Thị trường chứng khoán Mỹ bất ngờ hồi phục, phe bán khống hứng lỗ nặng

Theo Vietnambiz, bằng cách nào đó, nửa đầu năm tồi tệ nhất của thị trường chứng khoán Mỹ đã biến thành cuộc thảm sát đối với những tay bán khống. Đau đớn tăng lên gấp bội khi trong ngày 19/7, chỉ số S&P 500 đi lên 2,8% và các tay bán khống đã phải chịu lỗ gấp đôi con số này.

Có khoảng 98% số cổ phiếu thuộc S&P 500 tăng giá trong phiên vừa rồi, đánh dấu cuộc phục hồi trên diện rộng nhất kể từ tháng 12 năm 2018. Theo rổ cổ phiếu Goldman Sachs theo dõi cho thấy, các cổ phiếu bị coi thường nhất bật tăng 5,5%, buộc các tay bán khống phải đóng vị thế để cắt lỗ.

Trong tháng 7, rổ cổ phiếu bị bán khống nặng nề nhất tăng vọt 16%. Tháng đầu tiên của nửa cuối năm nay đang trở thành giai đoạn tồi tệ nhất với phe bán khống kể từ cơn sốt GameStop hồi tháng 1 năm ngoái.

Một số áp lực đè nặng lên chứng khoán trong thời gian qua đã dịu bớt lại, ví dụ như đà tăng mạnh của đồng USD hay khủng hoảng năng lượng ở châu Âu. Chứng khoán Mỹ bật tăng rõ rệt trong cùng ngày một cuộc khảo sát lớn về các nhà quản lý quỹ cho thấy rằng các nhà đầu tư "từ bỏ hoàn toàn" việc gỡ gạc lại thua lỗ từ cổ phiếu.

Tâm lý trên thị trường đã xấu đi đáng kể trong năm nay do nhà đầu tư lo ngại rằng cuộc chiến với lạm phát của Fed sẽ đẩy nền kinh tế rơi vào suy thoái. Theo khảo sát các nhà quản lý quỹ hàng tháng của Bank of America cho thấy tỷ lệ phân bổ danh mục cho cổ phiếu đã rơi xuống mức thấp nhất kể từ năm 2001.

Giám đốc đầu tư của Socorro Asset Management - ông Mark Freeman đánh giá rằng, tâm lý ngại rủi ro cực đoan có thể là nền tảng cho cuộc phục hồi vừa rồi.

Ông nói thêm: "Vị thế của các nhà quản lý quỹ đã trở nên cực kỳ phòng thủ để chuẩn bị cho lúc thị trường tiếp tục đi xuống. Nhưng nếu thị trường phục hồi thì họ có nguy cơ bị thua kém so với mặt bằng chung. Các khoản bán khống đang làm giảm hiệu suất đầu tư và những nhà quản lý này không có đủ vị thế mua để bù đắp nên họ buộc phải mua vào".

Bán khống là hành động đi vay cổ phiếu và bán ở thời điểm hiện tại rồi đi mua cổ phiếu để trả lại trong tương lai. Nếu giá giảm như kỳ vọng thì giá mua vào sẽ thấp hơn giá bán ra ban đầu và người bán khống sẽ có lãi. Ngược lại, nếu giá tăng thì bên bán khống bị lỗ. Người bán khống có thể đóng vị thế và cắt lỗ bằng cách đi mua cổ phiếu để trả lại hàng đã vay.

Nhìn chung trong thời gian gần đây, các cổ phiếu càng bị bán khống mạnh thì lại càng tăng giá cao. Theo dữ liệu Bloomberg tổng hợp cho thấy, trong số các thành viên của chỉ số Russell 3000, trung bình top 5 cổ phiếu bị bán khống nhiều nhất đi lên 4,3%, còn nhóm bị bán khống ít nhất tăng 3%.

Đây là một bước ngoặt bất ngờ đối với phe bán khống, những người vừa thu được lợi nhuận tốt nhất kể từ khủng hoảng tài chính vào năm 2008 khi chứng khoán Mỹ rơi vào thị trường gấu trong nửa đầu năm. Được khích lệ bởi thành công hiếm hoi trong cả chục năm, phe bán khống nhanh chóng tăng cường vị thế của mình. Trong 6 tháng có tốc độ nhanh nhất trong hơn 9 năm qua, theo dữ liệu từ Golman Sachs. 

Việc đặt cược vào sự tiếp diễn của cảnh bán tháo trên thị trường đã giúp các quỹ đầu cơ đánh bại thị trường chứng khoán trong năm nay. Tuy nhiên, tâm lý bi quan này lại làm giảm hiệu suất đầu tư khi tâm lý trên thị trường đổi chiều. Nếu sử dụng vị thế trong các hợp đồng tương lai làm chỉ báo thì phe bi quan sẽ còn phải đóng nhiều vị thế bán khống nếu cuộc phục hồi hiện tại kéo dài.

Theo dữ liệu từ Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai do Deutsche Bank tổng hợp cho thấy, các nhà quản lý tài sản và quỹ sử dụng đòn bẩy đang nắm giữ vị thế bán khống kỷ lục.

Theo ước tính từ chuyên gia Charlie McElligott của Nomura, trong tuần vừa rồi, các cố vấn giao dịch hàng hóa - những quỹ sử dụng cả vị thế mua và bán khống trên thị trường tương lai - đã mua 33 tỷ USD cổ phiếu để trả lại hàng và đóng vị thế bán khống.

Ông Michael O'Rourke, giám đốc đầu tư tại Jones Trading không tin rằng cuộc phục hồi hiện nay có thể kéo dài lâu. Không kể phiên giao dịch ngày 19/7 thì chứng khoán Mỹ đã có ba cuộc phục hồi đáng kể trong năm nay, nhưng tất cả đều kết thúc trong sự suy sụp.

Ông O'Rourke nói rằng: "Sự phục hồi rõ rệt của thị trường cổ phiếu sẽ là hợp lý nếu định giá ở mức hấp dẫn, hoặc lực cản kinh tế tan biến hay Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) thay đổi đường lối chính sách tiền tệ. Nhưng chưa một tiêu chí nào được đáp ứng và có vẻ còn lâu mới được đáp ứng".