Sở hữu xe điện bay của Trung Quốc với 3 tỷ đồng, dự kiến sản xuất hàng loạt vào năm 2025

Startup vượt qua phá sản để ra mắt xe điện bay

Theo Nhịp sống thị trường, tại một sự kiện tại Dubai, chiếc “máy bay” bốn bánh 2 chỗ hình mòng biển đã bay lên, duy trì trạng thái lơ lửng trên không gần 30m và tiếp đất nhẹ nhàng. Những tháng qua, Xpeng Aeroht - startup của nhà sản xuất xe điện Xpeng Trung Quốc, đã thử nghiệm 2 chuyến bay đầu tiên bằng chiếc ô tô bay của mình. Buổi thử nghiệm kéo dài khoảng 90 phút, vị trí gần hòn đảo Palm Jumeriah của Dubai trong tháng 10, tiếp đó là một buổi khác tại Quảng Châu, Trung Quốc. 

Tỷ phú He Xiaopeng - Nhà sáng lập của công ty cùng các cộng sự khác của mình đã đặt cược lớn rằng họ sẽ vượt qua các rào cản pháp lý và nắm bắt một phần của thị trường với giá trị 1 nghìn tỷ USD. Lĩnh vực này cũng đang được kỳ vọng sẽ làm thay đổi cách mà con người tham gia giao thông. 

Startup Aeroht được thành lập vào năm 2013 bởi Zhao Deli (45 tuổi). Zhao đã gặp nhà sáng lập của Xpeng lần đầu vào năm 2020 sau khoảng 10 năm chật vậy để giúp công ty của mình không phá sản.

Không lâu sau đó, He và Xpeng đã đầu tư vào Aeroht và công ty được đổi tên thành Xpeng Aeroth, trụ sở chính đạt tại Quảng Châu, họ sở hữu trung tâm R&D ở Thâm Quyến và Thượng Hải với khoảng 10 nhân viên trong năm 2020, nhưng tới tháng 7/2022 đã có trên 700 người. 

Zhao trở thành “ngôi sao” tại GITEX - một trong các hội nghị thương mại thường niên lớn nhất Dubai. Gian hàng của Xpeng Aeroth được Thủ tướng UAE ghé thăm, trong khi khách tham quan cũng được chụp hình với mẫu xe của hãng, tạo nên khung cảnh nhộn nhịp cho gian hàng tại sự kiện.

Dưới sự đón nhận nồng nhiệt này lại trái ngược với thực tế mà nhiều startup đã đối mặt trong nhiều năm. Một số công ty như Lilium, Joby Aviation và Archer Aviatron khiến các nhà đầu tư khá ngạc nhiên với các đợt niêm yết tỷ USD, nhưng giá cổ phiếu gần như xuống thấp chưa từng có. Startup của nhà đồng sáng lập Google Larry Page - KittyHawk đã phải đóng cửa vào tháng 9. 

Hầu hết các nhà đầu tư dự đoán rằng, sẽ nhiều doanh nghiệp đóng cửa và nhiều thương vụ sáp nhập sẽ diễn ra trong các năm tiếp theo, dù đơn đặt hàng đã tăng dần lên, theo một nghiên cứu mới đây của Horizon Aircraft.

Chủ tịch của Xpeng - Brian Gu đã có phát biểu bên lề sự kiện GITEX tại Dubai: “Ô tô bay đang dần trở thành hiện thực và chúng tôi nghĩ rằng đây là thời điểm thích hợp để đầu tư lĩnh vực này. Ngành này cũng tạo ra rất nhiều đột phá về kỹ thuật, từ việc giảm tải trọng tới việc tránh chướng ngại vật và điện khí hóa”. 

Chiếc ô tô bay của Aeroth đã bay thử tại Quảng Châu và cho thấy sự nổi bật của nó. Nhiều máy bay cất cánh và hạ cánh thẳng đứng chạy điện - eVTOL không có bánh xe và không di chuyển được trên mặt đất. Trong khi, mẫu xe thế hệ thứ 6 của Aeroht hoàn toàn di chuyển được trên đường băng, giống như một chiếc ô tô. 

Mẫu xe này thực tế được thiết kế để chạy được trên đường trong hơn 90% thời gian hoạt động, chỉ bay được bay lên khi gặp chướng ngại vật hoặc tắc đường. Trong một cuộc phỏng vấn, nhà sáng lập chia sẻ, chiếc xe này có 4 động cơ điện cùng 8 cánh quạt, dự kiến sản xuất hàng loạt vào năm 2025. 

Theo ước tính của Zhang, mức giá cho chiếc ô tô bay này khoảng 1 triệu NDT (khoảng 140.000 USD), thấp hơn hẳn mức giá của taxi bay hãng Joby là 1,3 triệu USD. Zhang cho biết, ô tô bay của Aeroht sở hữu mức giá bán hợp lý như vậy là vì họ có thể tiếp cận được với chuỗi những nhà cung cấp của Xpeng trên khắp Trung Quốc.

Tương lai hái ra tiền của công nghệ mới

Trong khi một số nhận định hiện nay vẫn còn quá sớm đối với những ý tưởng táo bạo này. Hay như một số khác vẫn còn đặt niềm tin vào việc đầu tư loại hình này. 

Thành viên hợp danh của công ty tư vấn Oliver Wyman - Zhang Junyi, người từng hỗ trợ thành lập công ty đầu tư Nio Capital cho biết, những nhà đầu tư muốn thấy được “Tesla của ngành sản xuất ô tô bay”. Nhưng theo nhận định của vị này, có thể mất khoảng 10 - 15 năm nữa thì thị trường này mới thật sự nổi bật. “Đầu tư vào ngành này giống như cuộc chạy marathon đầy cam go” - Bà Zhang Junyi nhìn nhận. 

Với các kế hoạch phát triển eVTOL đã “nung nấu” từ ít nhất là 10 năm trước, trong các năm tới, lĩnh vực này có thể ngày càng thu hút sự quan tâm của nhiều người tham gia hơn, khi các nhà đầu tư đang muốn biến một sản phẩm trong tưởng tượng và phim khoa học viễn tưởng thành hiện thực. Nhóm phân tích tới từ Morgan Stanley cho biết eVTOL hay lĩnh vực di chuyển trên không trong khu đô thị có thể đạt giá trị là 1 nghìn tỷ USD vào năm 2040. 

Những doanh nghiệp như Aeroht, Ehang và TCab Tech của Trung Quốc đã tham gia vào “cuộc đua” này suốt khoảng 1 thập kỷ qua. Họ bắt đầu “nuôi dưỡng” một thế hệ doanh nhân và các nhà đầu tư mang đầy sự nỗ lực để tái tạo sự thành công mà Trung Quốc đã làm được với ô tô điện. 

Họ tận dụng những lợi thế với lĩnh vực nhận nhiều sự quan tâm là chuỗi cung ứng rộng lớn, sử dụng nhiều lao động lành nghề, thị trường trong nước có sức tiêu thụ rất mạnh và quan trọng nhất là nhận được sự hậu thuẫn từ các tổ chức lớn. 

Nhà đầu tư của Decent Capital và ủng hộ TCab Tech - Warren Zhou chia sẻ: “Tại Mỹ không có nhiều doanh nghiệp nói rằng lĩnh vực nào sẽ mang tới hứa hẹn và có thể kiếm ra tiền. Còn những doanh nghiệp Trung Quốc đối thủ thì đã “lao vào” cạnh tranh với giá thành thấp hơn. Điều này sẽ diễn ra trên lĩnh vực eVTOL và ô tô bay”. 

Chẳng hạn như một số tên tuổi lớn trong lĩnh vực đầu tư startup đã đồng tình với nhận định này, như Sequoia China, IDG Capital, GGV Capital và Hillhouse Capital - họ đều hậu thuẫn cho Aeroht. Họ đã tài trợ với số vốn hơn 500 triệu USD vào năm ngoái với mức định giá khi đó là 1,5 tỷ USD. 

Ngoài Aeroht, một số startup khác đã nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ. Ví dụ hơn AutoFlight có trụ sở tại Thượng Hải đã nhận 100 triệu USD từ một nhà đầu tư đến từ châu  u vào hồi tháng 11 để phát triển dự án taxi bay. Volant Aerotech được thành lập vào tháng 6/2021 và nhận được hơn 14 triệu USD vào đầu năm 2022. 

Công nghệ này thực chất vẫn chưa hoàn thiện, đa số là phụ thuộc vào sự phát triển của pin và mật độ năng lượng lớn hơn. Ô tô bay cần rất nhiều năng lượng và vướng mắc về tải trọng, vì thế pin thường nhẹ hơn. Quan trọng là cần có hiệu năng tốt hơn hẳn so với pin dùng cho xe điện. Các sản phẩm nguyên mẫu của Aeroht đang dùng pin là sản phẩm thí nghiệm từ những nhà cung cấp nội địa. 

Song, các doanh nhân cùng các nhà đầu tư cho biết công nghệ này không hẳn là mối bận tâm lớn nhất của họ, mà là tiềm năng thương mại cùng sự chấp thuận của những cơ quan quản lý. 

Một số công ty eVTOL như Ehang đã niêm yết tại New York, bắt đầu tạo ra doanh thu. Năm 2022, công ty này nhận được đơn đặt hàng 160 phương tiện bay tự hành từ Malaysia và Indonesia. Prosperity - Công ty sản xuất eVTOL thuộc sở hữu của AutoFlight, thu về 260 đơn đặt hàng trong tháng 8, từ hai công ty để cung cấp phương tiện phục vụ cho dịch vụ logistics và tham quan. 

Vertical Aerospace của Anh đã giành được hơn 1.400 đơn đặt hàng cho chiếc máy bay của họ. Thậm chí, Volkswagen tại Trung Quốc đã công bố mẫu máy bay eVTOL không người lái chở khách đầu tiên vào tháng 7. 

Nhằm thúc đẩy thị trường, Aeroht cần hơn vài trăm đơn đặt hàng nữa và phát triển thành sản phẩm tiêu dùng thương mại. Điều này vướng phải các rào cản pháp lý. Tới nay, vẫn chưa có quốc gia nào dự tính cho phép các phương tiện bay tầm thấp hoạt động, nhất là với những người chưa được đào tạo theo chương trình phi công.

Tuy nhiên, gần đây Trung Quốc đã chỉ định một số tỉnh như Hồ Nam, Giang Tây và An Huy tìm hiểu kỹ hơn lĩnh vực này. Qua đó đã mang tới hy vọng cho những startup như Aeroht.