Chủ tịch Hà Nội Trần Sỹ Thanh: Nên thống nhất chỉ có một loại nhà

Đoàn giám sát của Quốc hội vừa có buổi làm việc với UBND TP Hà Nội về “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023".

Phân khúc trung và cao cấp vẫn chiếm ưu thế

Báo cáo tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn thông tin, trong giai đoạn 2015-2023, tốc độ tăng trưởng hoạt động kinh doanh bất động sản bình quân đạt khoảng 3,16%/năm. Trong giai đoạn này có 466 dự án đã hoàn thành, tương đương 29,3 triệu m2 sàn; 598 dự án đang triển khai, tương đương 106,6 m2 sàn; diện tích đầu người đến hết năm 2020 đạt khoảng 27,25 m2/người; đến hết năm 2023 đạt khoảng 28,6 m2/người.

Tuy nhiên, cũng theo Phó Chủ tịch Dương Đức Tuấn, lượng giao dịch trên thị trường giai đoạn này chủ yếu vẫn từ các dự án nhà ở trung và cao cấp, tập trung tại các dự án nằm tại khu vực gần trung tâm, giao thông thuận tiện, đa dạng về tiện ích, có tiềm năng tăng giá…Nguồn cung phần lớn cũng ở phân khúc này, khi nhiều dự án đã được phê duyệt từ giai đoạn trước được mở bán, còn phân khúc bình dân chiếm tỉ trọng rất nhỏ.

Giữa bối cảnh mất cân đối nguồn cung, công tác phát triển nhà ở xã hội (NOXH) được UBND TP rất chú trọng. Hiện đã có 30 dự án đã hoàn thành, 58 dự án đang triển khai với 4 triệu m2 sàn, 60.480 căn hộ và có 83 ô đất có tổng quy mô sử dụng đất khoảng 43,58 ha tại 48 dự án nhà ở thương mại, khu đô thị (theo quy định dành 20 – 25% quỹ đất để làm NOXH).

UBND TP Hà Nội đã phê duyệt chủ trương 4 dự án NOXH độc lập (tập trung) với khoảng 1 triệu m2 sàn nhằm đáp ứng chỉ tiêu được giao tại Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030" của Chính phủ và triển khai đầu tư NOXH sau năm 2030.

Ngoài ra, thành phố cũng rà soát, bổ sung khoảng 15 khu đất mới có quy mô lớn để đầu tư xây dựng các dự án khu nhà ở xã hội tập trung, đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội (khoảng 2.000 căn hộ/khu), trong đó tập trung bố trí 2-3 khu đất xây dựng nhà ở công nhân xung quanh khu vực các khu công nghiệp.

Tuy nhiên, ông Tuấn cũng đánh giá quá trình xây dựng NOXH vẫn còn nhiều bất cập, kết quả chưa được như kỳ vọng; trình tự, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án xây dựng NOXH theo hình thức đấu thầu mất nhiều thời gian…

Rút gọn quy trình NOXH

Bổ sung thêm về những khó khăn trong việc triển khai NOXH, UBND quận Hoàng Mai và một số bất động sản lớn tại Hà Nội đang có dự án vướng mắc cho biết, theo quy định của Luật Nhà ở và Nghị định số 100/2015/NĐ-CP, chủ đầu tư NOXH được hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi dự án.

Tuy nhiên, các văn bản nêu trên chưa quy định danh mục cụ thể về hạng mục, công trình hạ tầng kỹ thuật được ngân sách Nhà nước hỗ trợ, làm cơ sở để thu hút nhà đầu tư tham gia phát triển NOXH. Ngoài ra, quy định về dành quỹ đất phát triển NOXH trong dự án nhà ở thương mại là khó thực hiện vì có diện tích đất xây dựng nhà ở nhỏ, các thủ tục trình tự lựa chọn nhà đầu tư cũng mất nhiều thời gian và phức tạp.

Theo đó, đại diện các cơ quan liên quan của Hà Nội và doanh nghiệp đề nghị, cần rút gọn quy trình, thủ tục đầu tư nhằm giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp để đẩy nhanh công tác thực hiện NOXH, không để lãng phí quỹ đất sạch, tăng nguồn cung đáp ứng được phần lớn nhu cầu nhà ở trên địa bàn thành phố.

Đồng thời, sớm ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành các luật liên quan; tiến hành thí điểm một số nội dung trong Luật Đất đai năm 2024 đến sử dụng quỹ đất, chuyển mục đích sử dụng đất và xử lý vi phạm trong xây dựng NOXH; có hướng dẫn cụ thể việc thực hiện chuyển tiếp đối với trường hợp các dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư phục vụ đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư trên cơ sở quy hoạch phân khu đô thị tỷ lệ 1/5.000.

Đáng chú ý, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh kiến nghị, cần có chính sách xã hội về nhà ở, thống nhất chỉ có một loại nhà, không phân biệt NOXH và nhà ở thương mại theo chất lượng của Bộ Xây dựng quy định để người dân được tiếp cận như nhau về chất lượng, dịch vụ.