận hồ sơ. 

Đề án “đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” cùng với chương trình ưu đãi lãi suất của gói 120.000 tỷ đồng đã được công bố chính thức. Tuy nhiên, vẫn có nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh gói tín dụng này. 

Theo văn bản mới đây của Hiệp hội bất động sản TP. HCM, lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi của “Đề án” được áp dụng từ nay cho tới 30/6/2023 là 8,2%/năm đối với những người mua NOXH vẫn còn khá cao so với lãi suất vay ưu đãi 5%/năm áp dụng cho năm 2023 đối với người mua NOXH được quy định tại Quyết định số 2081/QĐ-NHNN ngày 12/12/2022 của Ngân hàng Nhà nước.

Cùng với đó, theo quy định áp dụng lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi 5 năm và lãi suất cho vay khi hết hạn ưu đãi thì ngân hàng thương mại và khách hàng tự thỏa thuận, thống nhất có thể khiến người vay vốn mua NOXH gặp rủi ro, trở thành “bên yếu thế” khi phải thương lượng, thỏa thuận với ngân hàng. 

Bên cạnh đó, thời gian ưu đãi 5 năm là quá ngắn, không phù hợp với bản chất của chính sách tín dụng ưu đãi về NOXH là cần vay vốn với lãi suất thấp trong thời gian dài, theo quy định của Luật Nhà ở 2014 về thời hạn vay ưu đãi tối đa là 25 năm. 

Lãi suất là gánh nặng khi hết hạn ưu đãi

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng, nhiều khả năng sau khi hết thời hạn ưu đãi, người mua NOXH sẽ phải vay vốn với lãi suất thương mại bình thường, như vậy đây sẽ là gánh nặng lớn cho đối tượng có thu nhập thấp, công nhân lao động… Vì vậy, theo ông Châu, Ngân hàng Nhà nước nên xem xét xây dựng hoàn thiện về cơ chế cho phù hợp và hợp lý hơn. 

Vì vậy, để đảm bảo nguồn vốn tín dụng về lâu dài, HoREA đề nghị Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét xây dựng hoàn thiện chính sách tín dụng về phát triển NOXH. Cụ thể, cần bổ sung, sửa đổi quy định về các nguồn vốn cho phát triển nhà ở theo hướng: Bổ sung huy động vốn từ quỹ đầu tư phát triển địa phương để phát triển NOXH, giới hạn mục đích sử dụng vốn từ ngân sách nhà nước để phát triển hạ tầng phù hợp với quy định của Luật Đầu tư công, bổ sung hình thức huy động vốn từ nước ngoài cho việc phát triển NOXH. 

HoREA cũng đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục nghiên cứu đề xuất gói ưu đãi tín dụng 110.000 tỷ đồng, bằng 30% nhu cầu nguồn vốn để thực hiện Chương trình 1 triệu căn NOXH giai đoạn 2021 - 2030. 

Gói này dưới cơ chế tái cấp vốn, cấp bù lãi theo kế hoạch chi ngân sách Nhà nước trong trung hạn, tùy vào khả năng cân đối ngân sách trong từng thời kỳ, thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Gói ưu đãi 110.000 tỷ đồng hướng tới người mua, thuê mua nhà ở xã hội được vay với lãi suất ưu đãi là 4,8 - 5%/năm trong thời hạn tối đa 25 năm, sau đó trình lên Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định. 

Về vấn đề này, đại diện Bộ Xây dựng đã lên tiếng tại Hội thảo "Khơi thông dòng vốn trong nước và nước ngoài cho thị trường bất động sản trong bối cảnh mới" vào ngày 7/4. Cụ thể, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS - Ông Nguyễn Mạnh Khởi cho biết, Bộ Xây dựng đã nhận được ý kiến về việc gói lãi suất 120.000 tỷ vẫn còn cao, chưa khuyến khích đối tượng vay và chưa phải giải pháp đẩy nhanh việc phát triển NOXH. Cũng có ý kiến đề xuất Bộ Xây dựng thêm một gói hỗ trợ khác là gói 110.000 tỷ đồng mà Bộ đã đề xuất trước đó với chính sách giống với năm 2013. 

Tuy nhiên, ông Khởi cho rằng, để có thể khơi thông vốn cho thị trường BĐS thì hiện không chỉ cần tháo gỡ về mặt pháp lý, vì không phải tất cả các doanh nghiệp đều đang vướng mắc vấn đề này. 

Các doanh nghiệp cần phải chủ động nghiên cứu để tháo gỡ và tổ chức rà soát, tái cấu trúc lại tổ chức, danh mục đầu tư, cơ cấu lại sản phẩm phục vụ nhu cầu thực của thị trường để đảm bảo phù hợp năng lực tài chính, quy mô, khả năng quản trị và tránh đầu tư dàn trải. 

Bên cạnh đó, cần khẩn trương rà soát, hoàn thiện và báo cáo, đề xuất lên cơ quan, người có thẩm quyền để xem xét giải quyết những thủ tục pháp lý của dự án nhằm sớm triển khai, thực hiện dự án bảo đảm đúng quy định pháp luật. 

“Cách đây 3 ngày trên địa bàn Hà Nội đã có dự án NOXH ở Trung Văn mở bán với mức giá 19 triệu đồng/m2 (cao nhất từ trước tới nay) nhưng số lượng người nộp hồ sơ quá đông, thậm chí xếp hàng 2 ngày vẫn chưa nộp được. Có thể thấy nhu cầu về NOXH là rất cao. Vì vậy các doanh nghiệp cần cơ cấu lại sản phẩm, xây dựng lại chiến lược đầu tư” - Theo đại diện Bộ Xây dựng.

Dưới góc nhìn chuyên gia, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ quốc gia, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV - TS. Cấn Văn Lực cho rằng, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng là gói thương mại, có lãi suất ưu đãi chỉ hơn một chút so với lãi suất thị trường.

“Có nhiều băn khoăn rằng, tại sao lãi suất cho vay lại không thấp, thời gian ưu đãi không dài hơn… nhưng các ngân hàng thương mại cũng là doanh nghiệp, việc giảm lãi suất từ 1,5 - 2% đã rất thiện chí. Vì vậy, về lâu dài cần có các quỹ phát triển NOXH và việc này sẽ do Chính phủ “cầm trịch” chứ không phải các ngân hàng cho vay gói này mai gói khác, rồi lại dừng vào bất kỳ lúc nào đó. Điều này không bền vững đối với việc phát triển phân khúc nhà ở giá rẻ” - Ông Lực nhìn nhận.