Nỗi lòng của nhà đầu tư về việc mua cổ phiếu nội bộ trước IPO

Theo Fili, IPO đối với doanh nghiệp chính là kênh huy động vốn tương đối hấp dẫn. Một đợt IPO thành công sẽ giúp cho hboj thu về được khoản tiền không nhỏ để phục vụ cho những mục đích khác nhau như là bổ sung vốn lưu động hay là phát triển các dự án dang dở mà chẳng cần chịu lãi suất hay đáp ứng các quy định như là vay vốn từ phía ngân hàng. 

Còn đối với các nhà đầu tư thì nhìn chung, việc đồng hành sớm với một doanh nghiệp thì có thể mang đến lợi nhuận lớn. Nếu như mua được cổ phiếu với giá rẻ, trong trường hợp doanh nghiệp ăn nên làm ra, thị trường thuận lợi thì có thể kéo giá cổ phiếu tăng một cách phi mã. Thế giới cũng từng chứng kiến những thương vụ thành công như thế với Apple, Netflix, Amazon.

Trái lại, cũng có những trường hợp doanh nghiệp hậu IPO làm ăn kém hiệu quả và thua lỗ một cách triền miên, thậm chí là phá sản cũng như biến số cổ phiếu đã bán trở thành một mớ giấy vụn. 

Đưa ra để thấy, mua cổ phiếu IPO chính là một hình thức đầu tư, có lợi nhuận thì dĩ nhiên đi kèm với rủi ro. Dù vậy thì việc doanh nghiệp phải minh bạch thông tin khi IPO cho phép các nhà đầu tư đánh giá về tình hình hoạt động cũng như tiềm năng của doanh nghiệp và đưa ra quyết định dựa theo lý trí. Cùng với đó là việc không phải ai cũng có cơ hội mua cổ phiếu IPO và vô tình khiến cho các thương vụ này trở nên hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư. 

Lấy ví dụ về câu chuyện của anh Mạnh, nhà đầu tư không chỉ có cơ hội mua cổ phiếu IPO từ một doanh nghiệp mà còn là mua với mức giá nội bộ. Chỉ tiếc rằng kèo này không thơm như anh Mạnh tưởng. 

Được biết, vào năm 2021, anh Mạnh đã chập chững bước vào thị trường chứng khoán sau khi chứng kiến bạn bè lẫn nhiều người xung quanh ăn nên làm ra nhờ vào đầu tư cổ phiếu. Và với số vốn không nhiều, anh Mạnh đã mở tài khoản, tập tành lướt sóng và đã có được khoản lợi nhuận đầu tiên. Thị trường lúc đó trần đầy hấp lực kể cả cho một nhà đầu tư mới và còn non kinh nghiệm. 

Cũng vì ham giàu mà anh Mạnh luôn xem xét mọi khả năng đầu tư, thông qua người quen mà có cơ hội mua cổ phiếu nội bộ từ một doanh nghiệp có kế hoạch IPO (tạm gọi là công ty A). 

Và theo tìm hiểu của anh Mạnh thì A là doanh nghiệp hoạt động trong mảng bất động sản và là công ty con của Tập đoàn B (đã niêm yết) khá là nổi tiếng ở trên thị trường. Anh Mạnh sẽ mua được cổ phiếu A với mức giá là 10.000 đồng/cp nhưng không được giao dịch trong thời gian 1,5 năm kể từ ngày cổ phiếu niêm yết.

Vào thời điểm nửa đầu năm 2022, cổ phiếu của Tập đoàn B có giá khoảng trên 25.000 đồng/cp. Mảng bất động sản khi đó tỏ ra khấm khá, trong khi công ty A cũng đang có nhiều dự án nghỉ dưỡng, căn hộ nhắm đến phân khúc cao cấp, xem chừng là một thương hiệu uy tín. 

Anh Mạnh nhẩm tính, định giá cổ phiếu của B khi đó khoảng 15.000 đồng/cp, trong khi anh được mua ở mức bằng với mệnh giá. Nếu như sua 1,5 năm thì cổ phiếu của A lên bằng giá của B, khoản đầu tư của anh sẽ sinh lời 150%. Nghĩ chỉ cần nhân đôi là bán, anh Mạnh lập tức xuống tiền. 

Chẳng ai biết được tương lai diễn biến thế nào và thương vụ của anh Mạnh cũng thế. Giữa năm 2022, thị trường chứng khoán nói chung và ngành bất động sản nói riêng đã gặp biến cố lớn. Có hàng loạt lãnh đạo công ty lớn ở trên thị trường bị bắt giữ bởi hành vi thao túng chứng khoán. 

Cũng theo đó, thị trường bất động sản và trái phiếu cũng đóng băng sau vụ Tân Hoàng Minh hay là Vạn Thịnh Phát. VN-Index cũng chứng kiến những phiên lao dốc khủng khiếp, từ đỉnh 1,500 điểm kéo về đáy dưới 1,000 điểm. Lúc này, các nhà đầu tư hoảng loạn thoát hàng, có người thậm chí là trắng tay. 

Và cổ phiếu của B cũng không nằm ngoài xu thế, liên tục lao dốc, có lúc chỉ bằng ⅓ so với lúc đỉnh. Hoạt động ở trong mảng bất động sản, công ty A cũng chẳng khá hơn là bao. Tuy nhiên điều quan trọng nhất là khoản đầu tư vào cổ phiếu A bỗng như quả bom nổ chậm bởi ngày lên sàn còn xa vời. 

Theo như kế hoạch, cổ phiếu A sẽ niêm yết trong quý 2 hoặc quý 3/2022. Tuy nhiên đến tháng 10/2022 thì cổ đông nhận được tin A sẽ không niêm yết mà đưa cổ phiếu đăng ký giao dịch lên UPCoM. Hợp đồng của anh Mạnh cũng kèm theo phụ lục về thời gian hạn chế giao dịch. Thời gian 1.5 năm được tính từ ngày lên sàn thay cho ngày niêm yết cổ phiếu.

Anh Mạnh tiếp tục tự trấn an bản thân rằng: “Cũng xem như bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư”. Tuy nhiên càng chờ lại càng nóng ruột vì sau thông báo đó A không có động thái gì mới. Trong khi đó thì thị trường càng ảm đạm, cổ phiếu của B không có dấu hiệu trở về giá cũ. Những khoản đầu tư khác của anh Mạnh cũng chẳng có khả quan hơn, ở thời điểm thị trường sẵn sàng trừng phạt các lệnh giao dịch của nhà đầu tư non kinh nghiệm. 

Bước sang năm 2023, thị trường khởi sắc hơn. Thế rồi hy vọng trong anh Mạnh sáng lên kih tại ĐHĐCĐ thường niên 2023 của A, Chủ tịch HĐQT thông báo kế hoạch lên UPCoM vào quý 3/2023. Cho đến giữa tháng 8, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) cũng đã cấp giấy chứng nhận đăng ký, mã chứng khoán cho A. 

Cho đến quý 4, việc lên sàn của A cũng chưa thấy động tĩnh gì ngoài những tin đồn hay thông tin bất lợi nhắm đến doanh nghiệp. Dù vậy thì trong anh Mạnh đã có sự thay đổi. Anh nói rằng, giờ việc chờ đợi chẳng còn nhiều ý nghĩa nữa. Anh Mạnh xem như đây là khoản đầu tư dài hạn bất đắc dĩ cũng như tập trung việc nâng cao kiến thức phân tích, định giá cổ phiếu để phục vụ cho những khoản đầu tư khác.