Có được tái định cư khi bị thu hồi đất nông nghiệp?

Hỏi:

Gia đình tôi có 3 sào đất nông nghiệp thuộc diện bị thu hồi để làm dự án. Tôi muốn hỏi, khi nhà nước thu hồi diện tích đất kể trên, gia đình tôi có được tái định cư không? Nếu không thì sẽ được bồi thường ra sao? Xin cảm ơn.

(Anh Nguyễn Thế Long, Hòa Bình).

Trả lời:

Cảm ơn anh đã gửi câu hỏi tới chuyên mục, nội dung anh quan tâm luật sư Vũ Thị Quyên, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội tư vấn, giải đáp như sau:

1. Người dân được tái định cư trong trường hợp nào?

Trước tiên, về nguyên tắc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, Điều 74 Luật Đất đai 2013 quy định, việc bồi thường phải đảm bảo tuân thủ theo nguyên tắc sau:

- Người sử dụng đất được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện quy định.

- Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi.

Trường hợp không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.

- Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định.

Về vấn đề Người dân bị thu hồi đất nông nghiệp có được tái định cư không? thì tại khoản 2 Điều 83 Luật Đất đai 2013 có quy định như sau:

Điều 83. Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất

…

2. Các khoản hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm:

a) Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất;

b) Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp; thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân mà phải di chuyển chỗ ở;

c) Hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở;

d) Hỗ trợ khác.

Như vậy, theo quy định nêu trên, hỗ trợ tái định cư chỉ áp dụng đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở.

Do đó, trường hợp người dân bị thu hồi đất nông nghiệp sẽ không được hỗ trợ tái định cư.

2. Thu hồi đất nông nghiệp được bồi thường, hỗ trợ những gì?

Căn cứ theo Điều 77, Điều 78 Luật Đất đai 2013, trường hợp người dân bị thu hồi đất nông nghiệp được Nhà nước xem xét bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại. Cụ thể:

 Đối với hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất:

Diện tích đất nông nghiệp được bồi thường gồm: Diện tích trong hạn mức và diện tích đất do được nhận thừa kế;

Đối với diện tích đất nông nghiệp vượt hạn mức: Không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại;

Lưu ý:

Đối với diện tích đất nông nghiệp do nhận chuyển quyền sử dụng đất vượt hạn mức trước ngày 01/7/2014 thì việc bồi thường, hỗ trợ được thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Trong đó, người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp trước ngày 01/7/2014 nhưng không có Giấy chứng nhận hoặc không đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận thì được bồi thường đối với diện tích đất thực tế đang sử dụng, diện tích được bồi thường không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp.

- Đối với tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính, cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo:

Tổ chức kinh tế đang sử dụng đất nông nghiệp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi bị thu hồi, nếu đủ điều kiện được bồi thường thì được bồi thường về đất.

Tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính đang sử dụng đất nông nghiệp được Nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm khi bị thu hồi đất thì không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại nếu chi phí này không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước.

Về cách tính chi phí đầu tư vào đất còn lại, khoản 4 Điều 3 Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định chi phí đầu tư vào đất còn lại được tính phải phù hợp với giá thị trường tại thời điểm có quyết định thu hồi đất và được xác định theo công thức sau:

Trong đó:

P: Chi phí đầu tư vào đất còn lại.

P1: Chi phí san lấp mặt bằng.

P2: Chi phí cải tạo làm tăng độ màu mỡ của đất, thau chua rửa mặn, chống xói mòn, xâm thực đối với đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp.

P3: Chi phí gia cố khả năng chịu lực chống rung, sụt lún đất đối với đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh.

P4: Chi phí khác có liên quan đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất.

T1: Thời hạn sử dụng đất.

T2: Thời hạn sử dụng đất còn lại.

Đối với trường hợp thời điểm đầu tư vào đất sau thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất thì thời hạn sử dụng đất (T1) được tính từ thời điểm đầu tư vào đất.