Hai dòng vốn "nóng - lạnh" trên thị trường bất động sản

Doanh nghiệp ngoài ngành “hào hứng”

Trong 1-2 năm trở lại đây, thị trường bất động sản đang gặp vô vàn khó khăn bởi những điểm nghẽn về mặt nguồn vốn, pháp lý. Tuy nhiên, ngành bất động sản vẫn có sự hấp dẫn nhất định. Đây là ngành có đóng góp lớn vào tăng trưởng GDP hàng năm. Bất động sản cùng với ngân hàng đã tạo thành những trụ cột vững chắc cho sự phát triển của thị trường chứng khoán, cùng với đó đã đưa nhiều đại gia Việt trở thành triệu phú, tỷ phú đô la.

Với sức hấp dẫn như vậy, thời gian qua, thị trường đã chứng kiến nhiều doanh nghiệp tay ngang tham gia vào ngành bất động sản.

Dự án Khu Trung tâm thương mại, Dịch vụ, Khách sạn, Nhà hàng và Tổ chức sự kiện Hoa Sen Yên Bái. (Ảnh: Hoa Sen)

Đơn cử như Tập đoàn Hoa Sen, doanh nghiệp chuyên mảng tôn thép, bất chấp khó khăn của ngành bất động sản, đã thành lập Công ty Cổ phần Hoa Sen Sài Gòn chuyên hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản. Đại diện Tập đoàn này cho biết, công ty chuyên thực hiện tìm kiếm bất động sản có trị giá từ 1.000-3.000 tỷ đồng để phát triển dự án trung tâm thương mại, văn phòng và nhà ở. Bên cạnh đó, sẽ bố trí văn phòng làm việc cho tập đoàn, tiến hành cho thuê hoặc xem xét chuyển nhượng nếu có điều kiện phù hợp và được triển khai ngay từ đầu năm 2024.

Có thể thấy, không phải tự nhiên Hoa Sen bước vào kinh doanh bất động sản. Trước đó, từ những năm 2009, ông Lê Phước Vũ làm Chủ tịch HĐQT cũng đã theo đuổi ngành này khi cùng lúc đầu tư 4 dự án chung cư, văn phòng tại TP.HCM. Tuy nhiên, chỉ 2 năm sau đó, Tập đoàn đã tuyên bố rút khỏi mảng kinh doanh phụ và tập trung vào lĩnh vực kinh doanh cốt lõi. Năm 2016 doanh nghiệp quay trở lại đường đua bất động sản khi thành lập 4 công ty con đầu tư địa ốc gồm Hoa Sen Hội Vân, Hoa Sen Vân Hội, Hoa Sen Yên Bái và Hoa Sen Quy Nhơn. Tuy nhiên, đến nay, chỉ còn Hoa Sen Yên Bái còn hoạt động, 3 doanh nghiệp còn lại đã giải thể.

Cuối năm 2023, Minh Phú đã thực hiện dự án nhà ở xã hội rộng gần 18ha với tổng vốn đầu tư gần 633 tỷ đồng tại huyện U Minh, tỉnh Cà Mau.

Tương tự, tập đoàn thủy sản Minh Phú - doanh nghiệp nổi tiếng ngành tôm cũng vừa bổ sung ngành nghề kinh doanh bất động sản ở mảng quyền sử dụng đất thuộc chủ sở hữu, chủ sử dụng hoặc đi thuê. Trước đó, Minh Phú đã thực hiện dự án nhà ở xã hội rộng gần 18ha với tổng vốn đầu tư gần 633 tỷ đồng tại huyện U Minh, tỉnh Cà Mau.

Thời gian qua, bất động sản đã thu hút nhiều nhà thầu mở rộng ngành nghề kinh doanh. Có thể kể tới Coteccons khi lấn sân sang bất động sản với công trình The Emerald 68 (Bình Dương) trong vai trò nhà phát triển dự án. Được biết, vốn đầu tư hơn 2.000 tỷ đồng, Coteccons đã hợp tác với chủ đầu tư Lê Phong để thực hiện dự án.

Hay Ricons đã định hướng tìm kiếm cơ hội hợp tác với các chủ đầu tư có dự án bất động sản có pháp lý rõ ràng, các dự án thứ cấp có khả năng mang lại lợi nhuận cao.

Thị trường bất động sản đã đi qua vùng đáy và đang được hỗ trợ để bước vào chu kỳ mới. (Ảnh: TTXVN)

Hay doanh nghiệp vận tải TCO Holdings cũng đã có bước tái cấu trúc toàn diện khi công bố sẽ tập trung phát triển 3 lĩnh vực trong đó có bất động sản. Để thực hiện mục tiêu này, TCO Holdings đã lựa chọn bất động sản công nghiệp và nông nghiệp khi thành lập công ty con với hoạt động chính là bất động sản và hướng đến các thương vụ M&A tiềm năng.

Theo các chuyên gia, thị trường bất động sản đã đi qua vùng đáy và đang được hỗ trợ để bước vào chu kỳ mới. Các doanh nghiệp “tay ngang” cũng đã lựa chọn lúc bất động sản khó khăn nhất để tham gia thị trường nhằm chuẩn bị tiềm lực và hiện thực hóa cơ hội của mình. Tuy nhiên, đầu tư bao giờ cũng có mạo hiểm, chiến lược quản trị thận trọng và luôn phòng ngừa rủi ro thì doanh nghiệp mới có thể đi đường dài.

Cuộc “tháo chạy” của doanh nghiệp trong ngành

2 năm qua, sự thăng trầm của thị trường bất động sản cũng khiến không ít doanh nghiệp bất động sản đã phải ngậm ngùi rút khỏi thị trường, số còn lại “hụt hơi”, đang “thở dốc” để cầm cự phát triển dự án, quản lý dòng tiền. Bán bớt tài sản để cơ cấu nợ, cơ cấu lại tài chính, cắt giảm nhân sự, cắt giảm lương, tái cấu trúc… là những việc mà nhiều doanh nghiệp đã thực hiện mạnh mẽ thời gian qua để… tồn tại.

Để tồn tại, Công ty Nhà Khang Điền cũng bán 49% cổ phần của 2 dự án tại TP. Thủ Đức với giá gần 3.200 tỷ đồng cho Keppel Land.

Công ty Bất động sản Tâm Lực đã quyết định bán dự án The The Riverdale cho Gamuda Land để doanh nghiệp ngoại này phát triển dự án với 2.000 sản phẩm tại TP. Thủ Đức.

Còn IDC cũng đã bán cho đối tác Capital Land dự án khu đô thị nhà ở phức hợp Tân Thành Bình Dương.

Một số quyết định bán dự án, một số doanh nghiệp khác để làm sạch bức tranh tài chính đã chọn con đường tái cấu trúc. Phát Đạt để dư nợ trái phiếu đã phải vay thêm ngân hàng, bán bớt dự án Astral City (Bình Dương), bán cổ phần PDI…

Hay Novaland cũng chọn bán Công ty TNHH Đầu tư Địa ốc Thành Nhơn - công ty con để thu về khoản lãi gần 1.200 tỷ đồng, “cứu” kết quả kinh doanh trong năm 2023.

Một số doanh nghiệp đã phải tạm dừng hoạt động trong thời gian ngắn vì “kiệt sức”. (Ảnh: Nhịp sống thị trường)

Một số doanh nghiệp đã phải tạm dừng hoạt động trong thời gian ngắn vì “kiệt sức”. Như công ty PVR Hà Nội đã tạm dừng kinh doanh 1 năm tới ngày 14/11/2024 để sắp xếp lại nhân sự và tìm hướng kinh doanh mới. Được biết, từ năm 2022 doanh nghiệp này đã không ghi nhận được doanh thu, lợi nhuận ít ỏi nên không có kinh phí duy trì doanh nghiệp. Hay HDTC (Công ty cổ phần Phát triển và Kinh doanh Nhà) cũng thông báo tạm dừng hoạt động với lý do tài chính rất khó khăn, không có nguồn thu để trả lương cho cán bộ, nhân viên.

Thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, đã có gần 1.300 doanh nghiệp bất động sản giải thể trong năm 2023, tăng 8% so với năm trước. Còn theo Bộ Xây dựng, đã có gần 5.000 doanh nghiệp phá sản, giải thể hoặc dừng kinh doanh có thời hạn trong năm 2023.

Theo nhận định của giới chuyên gia, thị trường sẽ còn nhiều cuộc ra đi âm thầm mà không được công bố nếu tình hình tài chính của doanh nghiệp không mấy sáng sủa như hiện nay.

Theo Giám đốc mảng dịch vụ tư vấn và phát triển dự án DKRA Group - ông Võ Hồng Thắng, những khó khăn này sẽ còn kéo dài trong nửa đầu năm 2024, khi một bộ phận doanh nghiệp rơi vào kiệt quệ sau 2 năm lao đao, mọi giá trị tích lũy hư hao.

Giám đốc mảng dịch vụ tư vấn và phát triển dự án DKRA Group - ông Võ Hồng Thắng. (Ảnh: Tạp chí Xây dựng)

“Sau giai đoạn sàng lọc khốc liệt, sẽ có một số chủ đầu tư rời bỏ thị trường, một số khác có tiềm lực sẽ vươn lên mạnh mẽ, góp phần định hướng cho sự phát triển của bất động sản trong giai đoạn tới”, ông Thắng nói.

Theo Bộ Xây dựng, doanh nghiệp bất động sản vẫn đối mặt với 3 khó khăn. Thứ nhất, việc thực hiện quy định phương pháp định giá đất còn vướng mắc. Thứ hai quy hoạch chi tiết 1/500 được duyệt nhưng không phù hợp với cấp trên hay cơ chế phối hợp chưa kịp thời giữa các sở, ban, ngành, địa phương. Thứ ba là doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn vốn, không huy động được vốn trái phiếu nên không có đủ nguồn lực phát triển dự án, phải giãn tiến độ thậm chí dừng triển khai dự án.

Giới chuyên gia cũng như doanh nghiệp kỳ vọng, một số luật quan trọng liên quan đến thị trường bất động sản vừa được thông qua sẽ giúp niềm tin của doanh nghiệp, nhà đầu tư trở lại. Cùng với đó, van tín dụng được mở, lãi suất hạ nhiệt giúp doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn hiệu quả hơn sẽ giúp bất động sản có những bước chuyển mình trong năm 2024 này.