Hành trình từ ngày đầu thành lập đến chuẩn bị thoái vốn tại Bamboo Airways của Tập đoàn FLC

Giai đoạn 2017 - 2018

Ngày 31/5/2017, Công ty TNHH Hàng không Tre Việt đã chính thức được thành lập với vốn điều lệ là 700 tỷ đồng, 100% vốn là của Tập đoàn FLC. Công ty này có trụ sở ở huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định, có tên viết tắt tiếng Anh là Viet Bamboo Airways. Chủ tịch FLC khi đó là ông Trịnh Văn Quyết giữ vị trí Chủ tịch của Tre Việt. 

Ngày 6/6/2017, Tre Việt lần đầu tiên nộp hồ sơ đến Cục Hàng không Việt Nam và đề nghị cấp giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không. Đến ngày 26/3/2018, FLC cùng Airbus ký bản ghi nhớ về việc mua 24 máy bay thân hẹp Airbus A321NEO với tổng trị giá ước tính lên đến 3,1 tỷ USD.

Ngày 20/4/2018, Tre Việt ra mắt bộ nhận diện thương hiệu với 2 màu chính là xanh lá và xanh dương. Đồng thời, tên tiếng Anh cũng đã được rút gọn từ Viet Bamboo Airways thành Bamboo Airways. Tháng 6 cùng năm, hãng này lần đầu tiên tổ chức phỏng vấn tuyển dụng tiếp viên ở Hà Nội. Ngày 25/6, FLC ký kết thỏa thuận với Boeing (Mỹ) về việc mua 20 tàu bay thân rộng Boeing 787 – 9 Dreamliner. 

Ngày 9/7/2018, Thủ tướng chính thức phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Vận tải Hàng không Tre Việt. Ngày 13/7, Bamboo Airways thông báo về việc chuyến bay đầu tiên sẽ cất cánh vào ngày 10/10/2018; đồng thời FLC đã thông qua chủ trương tăng vốn điều lệ cho Bamboo Airways từ 700 tỷ lên 1.300 tỷ đồng. Được biết, đây là mức vốn tối thiểu đối với doanh nghiệp khai thác hơn 30 tàu bay, bao gồm cả bay quốc tế. Tập đoàn FLC vẫn kiểm soát 100% vốn của Tre Việt.

Ngày 26/7, Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết cùng Tổng Giám đốc Bamboo Airways Đặng Tất Thắng công bố mục tiêu, Bamboo Airways đến năm 2023 sẽ đạt doanh thu 931, 5 triệu USD, tương đương với 21.000 tỷ đồng và ghi nhận lãi trước thuế 59 triệu USD, tương đương hơn 1.300 tỷ đồng và phục vụ cho 50 triệu lượt hành khách. Tuy nhiên, đại dịch bùng phát và diễn biến phức tạp kể từ năm 2020 đã khiến cho mục tiêu tham vọng của Bamboo Airways khó trở thành hiện thực. Doanh thu của hãng hàng không này năm 2022 mới là hơn 13.000 tỷ đồng và thua lỗ hơn 16.000 tỷ đồng. Sản lượng vận tải của toàn ngành hàng không là khoảng 54 triệu lượt hành khách trong khi Bamboo Airways mới chỉ chiếm 16,6% thị phần số chuyến bay.

Ngày 12/112018, Bộ Giao thông Vận tải chính thức cấp giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không cho Bamboo Airways với quy mô khai thác tối đa 10 tàu bay. Ngày 29/12, hãng dự kiến bay chuyến đầu tiên nhưng cuối cùng không thành công.

Năm 2019: Thời điểm Bamboo Airways chính thức cất cánh

Ngày 16/1, Bamboo Airways đã đón tàu bay Airbus A321NEO đầu tiên, giúp cổ phiếu FLC ngày hôm sau leo lên mức thanh khoản cao nhất 5 tháng, dẫn đầu toàn thị trường. Ngày 27/2, ông Trịnh Văn Quyết ký thỏa thuận mua 10 máy bay thân rộng Boeing 787-9 Dreamliner với trị giá gần 3 tỷ USD, nâng tổng số đơn hàng 787-9 của Bamboo Airways lên 30 chiếc.

Ngày 4/3, Chủ tịch Trịnh Văn Quyết kiêm luôn vị trí Tổng Giám đốc của Bamboo Airways thay ông Đặng Tất Thắng. Ngày 29/4, Bamboo Airways thực hiện chuyến bay quốc tế đầu tiên tới tỉnh Ibaraki, Nhật Bản. Trong quý đầu tiên Bamboo Airways bay thương mại, doanh thu thuần của FLC là 2.980 tỷ đồng, tăng 35%; lợi nhuận ròng là 8 tỷ đồng, giảm 92% so với cùng kỳ năm trước. Trong ĐHĐCĐ thường niên cùng năm, ông Quyết khẳng định Bamboo Airways chưa có lợi nhuận, FLC vẫn đang phải bù lỗ. Tuy nhiên, ông vẫn lạc quan hãng hàng không sẽ có lợi nhuận ngay trong quý đầu năm 2020.

Năm 2019, doanh thu thuần của Bamboo Airways từ bán hàng và cung cấp dịch vụ là 3.494 tỷ đồng và lỗ gộp 1.132 tỷ đồng. May mắn thay, Bamboo Airways vẫn thoát lỗ ròng, báo lãi sau thuế 242 tỷ đồng nhờ 1.820 doanh thu hoạt động tài chính. 

Cuối tháng 6, ông Quyết cho biết, Bamboo Airways đã nộp hồ sơ đến các nhà chức trách Mỹ, đề nghị cho hãng mở đường bay thẳng Việt - Mỹ, dự kiến sẽ bắt đầu từ 2020. Ông Quyết nhẩm tính, Bamboo Airways có thể lãi 28 tỷ đồng/tháng cho mỗi tàu bay khi bay thẳng đến Mỹ. 

Tháng 9 cùng năm, Bamboo Airways tăng vốn điều lệ từ 1.300 tỷ đồng lên 2.200 tỷ đồng, thay đổi loại hình doanh nghiệp từ công ty TNHH sang CTCP, đồng nghĩa với việc FLC không còn là chủ sở hữu duy nhất. FLC nắm giữ 59,09%; ông Trịnh Văn Quyết 40,81% và ông Đặng Tất Thắng góp 0,1% vốn góp còn lại.

Tháng 10, Bamboo tiếp tục tăng vốn từ 2.200 lên 4.050 tỷ đồng. Tính riêng FLC đã góp thêm 770 tỷ đồng, tương đương tỷ lệ sở hữu là 51,11%. Lãnh đạo Bamboo Airways còn thông báo về kế hoạch niêm yết trên sàn chứng khoán với giá 60.000 đồng/cổ phiếu, tương ứng với vốn hóa trên 1 tỷ USD. Đến tháng 11, Bamboo Airways cho biết được công ty VIVC định giá 82.280 đồng/cổ phiếu, tương đương với mức vốn hóa trên 33.300 tỷ đồng. Nhưng đến nay, cổ phiếu của hãng hàng không này vẫn chưa được niêm yết trên sàn. 

Ngày 22/12/2019, Bamboo Airways chính thức đón tàu bay thân rộng Boeing 787-9 Dreamliner đầu tiên, với tên gọi là Ha Long Bay. Hai tàu thân rộng tiếp theo là Quy Nhon City và Sam Son Beach. Không lâu sau, Chủ tịch Trịnh Văn Quyết đã thôi kiêm nhiệm chức Tổng Giám đốc Bamboo Airways, ông Đặng Tất Thắng quay trở lại giữ vị trí cũ. 

Năm 2020: Thua lỗ vì Covid-19

Trước đó, các lãnh đạo của Bamboo Airways khẳng định công ty sẽ có lãi kể từ quý 1/2020. Tuy nhiên, hãng bay này đã lỗ 1.500 tỷ đồng trong quý này, chủ yếu là do Covid-19 bùng phát vào tháng 2 cùng năm khiến kinh tế bị phong tỏa, ngành hàng không-du lịch tê liệt.

Sau khi lũy kế cả năm, doanh thu thuần của Bamboo Airways là 4.049 tỷ đồng, so với năm trước đã tăng 16%; lỗ gộp là 3.604 tỷ đồng cao gấp gần 3,2 lần năm trước. Tuy nhiên, hãng vẫn lãi sau thuế 311 tỷ đồng nhờ 4.647 tỷ đồng doanh thu từ hoạt động tài chính. Cũng trong quý 1/2020, FLc ghi nhận lỗ gộp 1.448 tỷ và lỗ sau thuế 1.891 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm 2019 lãi gộp 84 tỷ và lãi ròng 8 tỷ đồng.

Tuy nhiên, ông Trịnh Văn Quyết ngày 17/4 vẫn tự tin tuyên bố về dự định nâng quy mô đội tàu bay của Bamboo Airways từ 22 lên ít nhất 40 chiếc trong năm 2020. Cùng ngày, hãng hàng không tiếp tục tăng vốn, từ mức 4.050 tỷ lên 7.000 tỷ đồng.

Giữa năm 2020, FLC đã phải trích lập dự phòng 1.146 tỷ đồng cho khoản góp vốn 3.587 tỷ đồng vào hãng hàng không do Bamboo Airways làm ăn thua lỗ. Tính cả năm này, hãng hàng không của FLC đã khai thác tổng cộng 28.444 chuyến bay, so với năm trước đã tăng trưởng 41%. Bamboo Airways còn dẫn đầu về tỷ lệ cất cánh đúng giờ trong năm 2020 với tỷ lệ là 95,8% trong khi năm 2019 là 94,1% và cũng đứng đầu toàn ngành. 

Năm 2021: Bước qua đại dịch

Ngày 5/2/2021, Bamboo Airways tiếp tục tăng vốn từ 7.000 tỷ đồng lên 10.500 tỷ đồng, trong đó FLC góp thêm 550 tỷ đồng, tỷ lệ sở hữu giảm từ hơn 50% xuống còn 39,4%. FLC đã không còn là công ty mẹ của Bamboo Airways tính từ quý 1/2021.

Tính tại thời điểm ngày 5/2, ông Trịnh Văn Quyết nắm giữ 43,24% vốn của Bamboo Airways; trong khi đó CTCP Xây dựng FLC Faros (mã CK: ROS) sở hữu 8,57%. Ông Quyết là Chủ tịch HĐQT kiêm cổ đông lớn nhất của Tập đoàn FLC và Bamboo Airways.

Tháng 3/2021, ông Quyết cho biết Bamboo Airways đang lên kế hoạch niêm yết 1,05 tỷ cổ phiếu BAV lên sàn HOSE hoặc HNX trong quý 3, mức giá chào sàn là 60.000 đồng/cổ phiếu, tương tự mức giá dự kiến khi hãng hàng không này chỉ có 405 triệu cổ phiếu. Điều này đồng nghĩa với việc, vốn hóa mục tiêu của Tre Việt lúc này là 2,7 tỷ USD. Gần một tháng sau, ông Quyết cho biết Bamboo Airways sẽ IPO tại Mỹ với mức vốn hóa là 4 tỷ USD. Thế nhưng cho đến nay, cổ phiếu Bamboo Airways đến nay vẫn chỉ được mua bán thỏa thuận thông qua thị trường phi tập trung với mức giá dao động trong khoảng 20.000 đồng/cổ phiếu.

Ngày 13/4, tăng vốn điều lệ từ 10.500 tỷ đồng lên 12.500 tỷ đồng, 2 tuần sau đó lại tiếp tục nâng vốn lên 16.000 tỷ đồng. Ngày 7/9, hãng được cấp phép bay thẳng sang Mỹ từ tháng 9 đến tháng 11/2021 với 12 chuyến tất cả. Tháng 11, Bộ Giao thông vận tải Mỹ cho phép Bamboo Airways được phép bay thuê chuyến (charter) chở hành khách, thư tín cũng như hàng hóa giữa Việt Nam và Mỹ trong vòng một năm, kể từ 2/11/2021 đến ngày 2/11/2022.

Ngày 19/11, Bamboo Airways thông báo sẽ đăng ký giao dịch trên UPCoM, thay vì sàn HOSE, HNX hay sàn chứng khoán Mỹ. Đương nhiên, kế hoạch này vẫn bỏ ngỏ trên giấy. Trong năm này, Bamboo Airways lỗ sau thuế 2.281 tỷ đồng bất chấp doanh thu thuần đạt 3.557 tỷ đồng, so với năm trước giảm 12%. Doanh thu tài chính giảm 45% khiến Bamboo Airways lỗ gộp 4.060 tỷ đồng. Trong năm, hãng khai thác tổng cộng 24.823 chuyến bay. 

Năm 2022: Biến cố bất ngờ từ FLC và ông Trịnh Văn Quyết

Tháng 2/2022, Bamboo Airways đã có văn bản đề nghị Bộ GTVT duyệt phương án nâng tổng vốn đầu tư, đồng thời tăng đội tàu bay từ 29 lên 100 chiếc. Tuy nhiên, đề nghị này chưa được duyệt thì ông Quyết bất ngờ bị bắt tạm giam ngày 29/3/2022 về tội thao túng thị trường chứng khoán, che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán. Ngày 31/3, ông Đặng Tất Thắng thay thế vị trí của ông Quyết tại FLC và Bamboo Airways. 

Đến cuối tháng 7, ông Thắng thôi chức Tổng Giám đốc của Bamboo, ông Nguyễn Mạnh Quân lên thay. ĐHCĐ bất thường ngày 13/8, ông Nguyễn Ngọc Trọng thành tân Chủ tịch thay thế ông Thắng. 

Sau khi ông Quyết bị bắt, HĐQT Bamboo Airways và FLC liên tục thay đổi, toàn bộ các thành viên hiện tại đã được bầu mới. Hiện tại, Bamboo Airways chỉ là công ty liên kết của FLC.  

Năm 2023: Chuẩn bị thoái vốn tại Bamboo Airways

Ngày 4/3, đại hội cổ đông bất thường của FLC đã diễn ra. Tại đây, ban lãnh đạo tập đoàn cho biết FLC đang đầu tư 4.015 tỷ đồng vào Bamboo Airways, tương đương 21,7% vốn điều lệ. Việc Bamboo Airways hoạt động thua lỗ đã khiến FLC phải trích lập dự phòng đầu tư theo tỷ lệ sở hữu, năm 2021 là 373 tỷ đồng, con số dự kiến của năm 2022 có thể lên đến 3.642 tỷ đồng.

Theo ông Lê Bá Nguyên - Chủ tịch FLC kiêm Phó Chủ tịch Bamboo Airways, tập đoàn đang có kế hoạch xem xét chuyển nhượng cổ phần tại hãng hàng không này. Ngày 6/4 vừa qua, FLC đã thông qua chủ trương ký Hợp đồng nguyên tắc chuyển nhượng cổ phần Bamboo Airways mà FLC đang sở hữu cho những cá nhân, tổ chức có nhu cầu nhận chuyển nhượng.

Đến ngày 10/4, Bamboo Airways đã tổ chức đại hội bất thường, đồng thời trình phương án phát hành 772 triệu cổ phiếu BAV với mục đích hoán đổi những khoản nợ thành cổ phần, phát hành thêm 185 triệu cổ phiếu cho các nhà đầu tư mới. Tuy nhiên, phương án này đã bị đa số cổ đông bác bỏ.