Nghịch lý trên thị trường lao động Mỹ: Nơi phải sa thải hàng loạt, nơi lại bùng nổ hoạt động tuyển dụng

Tuyển dụng bùng nổ ở những ngành ít được quan tâm

Theo Nhịp sống thị trường, nền kinh tế Mỹ đã có thêm 1,1 triệu việc làm trong 3 tháng cuối cùng của năm 2022, và tiếp tục đẩy mạnh tuyển dụng trong tháng 1 vừa qua. Điều này khiến nhiều người cảm thấy khó hiểu, bởi lẽ người tiêu dùng vốn dĩ đã cắt giảm chi tiêu và hàng loạt những công ty thông báo về việc cắt giảm nhân sự, nhất là mảng công nghệ.

Các hoạt động tuyển dụng diễn ra bùng nổ ở những lĩnh vực lớn, tuy nhiên thường ít được quan tâm tới. Các bệnh viện, nhà hàng, trường mẫu giáo, hay viện dưỡng lão đều đã bổ sung nhân sự sau giai đoạn đại dịch. Thậm chí, những công việc mới đó còn nhiều hơn cả số lượng việc làm bị cắt giảm bởi các công ty công nghệ lớn như Microsoft hay Amazon.

Trong số tiền lương của khu vực tư nhân, những công ty trong ngành giáo dục, y tế, giải trí, và khách sạn hay những dịch vụ khác như sửa chữa ô tô và giặt là chiếm khoảng 36%. Tính tổng trong nửa cuối năm 2022, các ngành này đã tạo thêm 1,19 triệu việc làm, chiếm 63% trong tổng số việc làm của khu vực tư nhân ở thời gian đó.

Mặt khác, trong 2 tháng liên tiếp, số công việc bị cắt giảm trong lĩnh vực công nghệ chỉ chiếm khoảng 2% trong tổng số việc làm của khu vực tư nhân.

Các dịch vụ hàng ngày chạy theo xu hướng tuyển dụng ồ ạt, điều này cho thấy đó là lĩnh vực chịu tác động nặng nề nhất ở thời kỳ đại dịch. Đã có 22 triệu việc làm ở thời điểm đó đã bị mất. Hậu đại dịch, các ngành này bắt đầu tuyển dụng trở lại do nhu cầu tăng cao, tuy nhiên họ gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì được số nhân công và giữ chân những lao động hiện có.

Những nhân sự bị quá tải bắt đầu tìm kiếm các cơ hội ở nơi khác. Họ tìm đến những vị trí đòi hỏi ít về mặt thể chất hơn, hoặc cho phép làm việc với giờ giấc linh hoạt. Thậm chí, nhiều người Mỹ vẫn không đi làm vì một số lo ngại về bệnh tật, số khác được trợ cấp tiền thất nghiệp hoặc chọn nghỉ hưu sớm.

Hiện tại, nhiều chủ doanh nghiệp và giám đốc điều hành trong các dịch vụ cho biết họ cảm thấy dễ dàng hơn trong việc tuyển dụng vì tác động của đại dịch đã giảm dần.

Theo Eliot McDonald - giám đốc điều hành của chuỗi nhà hàng Layne’s Chicken Fingers, từ đầu năm 2021 đến giữa năm 2022, công ty của ông tại mỗi địa điểm đều ghi nhận tình trạng cứ 2 tuần nhận được 1 đơn xin việc. Không ít nhân viên chỉ làm được một tháng rồi nghỉ việc. Và McDonald có thể sẽ phải tự mình chuẩn bị các món ăn nếu chuỗi nhà hàng không có đủ nhân công.

Ông chia sẻ rằng nhiều người nộp đơn xin việc vào nửa cuối năm ngoái có thể là do mức lương cao hơn. Công ty đã tăng mức lương trung bình mỗi giờ từ 11 USD cách đây 2 năm lên 15 USD. Hiện tại, cả 4 cửa hàng của công ty đều có đủ nhân viên làm việc.

Các nhà hàng và quán bar đã tạo thêm được 99.000 việc làm chỉ tính riêng trong tháng 1. Các nhà bán lẻ tạo thêm 30.000 việc làm và ngành y tế tăng thêm 58.000 việc làm.

Robert Frick, chuyên gia kinh tế doanh nghiệp của Navy Federal Credit Union cho rằng sự phục hồi sau xu hướng sa thải ở thời đại dịch có thể vẫn sẽ thúc đẩy đà tăng trưởng của thị trường việc làm trong năm nay. Theo ông, trường mẫu giáo và các viện dưỡng lão sẽ phải tuyển thêm người, tăng lượng hoặc có những chương trình mới để thu hút các ứng viên.

Dựa vào số liệu việc làm tháng 1, có thể thấy các nhà tuyển dụng đã tạo thêm được 517.000 việc làm, con số gần gấp 3 lần so với ước tính của các chuyên gia kinh tế. Đồng thời, tỉ lệ thất nghiệp cũng giảm xuống 3,4%, đây là mức thấp nhất trong hơn 53 năm. Các nhà kinh tế của Goldman Sachs khi đó đã giảm khả năng Mỹ rơi vào suy thoái trong 1 năm từ mức 35% còn 25%.

Thị trường việc làm đang cân bằng trở lại

Theo dự báo của các chuyên gia, nền kinh tế Mỹ sẽ chậm lại trong năm nay và thị trường lao động cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề vì lãi suất cao hơn. Theo những dữ liệu gần đây, sau những gián đoạn vì dịch bệnh, thị trường lao động đang được cân bằng trở lại.

Hiện nay, số nhân sự của chuỗi nhà hàng Chipotle Mexican Grill cao hơn so với thời điểm trước đại dịch, nhưng tỉ lệ doanh thu lại giảm. Công ty điều hành bệnh viện HCA Healthcare đang đẩy mạnh hoạt động tuyển dụng. Trong khi đó, nhà tuyển dụng tư nhân lớn nhất Mỹ là Walmart đang tăng lương cho nhân công tại Mỹ từ 12 USD lên tối thiểu 14 USD/h.

Theo các nhà kinh tế, chủ doanh nghiệp và giám đốc điều hành, đó là những lý do khiến ngày càng có nhiều người tìm việc làm: lương và phúc lợi cao hơn, lo ngại về khả năng tài chính trong bối cảnh lạm phát gia tăng hay nỗi lo mắc bệnh đã giảm bớt. Bởi vậy, các bên dùng lao động cảm thấy dễ dàng hơn trong việc tuyển dụng.

Số lượng việc làm cũng tăng lên nhờ những hoạt động tuyển dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, bao gồm cả trung tâm ngoại trú, bệnh viện và viện dưỡng lão. Bởi lẽ, lĩnh vực này chiếm 16% tổng số việc làm của khu vực tư nhân.

Trong những tháng gần đây, mức lương của ngành này cũng tăng khá nhanh. Trên nền tảng iCIMIS, đơn xin việc cho các vị trí trong ngành tăng 7% trong giai đoạn từ tháng 1/2022 đến tháng 12. Trong khi đó, những ngành như tài chính, sản xuất và công nghệ lại ghi nhận số lượng đơn xin việc giảm.

Theo chia sẻ từ CEO của hệ thống bệnh viện Houston Methodist - Marc L. Boom, họ tuyển các công việc lâm sàng như y tá trong năm 2022 dễ dàng hơn nhiều so với thời điểm một năm trước. Cụ thể, vào năm ngoái, bệnh viện đã tuyển dụng được 7.650 nhân sự, tăng từ con số 7.096 người của năm 2021.

Hệ thống bệnh viện đã dừng trợ cấp tiền thưởng ký hợp đồng (trong đó có 10.000 USD cho các y tá phòng cấp cứu có thể làm vào ca tối và kỹ thuật viên chăm sóc hô hấp). Thế nhưng, theo ông Boom, họ vẫn còn thiếu khoảng 3.000 nhân sự.

Bác sĩ, y tá hay các kỹ thuật viên ngành y tế thường là những vị trí công việc được trả lương cao. Trong cùng lĩnh vực, nhiều vị trí khác còn đang thiếu người nhận việc vì lương thấp hơn.

Đợt sa thải ở thời kỳ đại dịch đã khiến các viện dưỡng lão hiện đang muốn tuyển thêm nhân viên nhưng gặp nhiều khó khăn. Những người đã nghỉ việc đã kiệt sức, thậm chí bị ám ảnh bởi dịch bệnh Covid 19. Báo cáo của Hiệp hội Chăm sóc Sức khoẻ Mỹ và Trung tâm Hỗ trợ Đời sống Quốc gia cho thấy dự kiến, các trung tâm này sẽ không có đủ số lượng nhân sự như thời điểm trước đại dịch cho tới năm 2027. 

Ở một mặt khác, việc làm ở lĩnh vực khách sạn và giải trí cũng đang phục hồi, dù chưa đạt đến mức trước đại dịch.

Theo Betsey Stevenson, chuyên gia kinh tế tại Đại học Michigan, đồng thời là cố vấn kinh tế của cựu Tổng thống Barack Obama, các nhà hàng và khách sạn có thể tránh được tình trạng như nhiều công ty công nghệ vì không có quá nhiều nhân viên như vậy.

Theo Chủ nhà hàng Itai Ben Eli và CEO của Sof Hospitality - công ty điều hành các nhà hàng bít tết và bánh ngọt, trong 3-4 tháng qua, việc tuyển dụng đã trở nên trơn tru hơn rất nhiều. Theo ông chia sẻ, gần như trong 18-24 tháng trước, nhà hàng của ông không thuê được người.

Ông nhận thấy có nhiều ứng viên nộp vào những vị trí như bếp trưởng, quản lý, bếp phó. Đây là những vị trí phải mất hàng tháng mới có người đến làm việc. Các công này hiện đã nhanh chóng được lấp đầy mà không cần có khoản thưởng 1.000 USD sau 3 tháng làm việc.