Chưa rõ tín hiệu hồi phục của thị trường tiêu thụ thủy sản trong nửa cuối năm

Xuất khẩu thủy sản sụt giảm

Theo Doanh nghiệp & Kinh doanh, trong tháng 5, ngành thủy sản Việt Nam vẫn tiếp tục sụt giảm, đặt ra nhiều khó khăn và thách thức cho các doanh nghiệp chế biến, nhất là các doanh nghiệp hoạt động ở lĩnh vực tôm, cá tra. Đây đều là 2 mặt hàng chiếm tỉ trọng lớn nhất trong thủy sản Việt Nam.

Kim ngạch xuất khẩu thủy sản trong tháng 5 đạt 808 triệu USD, giảm 24% so với cùng kỳ năm trước. Hoạt động xuất khẩu mặt hàng này tính chung 5 tháng qua đã đem về 3,4 tỷ USD, giảm hơn 29% so với cùng kỳ năm trước.

Trong 5 tháng đầu năm nay, xuất khẩu các mặt hàng thủy sản chính đều sụt giảm từ 10-40% so với cùng kỳ. Trong đó, giảm sâu nhất là cá tra (-40%), còn tôm giảm 34%.

Mức giảm sâu được ghi nhận ở các thị trường tiêu thụ chính như EU, Mỹ, Trung Quốc. 

Trong tháng 5, doanh thu của Vĩnh Hoàn, công ty xuất khẩu cá tra lớn nhất cả nước đã giảm 37% so với cùng kỳ, còn 954 tỷ đồng. Trong đó, mặt hàng chủ đạo là cá tra ghi nhận doanh thu giảm 43% xuống 592 tỷ đồng.

Công ty đạt doanh thu 4.074 tỷ đồng trong 5 tháng đầu năm, giảm 36,7% so với cùng kỳ năm trước.

Cá tra vẫn tiếp tục đi theo xu hướng giảm giá. Tính tới ngày 16/6, tại Đồng Tháp, giá cá tra ghi nhận ở mức 26.500 đồng/ kg, giảm từ mức 30.000 đồng/ kg vào giữa tháng 5.

Doanh nghiệp đứng thứ 3 về xuất khẩu tôm - Sao Ta cũng chứng kiến lượng tiêu thụ tôm thành phẩm sụt giảm sâu 39% so với cùng kỳ năm trước, còn 948 tấn. Trong tháng 5, doanh số chung đạt gần 11 triệu USD, giảm 44% so với cùng kỳ. Công ty đã hoàn thành thu hoạch tôm tại khu nuôi cũ 320 ha và sắp thả nuôi mới có diện tích hơn 200ha.

VASEP cho biết, ngành thủy sản, nhất là tôm đang gặp căng thẳng với các quốc gia sản xuất khác về giá và nguồn cung, ví dụ như Ấn Độ, Ecuador,...

CTCP Chứng khoán VNDirect cho biết vì lạm phát cao và lượng hàng tồn kho cao trong khi nhu cầu tiêu dùng thủy sản là một trong những lý do khiến nhập khẩu thủy sản của Mỹ sẽ chịu tác động trong ngắn hạn.

Tại thị trường này, tồn kho vẫn ở mức cao, do đó các nhà nhập khẩu phải giảm hay ngừng đặt hàng mới vào những tháng cuối năm ngoái và kéo dài sang năm nay.

Chưa thể kỳ vọng cú hồi phục nhanh

Một số tín hiệu tích cực đã dần bắt đầu xuất hiện. Ví dụ như, kim ngạch xuất khẩu tháng 5 dù giảm so với cùng kỳ năm ngoái nhưng đó lại là mức cao nhất từ đầu năm tới nay, đã tăng 9% so với tháng trước đó.

Bên cạnh đó, sau 5 tháng lao dốc, giá tôm nguyên liệu cũng bắt đầu tạo đáy. Tính tới ngày 19/6, giá tôm thẻ chân trắng ghi nhận ở mức 88.000 đồng/ kg, đã tăng so với mức thấp nhất gần 1 năm là 83.800 đồng/ kg vào hồi cuối tháng 5.

Thế nhưng, chừng đó tín hiệu có vẻ như là chưa đủ cho một đợt hồi phục mạnh mẽ trong bối cảnh nền kinh tế còn khó khăn.

Theo nhận định của bà Lê Hằng, Giám đốc Truyền thông của VASEP, chiến tranh và lạm phát là nguồn cơn cho những biến động về cung cầu, đến nay những tín hiệu khả quan vẫn chưa xuất hiện, do đó việc dự báo về thị trường còn thiếu độ chắc chắn.

Thế nhưng, nhiều doanh nghiệp thủy sản nhận định rằng thị trường tiêu thụ thủy sản từ nay tới cuối năm khó có thể hồi phục, hoặc nếu có thì sẽ hồi phục chậm.

Tình hình kinh tế hiện tại ở các thị trường tiêu thụ thủy sản chính của Việt Nam còn diễn biến chậm.

Ví dụ như tại Trung Quốc, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của nước này trong tháng 5 giảm 4,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Về mặt xuất khẩu, kim ngạch giảm 7,5%, cao hơn so với dự báo 0,4%.

Theo chỉ số quản trị mua hàng (PMI) chính thức của Trung Quốc, trong tháng 5, hoạt động của các nhà máy cũng suy giảm nhanh hơn so với dự kiến. Dù quý I của Trung Quốc ghi nhận tăng trưởng vượt kỳ vọng, song các nhà phân tích vẫn hạ dự báo tăng trưởng cho giai đoạn còn lại của năm nay vì sản lượng nhà máy có xu hướng chậm lại.

Trong tiềm thức của mọi người, Trung Quốc là điểm đến tiềm năng trong năm nay, sau khi quốc gia này mở cửa trở lại sau đại dịch.

Thế nhưng sự hồi phục còn chậm, thậm chỉ xuất khẩu thủy sản của nước ta tới thị trường này còn giảm gần 30% trong 5 tháng đầu năm nay.

Trên thực tế khác với dự đoán, nền kinh tế Trung Quốc rõ ràng chịu tác động nặng nề, tỉ lệ thất nghiệp tăng và thu nhập của người dân giảm sau 3 năm kiểm soát giao thương chống dịch. Bởi vậy, nhu cầu tiêu thụ thực tế trong nước chưa thể hồi phục nhanh, nhất là khi Trung Quốc cần tập trung vào việc hồi phục sản xuất và ngành chế biến xuất khẩu thủy sản của họ.

Dẫu vậy, theo bà Hằng, có thể diễn biến sẽ khả quan hơn vào nửa cuối năm khi người dân Trung Quốc đã thích nghi hơn, với các lĩnh vực đều sẽ dần hồi phục.

Tại các thị trường lớn như EU và Mỹ, bên cạnh mong đợi lạm phát tích cực hơn thì việc giải quyết lượng tồn kho là rất quan trọng.

Những thị trường này đã nhập khẩu ồ ạt trong năm ngoái, đều chưa kịp tiêu thụ thì đã chịu cú sốc lạm phát.

Ngoài ra, cơn lốc hàng giá rẻ của các quốc gia khác như Ecuador và Ấn Độ gần như vượt mặt sản phẩm của Việt Nam, đặc biệt là hàng tôm, vốn là sản phẩm chủ lực của nước ta. Do đó, trong ngắn hạn, tín hiệu thị trường không mấy tích cực.

Báo cáo mới đây của VNDirect cho thấy nhìn chung, tổng khối lượng nhập khẩu thủy sản của thị trường Mỹ sẽ tiếp tục giảm trước khi hồi phục trong nửa cuối năm 2023, tính từ mức đáy của nửa đầu năm nay.