Dự báo ngành gạo sẽ bội thu, kỳ vọng phá vỡ kỷ lục của 10 năm

Theo Người lao động, thị trường lúa gạo tại Đồng bằng Sông Cửu Long kể từ sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán 2023 đến nay đã trở nên sôi động hẳn. Nông dân và doanh nghiệp đều đang phấn khởi trước diễn biến giá lúa gạo theo xu hướng tăng và nhiều đơn hàng xuất khẩu hơn.

Nông dân hào hứng, doanh nghiệp vui mừng

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết ngành gạo xác lập kỷ lục năm 2022 với sản lượng xuất khẩu 7,11 triệu tấn, đem về giá trị 3,46 tỷ USD, đã tăng lần lượt 13,8% và 5,1% về khối lượng và giá trị so với năm trước đó.

Điều đáng mừng là giá gạo đã cho thấy sự khởi sắc ngay từ đầu năm khi giá gạo xuất khẩu bình quân trong tháng 1 vừa qua đã đạt 507,5 USD/ tấn, trong khi năm 2022 ghi nhận mức 486,2 USD/ tấn.

Theo ông Phan Thành Bắc, Giám đốc HTX Sơn Hòa (tỉnh An Giang), HTX Sơn Hòa có 630 ha lúa vụ đông xuân năm nay. Theo dự kiến, số ha lúa này sẽ thu hoạch vào đầu tháng sau. Nhiều khả năng, nếu giá cả ổn định và tình hình xuất khẩu khả quan như hiện nay thì thu hoạch sẽ thắng lớn.

Ông Bắc cho biết hiện giá lúa tươi đang dao động từ 6.800-7.000 đồng/ kg, còn giá của cùng kỳ năm ngoái chỉ ở mức 5.700-5.800 đồng/ kg. Theo ông, người nông dân có thể thu được lợi nhuận tối thiểu 30 triệu đồng/ ha nếu mức giá này tiếp tục được duy trì.

Theo ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại Phước Thành IV (tỉnh Vĩnh Long), hiện tại giá gạo đang ở mức cao nhất trong 2 năm qua và thậm chí có thể vượt mức đỉnh của năm 2019.

Ông Nguyễn Văn Thành đưa ra nhận định rằng giá gạo năm 2019 đã từng đạt mức 520-530 USD/ tấn, và dự báo kỷ lục này sẽ được phá vỡ trong năm nay. Ông đưa ra lý do là vì nhu cầu nhập khẩu của các quốc gia trên toàn cầu đang tăng bởi sản xuất nội địa của họ mất mùa. Ngoài ra, giá lúa gạo trong một thập kỷ qua cũng tương đối ổn định, trong khi những nông sản khác và vật tư đầu vào lại tăng nhiều, do đó việc tăng giá là khá phù hợp. Sản xuất lúa tại Việt Nam thuận lợi, tuy nhiên nguồn cung không tăng khi so với một số cây trồng khác thì vẫn còn kém.

Giá lúa tươi tại các địa phương khu vực miền Đông Nam Bộ như Đồng Nai, Bình Thuận, Tây Ninh, kể cả những huyện ngoại thành của TP HCM đều phổ biến ở quanh mức 6.500 đồng/ kg, đảm bảo cho người nông dân vẫn có lãi. Theo ông Phạm Văn Minh (ngụ TP HCM) chia sẻ, ông dự kiến tiếp tục thuê đất tại Tây Ninh và huyện Củ Chi, TP HCM để canh tác. Hiện ông đang canh tác lúa hàng chục hecta tại những khu vực này.

Ông Minh cho hay giá phân bón cũng đã giảm so với thời điểm trước Tết. Nhờ cây trồng đã được cơ giới hóa cao, đầu ra thuận lợi và không tốn nhiều lao động nên hiệu quả kinh tế vẫn có nếu có diện tích lớn để canh tác. Người nông dân đang rất hào hứng và kỳ vọng sẽ có một mùa bội thu, trúng giá.

Thận trọng với loại hợp đồng giao xa

Theo đánh giá của ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Intimex, gạo Việt Nam đang có lợi thế lớn trên trường quốc tế, nhất là tại thị trường Trung Quốc.

Ông Nam cho biết vừa qua Trung Quốc đã mở cửa nền kinh tế sau đại dịch và nhu cầu nhập khẩu gạo của nước này tăng. Hạn ngạch nhập khẩu của Trung Quốc dành cho Việt Nam trong những năm trước chỉ khoảng 400.000 tấn, tuy nhiên năm nay có thể tăng lên mức 1 triệu tấn. Dù giá cao nhưng các loại gạo hạt dài giống ST rất được ưa chuộng và hiện Việt Nam chưa cung cấp đủ đáp ứng nhu cầu.

Ông Nam thông tin thêm rằng các quốc gia nhập khẩu gạo lớn của Việt Nam như Indonesia, Malaysia, Philippines cũng tăng mua dự trữ vì bị mất mùa. Nhu cầu nhập khẩu từ những thị trường giá cao và không cần hạn ngạch như Mỹ cũng khá tốt.

Dẫu vậy, ông Nam đưa ra cảnh báo dưới góc độ kinh doanh rằng các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần thận trọng đối với những đơn hàng đã ký trước, vì rất có thể giá nội trong thời gian tới sẽ còn cao hơn xuất khẩu như ở hiện tại.

Theo ông Nguyễn Quang Hòa, Giám đốc Công ty TNHH Dương Vũ (tỉnh Long An), doanh nghiệp xuất khẩu gạo năm nay không lo thiếu đơn hàng, thay vào đó cần tính đến việc làm sao để đạt hiệu quả cao nhất.

Theo cảnh báo của ông Hòa, những doanh nghiệp chưa có kinh nghiệm dễ mắc bẫy đối tác nếu chưa có hàng sẵn trong kho nhưng đã ký đơn hàng số lượng lớn. Đã có những doanh nghiệp gạo trong thời gian qua dù xuất khẩu sản lượng lớn, tuy nhiên lỗ vì buộc phải gom hàng giá cao để giao hàng theo hợp đồng ký trước.

Theo doanh nhân Nguyễn Văn Thành, Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại Phước Thành IV đang rất thận trọng đối với những hợp đồng năm nay vì lo ngại hớ giá. Ông Thành nói rằng nhà nhập khẩu muốn giá gạo sẽ giảm vào chính vụ đông xuân, tuy nhiên bên xuất khẩu lại cho rằng khó xảy ra khả năng này. Các doanh nghiệp chờ giá tốt mới bán hàng vì không gặp sức ép về tồn kho.

Doanh thu vượt 3 tỷ USD

Mới đây, ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đã đưa ra đánh giá rằng xuất khẩu gạo năm 2023 thuận lợi khi nhu cầu thị trường cao, còn lại phải chờ xem năng lực sản xuất đáp ứng đến đâu. Theo dự báo, Việt Nam sẽ xuất khẩu 6 triệu tấn gạo năm nay, giảm so với năm trước bởi đa số lượng hàng năm cũ đã xuất khẩu hết, không còn chuyển giao sang năm mới như trước. Tuy vậy, giá trị thu về được kỳ vọng vẫn vượt ngưỡng 3 tỷ USD. Hiện ngành gạo đang tăng chất lượng và giảm số lượng, đúng theo định hướng và một phần giá trị xuất khẩu đã chuyển sang các ngành như bánh, phở, bún cũng được ưa chuộng…