VNDirect dự báo 2 thái cực năm 2023: Lợi nhuận ròng của các nhà máy lọc dầu sẽ giảm, doanh nghiệp phân phối xăng dầu phục hồi

Có thể nói, năm 2022 là một năm đầy khó khăn và thách thức với các doanh nghiệp phân phối xăng dầu khi thị trường trong nước có nhiều bất ổn. Theo Doanhnhan.vn, báo cáo mới đây từ Chứng khoán VNDirect cho thấy, việc Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn hoạt động dưới công suất trong nửa đầu năm cộng với chậm điều chỉnh những chi phí cấu thành giá cơ sở xăng dầu đã gây ra hàng loạt khó khăn cho các nhà phân phối. Đây cũng là nguyên nhân khiến nguồn cung trong nước bị thiếu hụt. 

Để đảm bảo xăng dầu cho thị trường nội địa, các doanh nghiệp phân phối lớn ở trong nước như Petrolimex (Mã: PLX) và PV OIL (Mã: OIL) đã phải tăng cường nguồn hàng nhập khẩu. Thế nhưng, thị trường xăng dầu thế giới trong thời gian qua cũng diễn biến không mấy thuận lợi cộng thêm chi phí vận chuyển tăng cao đã ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp xăng dầu trong nước.

4 lý do dự đoán sự phục hồi của doanh nghiệp phân phối xăng dầu năm 2023

Tuy nhiên, theo như dự báo của VNDirect, các doanh nghiệp phân phối xăng dầu trong năm 2023 sẽ phục hồi mạnh mẽ từ mức nền thấp của năm 2022. Dự đoán này dựa trên 4 nguyên nhân chính.

Thứ nhất, giá dầu thế giới trong năm tới dự kiến sẽ ổn định hơn so với năm nay, điều này giúp giảm thiểu rủi ro đánh giá lại hàng tồn kho.

Thứ hai, Chính phủ vừa mới ban hành để PVN xử lý vấn đề tài chính đối với Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn. Đây sẽ là tiền đề để Nghi Sơn có thể hoạt động một cách ổn định trong những năm tới, giúp tăng tỷ trọng nguồn cung nội địa cũng như giảm áp lực chi phí nhập khẩu đối với những doanh nghiệp phân phối.

Thứ ba, những chi phí định mức cấu thành giá cơ sở xăng dầu cũng đã được điều chỉnh tăng trong tháng 10 và tháng 11 bởi các cơ quan có thẩm quyền. Chính vì thế, theo VNDirect, sự điều chỉnh này sẽ phản ánh sát sao hơn diễn biến thị trường, từ đó giảm bớt áp lực đối với các thương nhân kinh doanh xăng dầu.

Thứ tư, nhu cầu tiêu thụ xăng dầu của Việt Nam trong giai đoạn 2022-2030 được dự báo sẽ đạt tốc độ tăng trưởng kép là 5,5%. Đây chính là cơ sở để các doanh nghiệp phân phối xăng dầu có thể tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tiếp theo.

Cũng theo các chuyên gia phân tích, các doanh nghiệp phân phối xăng dầu lớn như Petrolimex và PV OIL trong năm 2023 có thể có thêm thị phần từ những doanh nghiệp nhỏ khác, từng bước phục hồi một cách mạnh mẽ so với mức nền thấp của năm nay.

Năm 2023, lợi nhuận của doanh nghiệp lọc dầu sẽ giảm mạnh 

Trong nửa đầu năm 2022, crack spread (chênh lệch giữa giá một thùng dầu thô cùng với sản phẩm xăng dầu chế biến từ thùng dầu thô) các sản phẩm lọc dầu, đặc biệt là crack spread dầu diesel đã tăng vô cùng mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu kể từ khi Nga chính thức tấn công Ukraine vào tháng 2 năm nay. Sự chênh lệch này là do 3 nguyên nhân chính. Nguyên nhân thứ nhất là do sự lo ngại về thiếu hụt nguồn cung tại khu vực châu  u trong bối cảnh người mua đang tránh nguồn cung đến từ Nga vì các lệnh trừng phạt. Nguyên nhân thứ hai là do các nhà máy lọc dầu tại Mỹ và châu Âu đã ngừng hoạt động và hoạt động với công suất thấp tại Trung Quốc. Nguyên nhân thứ ba là do sự gia tăng của hoạt động vận tải đường bộ khiến cho nhu cầu về nhiên liệu gia tăng. 

Kể từ tháng 7 năm nay, dù crack spread xăng đã giảm đáng kể thế nhưng crack spread diesel vẫn duy trì ở mức rất cao, tất cả là nhờ vào tính đa dụng của nó; bởi xăng có thể được sử dụng làm nhiên liệu cho các phương tiện vận tải, đặc biệt là làm nguồn nhiên liệu cho máy phát điện diesel (sử dụng để thay thế cho điện khí). Điều này đã mang đến những khoản lợi nhuận khổng lồ cho các nhà máy lọc dầu, điển hình như Lọc hóa dầu Bình Sơn (Mã chứng khoán: BSR) với mức lãi kỷ lục được ghi nhận trong 9 tháng đầu năm.

Nhìn chung, theo như dự báo của VNDirect, biên lợi nhuận lọc dầu trong năm 2023 sẽ giảm, tuy nhiên biên lợi nhuận vẫn sẽ được duy trì ở mức cao so với thời điểm trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng giữa Nga và Ukraine do một số nguyên nhân. Thứ nhất là do nhu cầu phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch; thứ hai là do thị trường dầu thô cùng với xăng dầu thành phẩm tiếp tục được thắt chặt do cuộc khủng hoảng giữa Nga và Ukraine vẫn kéo dài liên tục và chưa có dấu hiệu dừng lại, đặc biệt là ở châu Âu; nguyên nhân thứ ba là do việc cắt giảm phát thải carbon dẫn đến tình trạng hạn chế sự gia tăng công suất lọc dầu trong dài hạn.

Điều đáng nói, dù mặt bằng crack spread cao vẫn sẽ là tín hiệu tích cực cho các nhà máy lọc dầu trong những năm tới, thế nhưng lợi nhuận ròng của các nhà máy lọc dầu trong năm 2023 có thể sẽ giảm đáng kể so với mức cao kỷ lục được ghi nhận trong năm 2022.