Giá xăng khó hạ nếu chỉ giảm 10% thuế nhập khẩu ưu đãi 

Đa dạng hóa nguồn cung xăng 

Theo VnExpress, thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) được áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu từ các nước và vùng lãnh thổ thực hiện đối xử tối huệ quốc trong quan hệ với Việt Nam. 

Theo số liệu của quý II/2022, tỷ trọng xăng dầu từ nguồn nhập khẩu bình quân gần 28,7% trong tổng cơ cấu tiêu thụ trong nước. Xăng E5 RON92 chỉ chiếm gần 14,4%, RON 95-III gần 32%; và dầu diesel xấp xỉ 40%. Thị trường nhập khẩu dầu chủ yếu của Việt Nam là các nước đã ký FTA gồm các nước thuộc khối ASEAN, Hàn Quốc do đó việc giảm thuế suất MFN với xăng xuống 10% chỉ có tác dụng gián tiếp góp phần giảm giá bán ở mức thấp. 

Do đó, để giảm giá bán xăng, các chuyên gia cho rằng vẫn nên giảm thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng (VAT) hay thuế nhập khẩu, các loại thuế tính trực tiếp trong cơ cấu bán lẻ. 

Theo một lãnh đạo doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu phân tích, hiện nay Việt Nam nhập khẩu xăng dầu chủ yếu từ các nước ASEAN, Hàn Quốc, đây là những quốc gia có thuế nhập khẩu ưu đãi 8% theo FTA, 0% với dầu. Vì vậy, với đề xuất mới của Bộ Tài chính, mức thuế MFN sau khi giảm vẫn còn 10%, vẫn cao hơn 2% so với thuế nhập khẩu ưu đãi theo FTA. Các doanh nghiệp vẫn sẽ lựa chọn nơi có thuế suất thấp hơn để đấu giá, nhập hàng. 

Theo Bộ Công Thương, thuế suất sau khi giảm vẫn cao hơn mức thuế ưu đãi theo FTA, nên sẽ trở thành điểm bất lợi cho doanh nghiệp. Bộ này đề nghị đưa mức thuế nhập khẩu xăng dầu về cùng mức 8%, bằng với mức thuế đang áp dụng cho nhập khẩu xăng dầu từ Hàn Quốc và ASEAN. 

"Giảm thuế suất MFN về 8% để doanh nghiệp có điều kiện đa dạng hóa nguồn cung, tránh bị các đối tác Hàn Quốc và ASEAN ép giá", Bộ Công Thương nêu quan điểm.

Về phía Hiệp hội Xăng dầu cho rằng việc đưa thuế suất về 8% bằng với mức thuế suất FTA sẽ góp phần đa dạng nguồn cung xăng dầu, tránh phụ thuộc quá lớn vào nguồn nhập khẩu từ Hàn Quốc, ASEAN, đảm bảo nguồn hàng trong trường hợp nguồn cung từ nhà máy lọc dầu trong nước không đáp ứng đủ. 

Bộ Tài chính cũng thừa nhận việc giảm thuế suất nhập khẩu MFN với xăng “không tác động nhiều đến giá mặt hàng này” mà sẽ góp phần đa dạng hóa nguồn cung xăng từ các nước như khu vực Trung Đông, Nam Mỹ, Mỹ, Trung Quốc,... Điều này tránh phụ thuộc quá lớn về nguồn nhập khẩu xăng dầu của Việt Nam vào các đối tác hiện nay, đặc biệt là trong trường hợp nguồn cung trên thị trường thế giới biến động. 

Lý giải về việc không đưa thuế MFN về bằng mức thuế suất của FTA ở mức 8%, Bộ Tài chính cho rằng phải đảm bảo mức chênh lệch tương đối giữa thuế nhập khẩu ưu đãi và thuế suất nhập khẩu theo các FTA. 

Bên cạnh đó, mức thuế suất MFN với xăng dầu phải đảm bảo điều kiện không thấp hơn 7%, nhằm tránh phát sinh khoản thanh toán bù giá cho Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn theo cam kết, bảo lãnh của Chính phủ (GGU). 

Đề nghị giảm thuế MFN với dầu diesel 

Theo thống kế hết quý II/2022, dầu diesel chiếm gần 40% tổng sản lượng xăng dầu nhập về Việt Nam, tuy nhiên lại không thuộc đề xuất giảm thuế MFN lần này của Bộ Tài chính. Do đó, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam đề nghị giảm thuế MFN với mặt hàng diesel từ 7% hiện nay xuống 3%. Như vậy tương tự xăng, giảm thuế nhập khẩu ưu đãi dầu diesel sẽ giúp các doanh nghiệp đa dạng thị trường nhập khẩu và được hưởng mức thuế thấp hơn. 

Ông Trịnh Quang Khanh, Tổng thư ký Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam: “Nếu chỉ giảm thuế MFN với xăng về 10% như đề xuất trên của Bộ Tài chính không có ý nghĩa nhiều, bởi xăng nhập khẩu bình quân chỉ khoảng 6-7% lượng tiêu thụ trong nước, trong khi dầu diesel mới là mặt hàng được nhập nhiều hơn".

Về phía các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cũng đồng tình với việc giảm thuế nhập khẩu ưu đãi với dầu diesel. Một lãnh đạo doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cho hay: “Chúng tôi lấy xăng từ các nhà máy lọc dầu trong nước, nhập khẩu diesel với tỷ trọng gấp 2-3 lần sản lượng xăng, nên nếu được giảm thuế ưu đãi nhập khẩu với dầu, doanh nghiệp được lợi hơn”.

Tuy nhiên, ở góc độ quản lý, Bộ Tài chính cho biết có thế khó của mình. Bởi thuế suất đối với dầu diesel đang chịu sự ràng buộc bởi thỏa thuận GGU với Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn. Từ ngày nhà máy vận hành thương mại trong 10 năm nay, Lọc dầu Nghi Sơn có thể áp dụng mức giá bán buôn tại cổng nhà máy là giá nhập khẩu cộng thuế nhập khẩu 7% với sản phẩm lọc dầu (ngoại trừ 5% cho LPG) và 3% với sản phẩm hóa dầu.

Vì vậy, trong thời gian trên nếu Nhà nước quy định thuế suất nhập khẩu thấp hơn thì Chính phủ phải đảm bảo rằng Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) thanh toán cho Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn số tiền chênh lệch giữa thuế suất nhập khẩu thực tế và thuế suất 7% với các sản phẩm lọc dầu (trừ LPG là 5%) và 3% với sản phẩm hóa dầu. 

Hiện nay, mức thuế nhập khẩu FTA với dầu trong khuôn khổ Hiệp định ATIGA với các nước ASEAN và Hiệp định FTA với Hàn Quốc đã giảm về 0%, do đó, kim ngạch nhập khẩu theo thuế suất thuế nhập khẩu MFN với dầu là không đáng kể. 

Từ đầu năm đến nay, giá bán lẻ xăng trong nước đã có 19 đợt điều chỉnh. Trong đó, 13 lần tăng và 6 lần giảm giá. So với đầu năm, xăng RON 95-III vẫn đắt hơn 5.800 đồng/lít; E5 RON 92 là 4.630 đồng/lít; còn dầu diesel vẫn cao hơn gần 8.400 đồng/lít…

Với những dự báo giá xăng dầu còn nhiều diễn biến khó lường trong nửa cuối năm, Bộ Tài chính cho rằng giải pháp giảm thuế suất MFN với xăng là khả thi và có hiệu quả lúc này. Dự thảo nghị định giảm loại thuế này sẽ được trình theo trình tự, thủ tục rút gọn và có thể áp dụng ngay.

Theo Bộ Tài chính, giảm thuế suất nhập khẩu ưu đãi không ảnh hưởng tới thu ngân sách, thậm chí ngân sách có thể thêm nguồn thu nếu tỷ trọng nhập khẩu xăng dầu từ các thị trường ngoài cam kết FTA tăng lên.