IPO tại Mỹ, liệu VNG có “làm nên chuyện” khi được so sánh giống công ty mẹ của Shopee ở nhiều điểm

Theo Nhịp sống thị trường, sau nhiều năm theo đuổi mục tiêu IPO ở trên sàn chứng khoán Mỹ, VNG cuối cùng cũng đã tiến hành nộp hồ sơ IPO trên sàn Nasdaq vào tháng trước.

Cũng từ cách đây 2 năm, tờ Techinasia cũng đã có bài viết cho rằng VNG đã bỏ lỡ bữa tiệc IPO ở Đông Nam Á vốn được Grab khởi động vào thời điểm tháng 12/2021. 

Và câu chuyện của VNG cũng có đôi nét tương đồng với Sea Group - đây là một công ty công nghệ có trụ sở ở Singapore cũng có gốc rễ từ mảng game và sau đó đã mạo hiểm dấn thân vào những lĩnh vực khác. Thương vụ IPO của Sea cũng đã diễn ra tốt đẹp phần nhiều nhờ vào sự khởi đầu của đại dịch cũng như gặp đúng thời kỳ tiền rẻ, khiến cho giá cổ phiếu của họ bay xa. 

VNG tiền thân có tên VinaGame được thành lập vào năm 2004. Cho đến ngày nay, hơn 80% doanh thu của công ty này vẫn đến từ mảng game. Cũng tương tự như Sea Group - công ty này cũng có gốc rễ từ game, VNG cũng đã tiến hành mở rộng sang những mảng kinh doanh khác ví dụ như tài chính, mạng xã hội, điện toán đám mây, nhắn tin. 

Tuy nhiên, VNG cũng đang chuẩn bị lên sàn vào một thời điểm rất khác. Tờ Techinasia cũng cho biết rằng sẽ vô cùng thú vị khi xem thị trường phản ứng như thế nào với công ty mới nổi của Việt Nam này. Cũng tương tự như Sea Group, VNG ưu tiên phục vụ thị trường nội địa, điều này cũng có thể không đủ thu hút đối với các nhà đầu tư nước ngoài. 

Tốc độ tăng trưởng của VNG có sự chậm lại

Hiện tại, VNG đang cung cấp cho các nhà đầu tư cơ hội đầu tư vào hệ sinh thái kỹ thuật số nội địa và cũng đang phát triển ở một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trên thế giới. 

Mặc dù vậy thì không giống với Sea Group, VNG đang chuẩn bị niêm yết giữa lúc thị trường có sự trầm lắng, sức tăng trưởng có sự chậm chạp hơn. 

Và VNG cũng đã tạo ra 316 triệu USD doanh thu trong năm 2022 và 166 triệu USD trong thời gian nửa đầu năm 2023, so với cùng kỳ năm trước tăng lần lượt là 2% và 4%. 

Nếu như so với đó thì Sea Group cũng niêm yết vào tháng 10/2017. Doanh thu của họ trong thời gian 6 tháng đầu năm 2017 tăng 17% so với cùng kỳ của năm trước đó. 

VNG cũng dự kiến mảng các nền tảng kết nối của công ty như là fintech sẽ có sự tăng trưởng và đóng góp tỷ lệ lớn hơn vào tổng doanh thu của công ty trong tương lai. 

Mặc dù vậy thì trong thời gian 6 tháng kết thúc vào tháng 6/2023, doanh thu từ mảng các nền tảng kết nối ghi nhận giảm 23% so với cùng kỳ năm ngoái. Công ty cũng cho rằng họ đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng doanh thu có sự chậm hơn ở lĩnh vực này là bởi 2 yếu tố: Nhóm khách hàng doanh nghiệp đã giảm chi tiêu cho marketing, doanh thu từ những mảng không phải là quảng cáo như dịch vụ cũng ghi nhận thấp hơn. 

Và mặc cho những nỗ lực trong việc đa dạng hóa các dòng thu, tính đến tháng 6/2023 có 82% doanh thu của VNG vẫn đến từ game. Chưa kể đến việc, VNG cũng chưa tạo được một game nào có tầm ảnh hưởng như là Free Fire của Sea.

Mảng “đốt tiền” vẫn là fintech

Tổng quan, VNG cũng không có lãi, họ ghi nhận lỗ hoạt động 15 triệu USD trong 6 tháng đầu năm 2023. 

Những đơn vị hoạt động tốt nhất của công ty chính là game và các phương tiện truyền thông cũng như kết nối. Cả hai mảng này đều ghi nhận có lãi trong mỗi năm từ 2020 - 2022. 

Đối với mảng Phương tiện truyền thông, kết nối của công ty bao gồm ứng dụng trò chuyện Zalo, dịch vụ âm nhạc Zing MP3, trang tổng hợp tin tức Báo Mới cùng với các nền tảng quảng cáo Adtima và Zalo Ads. Ở trong hồ sơ IPO, VNG cũng nói rằng họ chủ yếu kiếm tiền bằng cách bán quảng cáo cũng như dịch vụ tiếp thị kỹ thuật số. Mặc dù vậy thì mảng này đã chứng kiến thua lỗ trong thời gian 6 tháng đầu năm 2023. 

Những khoản lỗ ở đơn vị fintech, đơn vị vận hàng ví kỹ thuật số ZaloPay cũng đã có ảnh hưởng đến lợi nhuận chung của Tập đoàn. Tuy nhiên con số này cũng đã thu hẹp 43% trong thời gian nửa đầu năm 2023, chủ yếu là bởi chi phí tiếp thị cũng như thu hút khách hàng giảm, khối lượng giao dịch có tăng lên. 

Dù là một trong những công ty dẫn đầu thị trường tuy nhiên ZaloPay vẫn chưa thể đạt được vị thế phổ biến như WeChat Pay ở Trung Quốc. Điều đáng nói ở đây, điều này đã diễn ra bất chấp việc zalo có 75 triệu người dùng hoạt động hàng tháng, chiếm đến 75% dân số của Việt Nam. 

Trong nhiều năm nay, VNG cũng đã tiến hành rót vốn vào ZaloPay để có thể khuyến khích người dùng Zalo giao dịch. Tuy nhiên thì trong bản cáo bạch, tập đoàn cho biết các chiến lược của fintech của họ trong thời gian gần đây đã chuyển sang tập trung vào việc thu hút các thương nhân để có thể giảm bớt đi tình trạng đốt tiền mặt. 

Nhìn chung, VNG cũng thừa nhận rằng họ không thể nào cạnh tranh với những công ty có lựa chọn rộng hơn về những sản phẩm fintech. Mà thay vào đó là những sản phẩm mà họ cung cấp chủ yếu thông qua hợp tác với những thực thể tài chính khác. 

Ghi nhận chi phí bán hàng, marketing tăng

Có thể thấy, chi phí doanh thu chính là khoản mục chi phí lớn nhất của VNG và tiếp theo là chi phí bán hàng, phân phối cũng như chi phí quản lý. 

Chi phí doanh thu của họ bao gồm tiền bản quyền mà công ty trả cho các nhà phát triển trò chơi cũng như nghệ sĩ cho các bài hát, video ca nhạc được phát trực tuyến trên Zing MP3.

Và con số này có xu hướng giảm tính theo phần trăm doanh thu từ mức 66% trong năm 2020 xuống chỉ còn 58% trong thời gian nửa đầu năm 2023. Công ty cũng kỳ vọng con số này sẽ tiếp tục giảm nhờ vào lợi ích từ quy mô. 

Trong khi đó thì chi phí bán hàng, phân phối bao gồm chi phí quảng cáo, khuyến mãi trực tuyến cũng như ngoại tuyến, thu hút người dùng và quảng bá thương hiệu VNG, phúc lợi nhân viên đối với những người đảm nhận chức năng bán hàng, tiếp thị. 

Cũng từ năm 2020 đến nửa đầu năm 2023, tỷ trọng của chi phí này trong tổng doanh thu vẫn tương đối ổn định ở mức khoảng 2%%. VNG cũng kỳ vọng những chi phí này sẽ tăng lên trong tương lai gần khi mà hoạt động kinh doanh của công ty phát triển. 

Nợ không ít dù nhiều tiền mặt

Ghi nhận, vị thế tiền mặt của VNG cũng khá là mạnh. Công ty cũng đã liên tục nhận được dòng tiền từ hoạt động huy động vốn cũng như dòng tiền từ hoạt động kinh doanh luôn dương ở trong tất cả các giai đoạn (từ 2020 đến nửa đầu năm 2023), chỉ ngoại trừ năm 2022. 

Cũng trong giai đoạn gần đây nhất thì công ty có dòng tiền từ hoạt động kinh doanh ghi nhận là 23 triệu USD và 96 triệu USD tiền mặt, các khoản tương đương tiền ở trên bảng cân đối kế toán. 

Mặc dù vậy thì công ty cũng đã nắm giữ nhiều khoản nợ khác nhau, trong đó bao gồm khoản vay 69 triệu USD, nợ tài chính khác ghi nhận là 65 triệu USD có bao gồm phí bản quyền còn nợ, số dư ví của người dùng ZaloPay.

Cũng tùy thuộc vào thời điểm đến hạn mà các khoản nợ này có thể ảnh hưởng đến tình hình tiền mặt của VNG trong tương lai bởi vì công ty này có thể phải sử dụng tiền mặt để có thể thanh toán các khoản nợ thay cho việc đầu tư vào hoạt động kinh doanh.