Lý do “vua đạo nhái” Trung Quốc chưa thể phát triển chip nhớ thành công dù đã tiêu tốn hàng tỷ đô la

Theo Nhịp sống thị trường, khả năng của Trung Quốc đã khiến các quốc gia trên thế giới bất ngờ và khiếp sợ. Đó là việc sắp xếp các nguồn lực quốc gia và thực hiện những điều to lớn, hay những điều tưởng chừng như không thể làm được. Chẳng hạn như việc họ tạo dựng mạng lưới đường sắt cao tốc lớn nhất hành tinh với chiều dài 23.500 dặm chỉ trong gần 1 thập kỷ.

Thế nhưng, quốc gia này cũng vấp phải những thất bại ở một số lĩnh vực nhất định mặc dù rót vốn rất lớn. Chẳng hạn như, 2 lĩnh vực hoàn toàn khác nhau mà họ chưa thành công là việc làm chip tiên tiến và đưa đội bóng đá vào tới World Cup.

Việc Trung Quốc thiếu sự thành công khi phát triển chip nhớ tiên tiến ngày càng trở nên rõ ràng. Kể từ năm 2014, The National Integrated Circuit Industry Investment Fund (hay còn gọi là Big Fund) đã rót 45 tỷ USD và gây vốn cho nhiều dự án quan trọng khác. Các công ty chất bán dẫn của Trung Quốc đã nhận được 35 tỷ USD tiền đầu tư riêng trong năm 2020. Khoản tiền này đến từ nhà đầu tư tư nhân và các nguồn chính phủ.

Tuy nhiên, nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ qua, các nhà sản xuất chip Trung Quốc vẫn chưa thể đuổi kịp các đối thủ đến từ phương Tây. Điều này còn chưa nhắc tới việc các giới chức Trung Quốc được giao nhiệm vụ đạt được khả năng tự cung tự cấp chất bán dẫn, thậm chí còn lợi dụng chức vụ để biển thủ tiền. Vào năm 2022, do nghi vấn liên quan đến tham nhũng, một số giám đốc điều hành cấp cao của Big Fund, trong đó có cả tổng giám đốc đã bị giam giữ.

Thậm chí, câu chuyện về việc tìm ánh hào quang cho đội tuyển bóng đá nam quốc gia nước này còn đáng buồn hơn. Cụ thể, đội bóng đá quốc gia Trung Quốc chỉ có 1 lần duy nhất được tham dự World Cup vào năm 2002. hơn nữa, việc liên tục chịu thất bại của đội nhà đã trở thành trò cười trên hàng loạt trang tin truyền thông chính thức. Cách đây 8 năm, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thậm chí còn phải thúc giục đội tuyển quốc gia về việc phải lọt vào top của thế giới.

Thế nhưng, việc bỏ ra hàng tỷ đô la thu hút các tài năng và cả huấn luyện viên quốc tế vẫn không tạo thêm bất kỳ sự khác biệt nào. Ở một khía cạnh nào đó, mọi thứ thậm chí còn trở nên tồi tệ hơn nhiều. 

Vào năm 2016, đội tuyển quốc gia Trung Quốc đã bị đội tuyển Syria đánh bại với tỉ số sát nút 1-0 dù quốc gia này vẫn đang chìm trong chiến tranh, khó khăn. Sau đó, đội tuyển Trung Quốc đã phải khép lại cánh cửa vào World Cup của mình. Một lần nữa, đến năm 2022, các tuyển thủ quốc gia Trung Quốc lại chịu thất bại rất nhiều và không thể bước vào vòng chung kết World Cup.

Tương tự như Big Fund, các quan chức phải chịu trách nhiệm đối với việc làm thế nào để Trung Quốc sở hữu một đội tuyển bóng đá mạnh mẽ. Vào tháng 2, Chủ tịch liên đoàn bóng đá Trung Quốc đã bị bắt vì lý do tham ô. Vào cuối tháng 3, hai nhân vật cấp cao ở liên đoàn này cũng đã bị bắt giữ bởi các nhà điều tra chống tham nhũng.

Dù đã có những thất bại lớn như vậy, song các nhà đứng đầu Trung Quốc vẫn tin tưởng vào khả năng tập trung nguồn lực tự nhiên và nhân tài nhằm ứng phó với những khó khăn, thách thức. Họ muốn chứng minh rằng họ sở hữu lợi thế rõ ràng trước phương Tây cũng như các tài sản lớn nhất.

Một điều cũng phải thừa nhận rằng Trung Quốc đã có những thành tựu đáng kể. Quốc gia này đã chế tạo được bom vào năm 1964, rồi phóng vệ tinh lên không gian vào năm 1970, qua đó giúp nền kinh tế cải thiện cũng như đạt được sự cải tiến trong lĩnh vực công nghệ.

Thế nhưng, mục tiêu đã được cố định trong tất cả các trường hợp đó. Và công nghệ liên quan đã nổi tiếng và tương đối tĩnh. Điều mà Trung Quốc thực sự cho thấy sự vượt trội là khả năng tập hợp các nguồn lực và chỉ đạo chúng một cách nhanh chóng là rất quan trọng.

Tuy nhiên, những điều kiện đó của Trung Quốc lại không áp dụng vào những vấn đề khác, trong đó có cả việc đưa đội bóng quốc gia vươn tầm thế giới và việc làm chip. Thông thường, những lĩnh vực này đều không có mục tiêu cố định. Kỹ năng của các cầu thủ bóng đá và công nghệ chất bán dẫn đang được cải thiện dần dần. Ngoài ra, công nghệ chip, và đặc biệt là các tài năng bóng đá đều được phân tán một cách rộng rãi, vốn độc quyền không thuộc về một quốc gia nào.

Bên cạnh đó, để thành công, vẫn cần những yếu tố khác như hợp tác, cải tiến, tự động và cạnh tranh.

Thực tế cho thấy Trung Quốc có thể gặp bất lợi trong những trường hợp như vậy khi có cách tiếp cận từ trên xuống dưới. Bởi lẽ, tài năng phát triển mạnh mẽ ở một môi trường năng động và phi tập trung.

Dù vậy, ước mơ của Trung Quốc vẫn còn đó và thất bại không thể cản trở họ khỏi việc tiếp tục theo đuổi giấc mơ. Quốc gia này đang tích lũy một ngân sách mới có trị giá 143 tỷ USD cho những nhà sản xuất chất bán dẫn. Điều đó có nghĩa là một nhóm nhỏ các công ty sẽ tiếp cận sự trợ giúp của chính phủ một cách dễ dàng, đồng thời kiểm soát tốt hơn với những nghiên cứu được nhà nước hậu thuẫn.

Vốn ôm đầy tai tiếng song Liên đoàn bóng đá Trung Quốc cũng đang triển khai thực hiện chương trình bóng đá trị giá hàng triệu USD ở hàng chục thành phố khác nhau. Về cơ bản, theo nhận định của tờ Bloomberg, hiện Trung Quốc có cơ hội để thành công lớn hơn bao giờ hết.