IPO thông qua SPAC, các doanh nghiệp xe điện ghi nhận kết quả thế nào?

Theo Nhà đầu tư, thay vì niêm yết theo con đường truyền thống, nhiều công ty đã lựa chọn IPO ở nước Mỹ theo cách “công ty mua lại mục đích đặc biệt” - SPAC còn được gọi là công ty séc trắng, là một công ty vỏ bọc được giao dịch công khai, đóng vai trò là phương tiện để một công ty tư nhân trở thành công ty đại chúng. Việc sáp nhập với một SPAC sẽ giúp cho các doanh nghiệp niêm yết công khai ở Mỹ mà không cần phải huy động một lượng vốn đáng kể từ nhà đầu tư. 

Đây chính là phương thức phổ biến nhất để cho các công ty khởi nghiệp xe điện ra mắt công chúng mà không cần phải trải qua những thủ tục phức tạp như khi IPO theo cách thông thường. Sau nhiều năm tồn tại, phương thức này đã trở thành cơn sốt vào những năm 2020 - 2021. 

Vào năm 2020, có gần 10 công ty xe điện niêm yết cổ phiếu thông qua SPAC. Và trong số này, có những công ty đã đạt được mức định giá hàng tỷ USD. Mặc dù vậy thì bước sang năm 2022, thị trường đã bắt đầu hạ nhiệt khi mà các công ty xe điện không còn hoạt động không hiệu quả đúng như kỳ vọng. 

Sau thời gian một năm mệt mỏi thì nhiều startup đã không còn khả năng chống chịu trước sự cạnh tranh khốc liệt của thị trường. Và mới đây nhất, nhà sản xuất xe tải điện Lordstown của Mỹ cũng đã nộp đơn xin phá sản vào thời điểm cuối tháng 6. 

Vào ngày 26/10/2020, Lordstown đã ra mắt Nasdaq sau khi hoàn tất việc sáp nhập với DiamondPeak Holdings. Mặc dù vậy thì chỉ trong thời gian một năm sau đó, công ty này đã cảnh báo rằng họ có thể sẽ phải đóng của bởi nguồn vốn bị cạn kiệt. 

Lordstown cũng đã bị hủy niêm yết khỏi sàn Nasdaq vào tháng 4/2023 bởi giá cổ phiếu giảm xuống dưới 1 USD vào tháng trước đó và chẳng thể phục hồi được. 

Có một công ty khác đứng bên bờ vực phá sản là công ty khởi nghiệp xe tải điện Nikola (Mỹ). Vào ngày 3/6/2020, Nikola chính thức niêm yết trên Nasdaq sau khi sáp nhập với VectoIQ. Hãng xe này cũng từng được mệnh danh là Tesla của ngành vận tải đường bộ sau khi cổ phiếu của hãng này chạm mốc 94 USD/cổ phiếu ngay sau khi thực hiện IPO.

Mặc dù vậy thì hãng xe điện này đã phải chịu khoản lỗ ròng là 784 triệu USD vào năm 2022 và 690 triệu USD vào năm 2021 bởi chi phí sản xuất tăng cao cũng như nguồn cung bị gián đoạn. 

Và trong quý 2, lượng dự trữ tiền mặt của công ty đã giảm xuống còn 121 triệu USD, từ mức 233 triệu USD được ghi nhận vào cuối năm 2022. Và từ đầu năm đến nay, cổ phiếu của Nikola đã giảm 46%. 

Thêm một ví dụ về startup xe điện thất bại sau khi IPO qua SPAC đó là Arrival - đây là một công ty có trụ sở ở Anh. Arrival chính thức lên sàn vào tháng 3/2021 thông qua việc sáp nhập với CIIG Merger trong một thỏa thuận giá 5,4 tỷ USD. 

Vào năm ngoái, cổ phiếu của Arrival đã giảm kỷ lục xuống tận 90%. Vào tháng 11/2022, công ty đã bày tỏ lo ngại về khả năng tài chính của mình trong năm 2023. Công ty cũng đã thực hiện các biện pháp quyết liệt như cắt giảm 75% nhân sự để tiết kiệm tiền mặt. Và trong quý 1/2023, số dư tiền mặt của Arrival ghi nhận là 130 triệu USD, thấp hơn đáng kể so với con số 330 triệu USD mà công ty nắm giữ vào quý 3/2022. 

Và trong nỗ lực để tránh phá sản, Arrival vào hồi tháng 4/2023 cho biết, họ đã đạt được thỏa thuận hợp nhất với SPAC thứ hai mang tên Kensington Capital. Công ty này cũng cho biết, họ có ý định chuyển hướng tập trung vào việc thúc đẩy các cơ hội khác.