Chân dung ông Nguyễn Mạnh Quý - Giám đốc Viettel Cyberspace: Khi lựa chọn chiến lược về sản phẩm, chúng tôi luôn suy nghĩ về sự khác biệt của Viettel!

Được biết, nhận học bổng 322 của Bộ Giáo dục và Đào tạo tới Đại học Tsinghua (Đại học Thanh hoa – Trung Quốc) - đây là TOP 20 đại học hàng đầu thế giới về công nghệ, ông Nguyễn Mạnh Quý đã theo học chuyên ngành điện tử viễn thông trước khi hoàn thành chương trình Thạc sĩ chuyên ngành Điện tử Viễn thông trước khi hoàn thành chương trình Thạc sĩ Chuyên ngành Thị giác máy tính ở đây. 

Vào năm 2010, ông Quý về nước và vào làm việc ở Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) rồi sau đó trở thành một trong những nhân sự chủ chốt trong nhiều dự án nghiên cứu và phát triển hệ thống trong mạng viễn thông ví dụ như hệ thống tính cước theo thời gian thực (OCS) và Tổng tài tin nhắn (SMSC), tổng đài chuyển mạch di động (MSC) và hệ thống chuyển mạch gói 4G (EPC) cùng hệ thống dịch vụ đa phương tiện trên nền tảng IP (IMF),...

Có thể thấy Viettel OCS cũng được coi là niềm tự hào của Viettel trong lĩnh vực viễn thông khi hệ thống do những kỹ sư Việt Nam nghiên cứu phát triển. Điểm độc đáo của sản phẩm là cho phép Viettel thiết kế cho mỗi khách hàng một gói cước riêng biệt, qua đó cũng thể hiện được cá thể hóa chính sách cước cho từng đối tượng khách hàng. Cho đến hiện tại thì Viettel OCS đã được triển khai ở tất cả các thị trường mà Viettel đầu tư đã tạo ra được lợi thế cạnh tranh khác biệt cả về kinh doanh viễn thông so với những nhà mạng khác. 

Sau thời gian 10 năm lăn lộn nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực viễn thông thì ông Nguyễn Mạnh Quý được điều chuyển làm Giám đốc Trung tâm Không gian mạng Viettel (Viettel Cyberspace). Cũng kể từ đó, ông Nguyễn Mạnh Quý lãnh trách nhiệm đẩy mạnh việc nghiên cứu phát triển các dự án về Trí tuệ nhân tạo (AI) - đúng với chuyên ngành thạc sĩ mà anh đã theo học ở Đại học Thanh Hoa trong nhiều năm trở về trước. 

3 trụ cột về công nghệ về AI của Viettel

Chia sẻ về việc đẩy mạnh nghiên cứu của Viettel, ông Quý cho biết, trung tâm Không gian mạng Viettel (Viettel Cyberspace) được thành lập vào năm 2014 với mục đích ban đầu là thực hiện việc lắng nghe thông tin dư luận trên không gian mạng. Và theo xu thế, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư bùng nổ cùng với công nghệ số, trong đó công nghệ về trí tuệ nhân tạo cũng đã có những bước phát triển đột phá nhờ vào lượng dữ liệu khổng lồ cùng các thuật toán học sâu. 

Và với nhiều lợi thế sẵn có khi tiếp cận dữ liệu lớn từ sớm thì lãnh đạo Tập đoàn Viettel quyết định giao Viettel Cyberspace là đơn vị chủ lực trong việc nghiên cứu phát triển AI với 3 lĩnh vực chính đó là xử lý tiếng nói và ngôn ngữ tự nhiên, thị giác máy tính cùng phân tích dữ liệu. 

Còn về công nghệ xử lý tiếng ồn nói và ngôn ngữ tự nhiên thì các ứng dụng tương tác bằng tiếng Việt là chưa nhiều. Các loại loa sử dụng trợ lý ảo của Google, Amazon, Microsoft… chủ yếu là vẫn bằng tiếng Anh chứ chưa hỗ trợ tiếng Việt và nhất là với tiếng địa phương. Nhờ nắm bắt được điều này mà Viettel Cyberspace đã phát triển các dòng sản phẩm trợ lý ảo tương tác bằng tiếng Việt giúp cho người dân có thể tiếp cận được với công nghệ tiên tiến một cách dễ dàng hơn. 

Và với công nghệ thị giác máy tính thì Viettel đã và đang triển khai nhiều dự án thành phố thông minh, chính vì thế mà có nhiều lợi thế trong việc triển khai các camera thông minh giống như mắt thần có thể nhận diện người và nhận diện phương tiện giao, hiểu được ngữ cảnh, phân tích các hành vi giúp cho việc giám sát giao thông thông minh và an ninh an toàn trong các thành phố. 

Đối với công nghệ quản trị và phân tích dữ liệu - đây chính là lĩnh vực mà Viettel đã phát triển từ rất sớm (vào năm 2014) ứng dụng trong các bài toán kinh doanh viễn thông. Chuyển đổi số thì cần phải số hóa dữ liệu, xây dựng các cơ sở dữ liệu lớn và dùng AI để có thể phân tích, dự báo và dự đoán qua đó lập các kế hoạch hành động. 

Và trong thời gian gần đây, Viettel đã tiếp tục mở rộng phạm vi ứng dụng của trí tuệ nhân tạo với mục đích tạo ra các robot thông minh, xây dựng bản sao số của những thành phố thông minh. 

Ông Quý cho hay, thời gian đầu, Viettel chưa có nhiều chuyên gia và kỹ sư về AI bởi vì đây là ngành nghề mới đồng thời cũng chưa nắm được các yếu tố để thành công ở trong lĩnh vực này đó chính là siêu máy tính, dữ liệu lớn và thuật toán tốt. Và sau khi nhận diện được vấn đề thì Viettel đã đầu tư mạnh vào bao yếu tố này. 

Đầu tiên là mua siêu máy tính đồng thời cũng hợp tác chiến lược với Tập đoàn NVIDIA - đây là doanh nghiệp cung cấp hạ tầng AI hàng đầu trên thế giới thông qua chiến lược AI National. Và siêu máy tính  20 PetaFlops (20 triệu tỷ phép tính/giây) của Viettel cũng giúp cho thời gian huấn luyện máy học giảm hàng chục lần so với trước đó, chính vì thế mà AI có thể thông minh lên hàng ngày và hàng tuần. 

Còn về dữ liệu thì Viettel Cyberspace đã có sẵn lợi thế tiếp cận lượng dữ liệu khổng lồ ở trên mạng xã hội và không gian mạng từ khi thành lập. Còn về con người, Viettel đã tích cực tuyển dụng các chuyên gia và kỹ sư người Việt chuyên ngành Trí tuệ nhân tạo ở nước ngoài và hợp tác với các chuyên gia ở nhiều nước khác nhau. 

Ngoài ra, Viettel Cyberspace cũng kết hợp với các trường đại học để có thể đào tạo chuyên ngành thạc sĩ, tiến sĩ về Khoa học dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo dành cho lực lượng kỹ sư hiện có. 

Điều khiến Viettel hấp dẫn các kỹ sư về AI là gì?

Với ông Quý, trong lĩnh vực này các kỹ sư muốn làm tốt và đưa sản phẩm vào ứng dụng trong thực tế thì cần phải có siêu máy tính và siêu dữ liệu. Hiện tại, ở Việt Nam thì Viettel có đủ cả 2 yếu tố đó. Hơn thế là ở Viettel cũng có nhiều bài toán lớn để nghiên cứu cũng như ứng dụng. Và với triết lý đưa sản phẩm ra thị trường sớm nhất có thể và qua đó công nghệ sẽ có thể phát triển nhanh hơn. Chính vì thế mà các sản phẩm AI ở Viettel được làm ra có thể ứng dụng luôn trong thực tế, với số lượng người dùng lớn. 

Ông Quý bộc bạch: “Các sản phẩm viễn thông trước đây chúng tôi phát triển cũng như vậy, nếu không được phép ứng dụng, chạy thử nghiệm thực tế nhiều lần, thì các sản phẩm trong lĩnh vực viễn thông của Viettel khó có thể đạt được kết quả như hiện nay”. 

Doanh nhân Nguyễn Mạnh Quý nói thêm, với các kỹ sư AI thì việc huấn luyện một thuật toán cần siêu máy tính. Viettel Cyberspace cũng đã hợp tác chiến lược với Tập đoàn NVIDIA - đây chính là công ty hàng đầu trên thế giới trong việc cung cấp hạ tầng tính toán hiệu năng cao cho AI. Đáng chú ý là Tập đoàn NVIDIA đã lựa chọn Viettel là đối tác duy nhất của họ để có thể thúc đẩy phát triển cũng như ứng dụng AI ở thị trường Việt Nam. 

Đối với siêu máy tính ở Viettel, thời gian huấn luyện máy học được rút ngắn hàng chục lần để qua đó các kỹ sư sẽ cảm nhận được thuật toán của mình sẽ tốt lên từng ngày. Còn ở các công ty khác thì họ cho dữ liệu vào hệ thống và phải đợi tới 1 tháng sau mới cho kết quả thì so với Viettel chỉ mất một ngày. Có thể thấy rằng, các kỹ sư AI ở Viettel sẽ có tốc độ phát triển nhanh gấp hàng chục lần so với các công ty ở bên ngoài. 

Chia sẻ về những cột mốc phát triển của Viettel Cyberspace, ông Quý cho biết, nếu như phân chia một cách đơn giản thì năm 2019 - 2020 chính là giai đoạn công ty thâm nhập và nghiên cứu công nghệ cơ bản. Vào thời điểm đó, Viettel đã xây dựng chiến lược và xác định một số công nghệ cần phải làm chủ để có thể nâng cao sức cạnh tranh khi tiến hành phát triển sản phẩm trong tương lai. 

Và trong hai năm 2021 - 2022, Viettel Cyberspace đã chú trọng nhiều hơn vào một số dòng sản phẩm mang tính ứng dụng cao như Trợ lý ảo và Robot thông minh, Camera thông minh,... cho nội bộ tập đoàn và các bộ ngành cũng như chính quyền địa phương. 

Những thế mạnh của Viettel về AI

Vị giám đốc của Viettel Cyberspace nói rằng, về công nghệ xử lý tiếng nói và ngôn ngữ tự nhiên thì công ty xác định chú trọng phát triển các dòng sản phẩm trợ lý ảo Tiếng Việt để qua đó giúp cho người dân có thể dễ dàng trong việc tiếp cận với công nghệ tiên tiến. 

Còn về công nghệ thị giác máy tính thì Viettel Cyberspace sẽ chú trọng phát triển các dòng robot thông minh và hiểu được ngữ cảnh cũng như tình huống, kết hợp với nhiều công nghệ AI trong đó có tương tác bằng giọng nói tiếng Việt cũng như phân tích dữ liệu lớn vì có rất ít công t có đồng thời tất cả các thế mạnh đó. 

Đối với công nghệ quản trị cũng như phân tích dữ liệu thì Viettel Cyberspace sở hữu công nghệ OCR tiếng Việt tốt nhất ở trên thị trường hiện nay từ đó giúp cho số hóa dữ liệu tiếng Việt nhanh chóng, cùng với kinh nghiệm khai thác siêu dữ liệu từ không gian mạng và Viettel sẽ cung cấp cho khách hàng các giải pháp chất lượng tốt hơn với giá cả hợp lý nhất.