Nhà ở xã hội cũng tăng giá gấp đôi sau 5 năm

Các dự án phát triển nhà ở xã hội đều được nhận ưu đãi từ chính sách của nhà nước về tiền sử dụng đất, thuế,... nhằm phục vụ nhóm đối tượng lao động, công nhân, người thu nhập thấp. Do đó giá bán loại hình này sẽ rẻ hơn nhiều so với nhà ở thương mại. Tuy nhiên, các đối tượng phải có đầy đủ điều kiện và thực hiện hàng loạt giai đoạn kiểm tra, xác minh thì mới được mua.

Theo quy định pháp luật, sau 5 năm thì người mua nhà ở xã hội được chuyển nhượng bình thường như các loại hình khác. Trong thời điểm này, nhiều căn nhà ở xã hội tuy đã đủ điều kiện bán cho đối tượng tự do, đồng thời giá bán cũng có xu hướng tăng mạnh. Thậm chí một số sản phẩm tăng giá gấp 2 lần so với giá ban đầu.

Chẳng hạn dự án tại Đại Kim (Hoàng Mai, Hà Nội) đang có hơn 600 căn hộ. Dự án này được mở bán từ năm 2016 với giá bán 14 triệu đồng/m2, trong đó 80% là nhà ở xã hội. Sau khi đã bàn giao nhà vào năm 2017, tới nay giá bán các căn hộ tại đây ở mức 30.000 đồng/m2.

Hay như dự án nhà ở xã hội tại Tây Nam Linh Đàm (quận Hoàng Mai, Hà Nội) có chủ đầu tư là HUD. Dự án đã được bàn giao từ năm 2016 với giá chỉ hơn 13 triệu đồng/m2, tuy nhiên hiện tại các căn hộ nơi đây đang được rao bán lên tới 31 triệu đồng/m2.

Còn với nhà ở xã hội tại Rice City Sông Hồng (Long Biên, Hà Nội) đã mở bán từ cách đây 5 năm với giá bán hơn 13 triệu đồng/m2, hiện tại cũng đã tăng lên mức 28 triệu đồng/m2.

Một dự án nhà ở xã hội khác tại Ngô Thì Nhậm (quận Hà Đông, Hà Nội) là dự án nhà ở xã hội đầu tiên của Hà Nội được bàn giao cách đây 10 năm có quy mô 300 căn với giá bán chỉ 8 triệu đồng/m2. Hiện tại, các căn hộ ở đây có giá bán lên tới 31,5 triệu đồng/m2. 

Các chuyên gia cho rằng, loại hình nhà ở xã hội có xu hướng tăng giá là vì nguồn cung hẹn hẹp. Còn Bộ Xây dựng cho hay, trong khoảng 400 dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân đang được đầu tư, triển khai trên toàn quốc, có đến 245 dự án đang trong tình trạng “nằm không” chờ được hoàn thiện thủ tục đầu tư.

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, bên cạnh những đóng góp tích cực của thị trường bất động sản vào sự phát triển kinh tế đất nước và đảm bảo an sinh xã hội thì thị thị trường hiện đang bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập và có các dấu hiệu thiếu ổn định, chưa lành mạnh. 

Cụ thể, cơ cấu sản phẩm bất động sản hiện tại còn bất hợp lý. Ví dụ như phân khúc nhà ở trung và cao cấp, bất động sản du lịch đang trong trạng thái dư thừa cung. Trong khi đó, phân khúc nhà ở giá rẻ, nhà ở xã hội và nhà ở công nhân lại đang khan hiếm nguồn cung, thậm chí đã biến mất tại trung tâm các thành phố lớn.

Giai đoạn 2010 - 2020, toàn quốc ghi nhận 248 dự án nhà ở xã hội được thực hiện, với quy mô 100.000 căn hộ, chỉ đạt 41,4% kế hoạch. Kết quả kiểm toán nhà nước về chương trình NOXH tại Hà Nội cho thấy, trong tổng 15 dự án NOXH, có 2 dự án chưa triển khai, 7 dự án chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư, 2 dự án dừng triển khai, 1 dự án không có thông tin tình hình triển khai, 3 dự án được chấp thuận chuyển đầu tư sang nhà ở thương mại.

Trong giai đoạn từ 2016 - 2020, tuy TP. Hồ Chí Minh đã rất nỗ lực tạo điều kiện nhưng cũng chỉ thực hiện được gần 15.000 căn hộ, đạt 75% kế hoạch.

Nhu cầu mua nhà ở xã hội rất cao trong khi phân khúc này đang còn nhiều bất cập. Hiện nay, chỉ số giá nhà ở tại Việt Nam cao hơn 20 lần so với thu nhập bình quân xã hội, khiến cho đa số người dân khó có cơ hội mua nhà. Nếu so sánh với những nước công nghiệp phát triển thì chỉ số này chỉ cao hơn gấp 6 - 7 lần thu nhập.

Thống kê của Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh cho hay, người lao động độ tuổi 30 trở xuống có mức thu nhập trung bình là 15 triệu đồng/tháng, trừ các khoản chi phí nếu sinh hoạt tại Hà Nội hay TP. HCM thì còn dư khoảng 6 triệu đồng. Có nghĩa là phải cần ít nhất 20 năm mới tích góp được 1,5 tỷ đồng; Với nhóm người có thu nhập 20 - 30 triệu đồng/tháng thì cần tích góp trong khoảng 10 - 15 năm mới được 1,5 tỷ đồng.

Trở lại 10 năm trước, một Thứ trưởng Bộ Xây dựng đã từng phải thốt lên rằng: “Lương Bộ trưởng 40 năm nữa thì mới mua được nhà ở xã hội”. Vào giai đoạn đó, nhà ở xã hội chỉ trong mức giá 8 - 13 triệu đồng/m2, nhưng vẫn bị đánh giá là quá cao so với thu nhập người dân.

Theo ý kiến của ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội môi giới bất động Việt Nam, nhu cầu về phân khúc nhà ở giá rẻ rất lớn nhưng nguồn cung suy yếu khiến giá lại tăng mạnh. So với năm 2021 thì giá nhà hiện tại đã tăng lên 30% và tăng 50% so với năm 2019.

Cushman & Wakefield Vietnam cho rằng, trong quý vừa qua, giá căn hộ thương mại tại TP. HCM đã tăng thêm 1% hiện giá bán trung bình là 66 triệu đồng/m2. Nguồn cung vẫn chưa được cải thiện, chỉ có khoảng 4.100 căn mở bán trong quý III, giảm 54% so với quý II. Nhưng đa phần là các sản phẩm có giá trên 50 triệu đồng/m2.

Giá bán chung cư tăng mạnh ở mọi phân khúc từ bình dân tới cao cấp. Đáng chú ý là căn hộ nhà ở xã hội cũng nhanh chóng tăng cao, nhất là trên thị trường thứ cấp.