Những thông tin cần biết về lợi suất trái phiếu

Trái phiếu là gì?

Trước tiên, cần phải hiểu trái phiếu là một loại chứng khoán được dùng để xác nhận nghĩa vụ nợ của chính phủ hay doanh nghiệp với người mua và nắm giữ. Thông thường, trái phiếu sẽ có kì hạn từ 1 năm trở lên và được chào bán ra thị trường với mệnh giá từ 100 nghìn đồng đến bội số của 100 nghìn đồng. Hiện nay, trái phiếu được phân chia ra thành các loại như sau:

• Trái phiếu chuyển đổi
• Trái phiếu có đảm bảo
• Trái phiếu kèm chứng quyền

Lợi suất trái phiếu là gì?

Lợi suất trái phiếu là con số thể hiện tỷ lệ lợi nhuận mà nhà đầu tư nhận được trên mệnh giá trái phiếu. Lợi suất trái phiếu còn là thước đo khả năng sinh lời của mỗi loại trái phiếu, đồng thời, lợi suất sẽ được thể hiện bằng phần trăm mệnh giá của trái phiếu. Bên cạnh đó, thị trường tài chính chịu rất nhiều ảnh hưởng và có những đợt lạm phát nhất định nên đồng tiền sẽ mất giá theo thời gian. Vì thế, lợi suất thực là lợi suất phổ biến nhất hiện nay và được đánh giá là con số để phản ánh mức lãi suất mà các nhà đầu tư có thể nhận được sau khi đã loại bỏ bớt sự ảnh hưởng của tình trạng lạm phát.  

Các loại lợi suất trái phiếu hiện nay

Hiện nay, các nhà đầu tư còn phải hết sức chú ý đến các loại lợi suất trái phiếu trên thị trường vì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch đầu tư của họ. Một số loại lợi suất trái phiếu phổ biến nhất trên thị trường có thể kể đến như sau: 

• Lãi suất coupon: Đây là lợi tức mà nhà đầu tư mong muốn nhận được dựa trên lãi suất trái phiếu phát hành. Bên cạnh đó, đây còn là khoản thanh toán lãi hàng năm sẽ được thể hiện bằng phần trăm mệnh giá của mỗi trái phiếu. 
• Lợi suất hiện hành: Lợi suất trái phiếu hiện hàng sẽ được tính bằng cách chia khoản thanh toán lãi trái phiếu hàng năm với giá thị trường hiện hành. 
• Lợi suất khi đáo: Đây chính là mức tổng lợi tức khi nhà đầu tư đến thời điểm đáo hạn. Đây là lợi suất lớn khi tính cả các khoản lãi lỗ vốn có thể xảy ra khi thị trường trái phiếu thay đổi. 

Cách tính lợi suất trái phiếu

Các nhà đầu tư cần phải biết cách tính lợi suất trái phiếu để có cách đầu tư an toàn, hợp lý nhất. Muốn tính lợi suất trái phiếu nhà đầu tư có  thể dựa vào công thức tính toán như sau: 

Lợi suất trái phiếu  = Tiền lãi hằng năm / Giá trái phiếu.

Ví dụ: Khi một nhà đầu tư mua trái phiếu với mệnh giá là 3.000.000 đồng và lúc này sẽ nhận được lãi là 200.000 đồng/năm. Do đó, lợi suất trái phiếu sẽ là 200.000/3.000.000 x 100%= 6,67%%.

Các yếu tố ảnh hưởng đến lợi suất trái phiếu

Đối với lợi suất trái phiếu sẽ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau khiến cho việc tăng giảm diễn ra liên tục. Do đó, nhà đầu tư cần phải cân nhắc đến các yếu tố này để dự đoán lợi suất trái phiếu như sau: 

• Yếu tố lãi suất: Khi lãi suất trên thị trường tăng sẽ làm cho giá trái phiếu giảm chính vì thế mà lợi suất trái phiếu sẽ tăng. Ngược lại nếu như lãi suất thị trường giảm làm cho giá trái phiếu tăng thì lợi suất lúc này sẽ giảm. Có thể thấy lãi suất trên thị trường và lợi suất trái phiếu có mối quan hệ tỷ lệ thuận. 
• Yếu tố với giá trái phiếu: Giá trái phiếu cũng có mối quan hệ nghịch biến với lợi suất trái phiếu ở điểm là khi giá giảm thì lợi suất tăng và ngược lại giá tăng thì lợi suất sẽ giảm. 
• Yếu tố với rủi ro tín dụng: Đây là yếu tố cũng rất cần được quan tâm vì khi xảy ra rủi ro tín dụng thì các tổ chức phát hành trái phiếu cũng gặp khó khăn về kinh tế không thể thanh toán được tiền lãi, tiền nợ, lợi suất. Bên cạnh đó, nếu rủi ro tín dụng cao thì cũng dẫn đến lợi suất trái phiếu tăng lên. 
• Yếu tố với lạm phát: Khi thị trường xảy ra lạm phát thì không chỉ lợi suất trái phiếu mà mọi lĩnh vực, yếu tố trên thị trường đều sẽ bị tác động và có sự thay đổi, bởi lẽ yếu tố lạm phát sẽ làm giảm sức mua trong tương lai và khiến các nhà đầu tư trái phiếu đắn đo hơn. 
• Yếu tố với điều kiện thị trường: Nhu cầu thị trường cũng là một trong những yếu tố cực kì quan trọng có ảnh hưởng trực tiếp đến lợi suất trái phiếu vì số lượng phát hành ra có đủ hay thừa với lượng cầu trên thị trường. 
• Yếu tố giá trị đồng tiền: Sự thay đổi của giá trị đồng tiền cũng là yếu tố ảnh hưởng đến lợi suất và dễ khiến cho lợi suất trái phiếu tăng giảm thất thường.
• Yếu tố tín dụng: Những tổ chức phát hành trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp sẽ là yếu tố để đánh giá được lợi suất trái phiếu có an toàn hay không. Đặc biệt, sự ổn định của tổ chức phát hành trái phiếu sẽ ảnh hưởng cực lớn đến lợi suất của trái phiếu.

Một số chiến lược đầu tư tập trung vào lợi suất trái phiếu 

Muốn gia tăng lợi suất trái phiếu thì nhà đầu tư cần phải có những chiến lược đầu tư và tìm kiếm cơ hội hợp lý. Không thể buông lỏng hoạt động đầu tư cũng như sự biến động của thị trường, nhưng cũng không cần quá áp lực với lợi suất trái phiếu lớn vì không phải ai cũng tính toán được lợi suất trái phiếu một cách chính xác, do đó, cần phải có những chiến lược đầu tư cụ thể và chính xác để có được lợi suất cao nhất.

Chiến lược tìm kiếm lợi nhuận

Đây là chiến lược lấy lợi nhuận làm mục tiêu chính khi đầu tư trái phiếu, chiến lược này liên quan đến việc đầu tư vào loại trái phiếu nào để có lợi suất cao hơn và tiết kiệm tối đa lợi nhuận bỏ ra của nhà đầu tư.

Chiến lược tập trung vào thu nhập

Đây là chiến lược mà nhà đầu tư cần tính toán bỏ ra đầu tư bao nhiêu vào trái phiếu để tạo ra được nguồn thu nhập ổn định. Đây chính là chiến lược được rất nhiều nhà đầu tư lựa chọn nhằm gia tăng nguồn thu nhập cho bản thân khi đầu tư trái phiếu. 

Chiến lược bảo toàn vốn 

Đối với việc bảo toàn vốn là cách làm an toàn đối với những nhà đầu tư vẫn còn sợ khi tham gia vào thị trường. Khi chọn chiến lược này, nhà đầu tư sẽ chú trọng vào những trái phiếu có lợi suất thấp nhưng đồng nghĩa công ty cũng sẽ không xảy ra tình trạng vỡ nợ khiến nhà đầu tư mất tất. 

Chiến lược đầu tư ruộng bậc thang

Đối với chiến lược này sẽ được chia ra thành nhiều thời kì khác nhau với những đợt khác nhau để đa dạng hóa số lượng và danh mục đầu tư trái phiếu. Nhà đầu tư có thể trì hoãn những khoản đầu tư trái phiếu bằng cách lấy đáo hạn của khoản này đập vào khoản kia. Đây cũng là cách để các nhà đầu tư trở nên linh hoạt hơn trong chiến lược của họ, dàn trải được số vốn, không bị dồn tiền trong một khoảng thời gian nhất định. 

Chiến lược đầu tư trái phiếu Barbell

Chiến lược đầu tư này sẽ bao gồm việc nắm giữ trái phiếu ngắn hạn và trái phiếu cực dài. Thông qua chiến lược này nhà đầu tư có thể tận dụng những thời điểm thích hợp để thực hiện việc mua bán, có thể dùng lãi của hai loại hình này để bù trừ cho nhau. Nếu trái phiếu ngắn hạn cho phép nhà đầu tư nhanh chóng thu hồi vốn thì trái phiếu dài hạn mang đến lãi suất lớn. 

Chiến lược đầu tư trái phiếu Bullet

Đây là chiến lược mà nhà đầu tư sẽ mua nhiều loại trái phiếu cùng đáo hạn tại một thời điểm trong tương lai khi họ cần tiền để xử lý việc của mình. Từ đó, sẽ giúp nhà đầu tư dễ quản lý hơn, lấy được tiền lãi cùng lúc và tạo tiềm lực kinh tế vàng cho doanh nghiệp. 

Những rủi ro cần lưu ý khi đầu tư trái phiếu

Không phải chỉ tìm hiểu lợi suất trái phiếu là gì là bạn đã có thể đầu tư. Bên cạnh đó bạn cần cân nhắc đến những rủi ro và lưu ý khi đầu tư vào lợi suất trái phiếu.

Chưa tìm hiểu kỹ về doanh nghiệp

Đây là rủi ro khá phổ biến đối với các nhà đầu tư khi chưa tìm hiểu rõ doanh nghiệp. Đặc biệt, có rất nhiều doanh nghiệp sau khi phát hành trái phiếu đã giải thể hay phá sản. Khiến cho họ không có thời gian hoàn trả cả vốn và lãi cho nhà đầu tư.

Rủi ro về lãi suất

Theo các chuyên gia thì số lượng trái phiếu lúc bán ra sẽ tỉ lệ nghịch với lãi suất. Lúc này nếu nhu cầu mua trái phiếu của doanh nghiệp tăng thì mức lãi suất sẽ giảm cho nhà đầu tư. Vì vậy, mà các nhà đầu tư sẽ dựa vào nguyên tắc này để giữ mức lãi suất cao nhất có thể.

Rủi ro khi tái đầu tư

Khi nhà đầu tư gặp phải tình trạng đã nhận được tiền mà không thể đầu tư với mức lãi suất ban đầu.

Rủi ro về thanh khoản

Khi giá cả thị trường biến động làm cho nhà đầu tư không thể bán được trái phiếu của mình đang mua. Lúc này nhà đầu tư chỉ còn thể đợi đến thời gian đáo hạn để lấy lại vốn từ doanh nghiệp.

Rủi ro lạm phát

Khi nhà đầu tư mua trái phiếu vào với số lượng tiền nhất định. Nhưng khi bán ra trên thị trường xảy ra lạm phát đồng tiền mất giá nhà đầu tư bị lỗ.

Lợi suất trái phiếu là vấn đề cần phải xem xét và tính toán kĩ ngay khi nhà đầu tư có ý định đầu tư vào trái phiếu. Các nhà đầu tư không nên nóng vội mà phải xem lợi suất sẽ kéo dài trong bao lâu và có bền vững không để mang đến nguồn tiền ổn định trong suốt quá trình.