Cổ nhân dạy “Đứng như cây tùng, ngồi như cái chuông”: Muốn sống khỏe sống lâu cần nhớ kỹ

Mỗi lần nhắc đến giáo dục, người xưa thường tuân theo những quy tắc vô cùng nghiêm ngặt. Theo đó, trẻ không chỉ được dạy ở mức độ kiến thức sách vở và lý thuyết, còn lại phải học tính tự giác, thận trọng trong lời nói và hành xử đúng mực.

Ngoài việc chăm chỉ đọc sách, học đạo đức cũng như tuân thủ các luân lý thông thường, qua những câu nói và tác phẩm được lưu truyền hàng nghìn năm còn dạy thêm cả tư thế đi, đứng, ngồi và nằm. Có thể khẳng định, tu dưỡng bản thân chính là cốt lõi của các giá trị truyền thống. Trong đó, bí quyết "đứng, ngồi, đi và nằm" của cổ nhân được đúc kết trọn vẹn qua câu nói “Đứng như cây tùng, ngồi như cái chuông”.

Đứng như cây tùng

Đối với văn hóa tu luyện của Nho gia hoặc Đạo gia truyền thống, việc đứng không chỉ đơn thuần là đứng thẳng mà còn mang nhiều hàm ý đạo đức sâu sắc. Những người đứng có yêu cầu về nền tảng giáo dục, đứng thẳng, không xiêu vẹo lung lay. Điều này không chỉ có lợi cho sức khỏe mà còn là biểu hiện của sự tự tin và chính trực.

Bên cạnh đó, theo y học cổ truyền thì việc đứng gù lưng sẽ chèn ép quá mức lên đường tiêu hóa và cột sống. Những tư thế sai sót này sẽ dẫn đến nhiều bệnh, người xưa cho rằng đó là biểu hiện của sự lười biếng, khiến cho khí và huyết trong toàn cơ thể bị ảnh hưởng và suy giảm.

Vào năm 2015, một nghiên cứu tại Vương quốc Anh và Hoa Kỳ đã cho thấy, tư thế của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ ảnh hưởng lớn đến khả năng học tập của chung. Việc đứng thẳng, giữ cho cột sống thẳng có thể cải thiện khả năng phân tích, suy luận; giúp cải thiện trí nhớ và nâng cao năng lực tư duy. Để phát triển được một tư thế tốt, ngoài việc áp dụng những bài tập truyền thống, mọi người cũng nên áp dụng những bài tập thường xuyên, duy trì thói quen sinh hoạt đơn giản, điều này cũng rất hiệu quả để giữ được một cuộc sống khỏe mạnh. 

Dành 5 phút mỗi ngày để đứng thẳng sẽ rất tốt cho lợi ích sức khỏe của mỗi người về lâu về dài. Ví dụ, nếu như bạn nghe điện thoại, thay vì đứng dựa vào tường thì bạn có thể tập cho mình tư thế đứng thẳng lưng. Đối với những hành động khác cũng thế.

Ngồi như cái chuông

Đọc xong câu này cũng có thể hiểu, đây là người xưa đang dạy về tư thế ngồi tốt cho sức khỏe. Cách ngồi này không chỉ phản ánh uy tín, địa vị mà còn liên quan đến trọng tâm của cơ thể. Theo đó, việc kê gối ngồi trên ghế sofa nhìn không những không có tư thế mà còn khiến cơ thể hoàn toàn bị mất trọng tâm và thăng bằng. Trong Nho giáo xưa chuyên đề cao chủ trương phép tắc và xã giao. Nó bao gồm một số lượng lớn các quy tắc của nghi thức của nghi lễ nhà Chu bao gồm tư thế ngồi. 

Thời Trung Quốc cổ đại, trước thời nhà Hán dù có ngồi trên sàn nhà hoặc trên giường, quỳ gối (theo kiểu lưng thẳng, ngồi yên hoặc ngồi thẳng) được coi là chuẩn mực. Dưới góc độ chăm sóc sức khỏe, tư thế ngồi này có tác dụng kích thích các gân quanh đầu gối và ngăn ngừa viêm khớp. Không những thế, tư thế quỳ gối giúp mọi người dễ dàng giữ được tư thế thẳng lưng, giúp không khí lưu thông trong suốt, dạ dày, lá lách, phổi và gan, giúp các bộ phận này có thể hoạt động bình thường, cơ thể ngày càng khỏe mạnh và ngăn ngừa được bệnh tật. 

Đối với người hiện đại, việc ngồi mà không có ghế dựa dường như là không thể. Tuy nhiên, để giữ được tư thế tốt thì không khó, chỉ cần ngồi lên 1/3 đầu ghế như người xưa và luôn nhắc nhở bản thân giữ thăng bằng và thẳng lưng. Việc ngồi như chuông, câu nói ẩn dụ này mang nhiều nội hàm sâu sắc ở cấp độ vật chất và tinh thần. Việc thực hành truyền thống chủ yếu áp dụng cách ngồi xếp bằng hoặc ngồi thiền. Ngồi bắt chéo chân thì cần phải giữ cho cơ thể thẳng đứng, đòi hỏi một tâm trí sạch sẽ và tập trung. Ngồi như cái chuông là kiểu ngồi an toàn nhưng lại thanh tao như không cảm nhận được sự tồn tại của cơ thể. 

Đi như gió

Bên cạnh câu nói “Đứng như cây tùng, ngồi như cái chuông”, trong văn hóa tu luyện còn có câu nói “Đi như gió”. Bước đi như gió ám chỉ khả năng bước đi thẳng, sau đó loại bỏ mọi thứ nhiễu loạn từ thế giới bên ngoài. Khi không khí xung quanh không bị cản trở, người ta sẽ dễ dàng nhận ra được sự nhanh nhẹn và hoạt bát của những bước đi tạo ra gió. 

Nằm như cung

Tư thế nghỉ ngơi tốt là nằm nghiêng như cánh cung, uốn cong các khớp một cách tự nhiên, đồng thời thả lỏng toàn thân. Việc nằm nghiêng giúp duy trì tư thế thẳng đứng mà bạn đã tập trung trong ngày. Theo Trung y, khí và huyết lưu thông là có lợi nhất. Việc nằm ngửa hoặc nằm sấp sẽ cản trở khí huyết. Việc nằm nghiêng về bên phải cũng tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thụ thức ăn tốt hơn, tránh tạo áp lực lên tim.