BVSC: Ước tính Bách Hóa Xanh đã lỗ gần 1.900 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm, dự kiến chuyển từ lỗ sang lãi trong quý 4/2022

Ngày 12/9, Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) đã công bố báo cáo về CTCP Đầu tư Thế giới di động (MWG). Báo cáo này đánh giá, Bách Hóa Xanh đã trải qua quá trình tái cấu trúc một cách tích cực, bao gồm thay đổi layout cũng như đóng cửa hàng loạt những cửa hàng không hiệu quả trong quý 2 năm nay.

BVSC ước tính, trong quý 2 năm nay chuỗi cửa hàng Bách Hóa Xanh ghi nhận mức lỗ lên đến 1.130 tỷ đồng, trong 6 tháng đầu năm lỗ 1.883 tỷ đồng. Đáng chú ý, chi phí từ một lần đóng cửa cửa hàng lên đến 264 tỷ đồng, trong khi lỗ hoạt động (gồm những chi phí liên quan đến việc thay đổi layout) là 866 tỷ đồng. Đáng chú ý, trong quý 1 Bách Hóa Xanh cũng lỗ hoạt động 759 tỷ đồng. Quý 2 năm trước, Bách Hóa Xanh lỗ 423 tỷ đồng, lũy kế 6 tháng đầu năm 2021, mức lỗ lên tới 1.061 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Bách Hóa Xanh vẫn ghi nhận một điểm tích cực, đó là doanh thu trong tháng 6 năm nay vẫn duy trì ở mức 2.300 tỷ đồng dù đã cắt giảm 251 cửa hàng. Biên lợi nhuận gộp của quý 2 vẫn giữ ở mức 25%. Đến tháng 7, doanh thu của Bách Hóa Xanh tăng trưởng 2,2% so với tháng trước và đạt 2.350 tỷ đồng dù đã cắt giảm thêm khoảng 150 cửa hàng.

Lượng khách hàng tăng lên, cộng với quy mô giỏ hàng gia tăng, Bách Hóa Xanh đã có sự cải thiện về doanh thu của từng cửa hàng so với thời điểm đầu năm và đạt được doanh thu 1,3 tỷ đồng hồi tháng 7 - vốn đặt ra cho thời điểm cuối năm. Đến tháng 8, xu hướng này tiếp tục được duy trì, ban lãnh đạo Bách Hóa Xanh kỳ vọng, chỉ số này sẽ đạt mức 1,5 tỷ đồng trong quý 4/2022, so với đầu năm tăng 50%.  

Đáng chú ý, mới cuối tháng 8, Reuters thông tin về việc đại diện của Thế giới di động (MWG) cho biết, công ty đã thuê cố vấn để xem xét thỏa thuận bán 20% cổ phần của Bách Hóa Xanh. Một nguồn tin thân cận cho biết, định giá của Bách Hóa Xanh sẽ lớn hơn 1,5 tỷ USD. Người đại diện này khẳng định: “Thương vụ này dự kiến sẽ hoàn tất vào quý 1/2023” nhưng từ chối bình luận về định giá vì lý do bảo mật. Không bao lâu sau, Thế giới di động đã phát đi thông cáo phủ nhận thông tin này.  

Bách Hóa Xanh có thể chuyển từ lỗ sang lãi trong quý 4 năm nay?

Trong khi việc mở rộng chuỗi cửa hàng một cách ồ ạt không mang lại hiệu quả, Thế giới di động đã chọn cách đóng cửa hàng trăm cửa hàng Bách Hóa Xanh để tiến hành tái cơ cấu, tạo đà cho chiến lược mở rộng thần tốc ra phạm vi toàn quốc vào năm 2023. Kể từ tháng 4 năm nay, chuỗi bán lẻ thực phẩm và hàng thiết yếu của Thế giới di động đã đóng cửa hơn 400 trong tổng số 2.140 cửa hàng. Có thể thấy, chiến lược mà MWG áp dụng với Bách Hóa Xanh khá tương đồng với chiến lược tái cơ cấu của WinCommerce (WCM) - đơn vị thành viên của tập đoàn Masan - vào năm 2020. 

BVSC kỳ vọng chuỗi cửa hàng Bách Hóa Xanh sẽ sớm ghi nhận lãi trong quý 4 năm nay sau khi tiến hành tái cơ cấu, trở thành động lực tăng trưởng chính của tập đoàn kể từ năm 2023 trở đi. Khi chuyển sang giai đoạn tối ưu hóa, BVSC kỳ vọng doanh thu của từng cửa hàng Bách Hóa Xanh sẽ tiếp tục được cải thiện nhờ sự gia tăng của lưu lượng khách và quy mô giỏ hàng cùng với biên lợi nhuận gộp cải thiện do áp lực từ việc giải phóng hàng tồn kho giảm, bớt được sự gián đoạn từ hoạt động thay đổi layout; trong khi đó, khả năng thương thảo cao hơn cùng với các nhà cung cấp, giảm thiểu hàng hư hỏng và chiết khấu.

Đồng thời, BVSC cũng sẽ kiểm soát chi phí hoạt động tốt hơn thông qua việc cắt giảm những cửa hàng hiệu quả thấp, tăng năng suất của nhân viên, tăng sự đóng góp từ việc bán hàng trực tiếp. 

Bách Hóa Xanh hưởng lợi dài hạn sau khi chuyển từ mô hình chợ hiện đại sang  minimart

Thời gian trước đây, mục tiêu của Bách Hóa Xanh là xây dựng một chuỗi bán lẻ nhằm mang đến “trải nghiệm khách hàng tốt hơn chợ”. Khi đó, Bách Hóa Xanh không chọn đối thủ cạnh tranh là các chuỗi bán lẻ thực phẩm và hàng tiêu dùng thiết yếu khác mà lại đổ tiền để logo màu xanh lá của mình được treo ở hầu hết các mặt bằng ngay cạnh chợ truyền thống. Trong giai đoạn 2017-2020, Bách Hóa Xanh theo đuổi chiến lược đẩy nhanh mức độ phủ sóng. Có thời điểm, Bách Hóa Xanh khai trương một điểm bán/ngày, tuyển hàng trăm nhân viên mới/tháng. 

Điều đáng nói, sự tăng nóng về số lượng cửa hàng lại không đính kèm với sự cải thiện về chất lượng đã khiến Bách Hóa Xanh trả giá đắt. Tháng 7/2021 khi TP.HCM và nhiều tỉnh thành phía Nam giãn cách xã hội, chuỗi cửa hàng này đã vấp phải phản ứng dữ dội vì tăng giá nhiều mặt hàng thiết yếu nhưng chất lượng phục vụ lại không được đảm bảo. Một số cửa hàng còn bị lực lượng quản lý thị trường lập biên bản do hành vi bán hàng không đúng giá niêm yết. Dù đã công khai giải thích, Bách Hóa Xanh vẫn không thể xoa dịu dư luận. 

Khi sự mở rộng số lượng lớn cửa hàng không mang đến hiệu quả, Bách Hóa Xanh đã dừng việc này lại, đồng thời đóng cửa những cửa hàng không mang đến lợi nhuận, dồn lực để tái cơ cấu thông qua việc thay đổi cách bố trí, cách sắp xếp (layout) mới, tiến hành lược bỏ 7 nhóm hàng có hiệu suất kinh doanh kém. Chuỗi này thời điểm hiện tại đã hoàn tất việc thay đổi layout mới cho hầu hết các cửa hàng hiện hữu. Bên cạnh đó, chuỗi cửa hàng cũng đã thay đổi từ định vị từ mô hình chợ hiện đại sang siêu thị mini. Theo Chủ tịch MWG, mục đích này nhằm hướng đến việc khách hàng có được những trải nghiệm mua sắm như đang ở những siêu thị lớn. Bách Hóa Xanh sẽ dồn lực để kiểm soát chất lượng đầu vào, hạn chế tình trạng trồi sụt chất lượng hàng hóa.

Theo như đánh giá của BVSC, quy mô của thị trường tạp hóa của Việt Nam ở trên 50 tỷ USD, chủ yếu được thống trị bởi hàng tạp hóa truyền thống - chiếm trên 80% - trong khi những cửa hàng tạp hóa hiện đại đã và đang hoàn tất việc mở rộng thị phần. Đối với khu vực thành thị, dự báo của Kantar cho thấy, các kênh bán hàng minimart cùng với trực tuyến của Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng thị phần lên mức  12%/ 9% vào cuối năm 2025 từ mức 8%/ 5% của thời điểm hiện tại. Điều này đồng nghĩa với việc, thị phần từ những kênh khác cũng dự báo giảm. Tại những khu vực nông thôn cũng được dự báo có xu hướng tương tự - nơi mà BHX đang cần mẫn tìm mô hình phù hợp nhất cho mình.

Trong dài hạn, Bách Hóa Xanh sẽ được hưởng lợi của thị trường tạp hóa Việt Nam nếu nắm bắt được nhu cầu của người tiêu dùng. Mục tiêu của BHX là phục vụ cho những khách hàng chỉ dành 15 phút cho việc mua sắm giỏ hàng hàng ngày. Những dịch vụ đặc biệt của Bách Hóa Xanh gồm có: Vị trí thuận tiện, chỗ đậu xe trực tiếp ngay trước cửa hàng, dịch vụ khách hàng tốt cùng giá cả cạnh tranh.