Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Xác định giá đất phải dựa vào "vùng giá trị, xác định thửa đất chuẩn"

Có mặt tại phiên thảo luận tổ về dự thảo Luật Đất đai sửa đổi vào sáng 3/11 ở đoàn TP.HCM với vai trò là đại diện Ban soạn thảo, Bộ trưởng TN-MT Trần Hồng Hà đã dành trọn phần phát biểu của mình để làm rõ thêm nhiều nội dung liên quan đến giá đất, thu hồi đất.

Thu hồi dựa trên một mặt bằng về chính sách

Liên quan đến Điều 86, thu hồi đất cho các dự án liên quan đến quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế- xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, Bộ trưởng TN-MT nêu thực tế, nếu cụ thể hoá, lượng hoá được thành tiêu chí thì rất tốt.

Theo ông Hà, việc phân biệt các dự án vì mục đích quốc phòng, an ninh và các dự án liên quan đến xây dựng các công trình công cộng thì dễ nhưng các dự án phát triển kinh tế- xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng là vấn đề khó.

“Lần này, sửa luật, một mặt đã đưa ra các nhóm tiêu chí, mặt khác cũng phải đưa ra danh mục. Đúng là lượng hóa được tiêu chí, điều kiện thì không có gì phải bàn thêm, nhưng cho đến giờ phút này, phải nói là các cơ quan bên lập pháp và hành pháp cũng chưa có được phương án tốt hơn”, Bộ trưởng Trần Hồng Hà phân tích.

Bộ trưởng cũng khẳng định, không còn khái niệm nhà nước thu hồi đất để làm quốc phòng, an ninh và làm đường thì giá thu hồi rẻ hơn đối với đất đai làm thương mại, dịch vụ của doanh nghiệp.

“Chúng tôi muốn tất cả trên một mặt bằng về chính sách. Luật lần này mong muốn và cố gắng làm như vậy”, Bộ trưởng quả quyết.

 Để làm được điều đó, ông Hà cho biết, nhà nước sẽ trực tiếp điều tiết địa tô chênh lệch do nhà nước điều chỉnh mục đích, xây dựng hạ tầng và nhà nước phải hài hoà được các lợi ích này cho địa phương này với địa phương khác, giữa nhà nước, doanh nghiệp và người sử dụng đất cũng như bảo đảm công bằng cho các đối tượng khác.

Về phía Bộ TN-MT, Bộ trưởng khẳng định quan điểm là chỉ thu hồi khi dự án chứng minh được đó là dự án công, những dự án an ninh, quốc phòng, dự án kinh tế xã hội nhưng mang lại lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng.

“Vấn đề quan trọng nhất là bằng cách nào chứng minh được dự án đó mang lại lợi ích quốc gia, công cộng. Việc này chúng tôi xác định để người dân trực tiếp bị thu hồi đất nêu ý kiến việc có tạo ra lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, có tạo ra khoảng cách giàu nghèo , bất ổn xã hội hay không”, Bộ trưởng TN-MT thông tin.

Giá đất không được mang ý chí chủ quan

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, nhiều ý kiến có đặt vấn đề liên quan tới xác định giá đất. Ông Hà cho biết, có 4 phương pháp xác định giá đất là "chưa bao giờ sai", những phương pháp này theo thông lệ quốc tế. Tiêu chí lựa chọn những pháp này đã có và được luật định.

Bộ trưởng cũng nhắc tới vấn đề xác định giá theo thị trường. Theo ông Hà, trước đây, với việc nhà nước giao đất, không qua đấu thầu, đấu giá, chủ yếu là giao đất và định giá theo khung, theo bảng là bất cập lớn. Và việc tính toán thu thuế trên hợp đồng làm cho người dân không bao giờ khai thật giá trị mua bán thật.

Vì vậy, ông Hà cho hay, trong vấn đề này, phương pháp được lựa chọn là phương pháp định giá theo "vùng giá trị, xác định thửa đất chuẩn". Trên thế giới cũng đã thực hiện được phương pháp này khi có bản đồ địa chính số và thiết lập được mạng lưới, thiết lập được thông tin về giá đất hàng ngày và chuẩn.

Do đó, trong luật này đã chế định, trách nhiệm của người dân, quy định về cách thức giao dịch, dữ liệu về nhà nước giao đất theo thị trường, việc đấu thầu, đấu giá… Theo ông Hà, quá trình hoàn thành cơ sở dữ liệu đất đai để người dân có thể tự xác định được giá đất mất khoảng 5 năm.

“Chúng ta có phương pháp và hoàn toàn có thể làm được, tất nhiên phải chế định để thông tin này chính xác. Cái quan trọng nhất là giá đất không được mang ý chí chủ quan và mọi phương pháp làm phải là thống kê, tính toán độc lập với những người định giá”, ông Hà nhấn mạnh

Bộ trưởng cho biết, bây giờ vẫn cần hội đồng, cần cơ quan tư vấn nhưng sau này tất cả việc sẽ có phần mềm do Bộ TN-MT cùng các chuyên gia định giá quốc tế đưa ra.

“Như thế, giá phổ quát trên thị trường không phải là giá mang tính chất ý chí của chúng ta, giá thị trường là toàn bộ hệ thống thu thập được trên các thửa đất chuẩn và ở các vùng định giá trị mà chúng ta quy định”, Bộ trưởng Hà phân tích.

Bộ trưởng cho biết, có thể không cần đến 1 triệu thửa đất chuẩn nhưng cần đến khoảng 300 nghìn hoặc một con số tương đối để hoàn toàn có thể quy đổi và qua phương pháp thống kê sẽ tìm ra các giá trị mang tính ổn định của thị trường. Còn thực tế, chúng ta không thể có được một giá thị trường duy nhất.

Thu hồi đất phải đảm bảo hài hoà lợi ích Nhà nước - doanh nghiệp - người dân

Về những nội dung khác, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường cũng cho biết, liên quan tới vấn đề bồi thường, khi có những vấn đề do lỗi của nhà nước thì phải có cách phục hồi và bảo vệ lợi ích của người dân.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, trong dự thảo luật hiện nay, không còn khái niệm nhà nước thu hồi đất để phục vụ dự án quốc phòng an ninh và làm đường thì giá thu hồi rẻ hơn đối với đất đai làm thương mại và dịch vụ. Tất cả những vấn đề này đều trên một mặt bằng về chính sách.

Theo ông Hà, để làm điều đó, Nhà nước sẽ trực tiếp điều chỉnh địa tô chênh lệch do nhà nước điều chỉnh mục đích, do nhà nước xây dựng hạ tầng và nhà nước phải hài hoà các lợi ích này cho địa phương này với địa phương khác, giữa doanh nghiệp - nhà nước - người dân sử dụng đất và đảm bảo công bằng cho các đền bù khác.

Liên quan tới vấn đề thu hồi đất, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng, chỉ thu hồi khi chứng minh đó là những dự án công, dự án an ninh quốc phòng, dự án kinh tế - xã hội mang lại lợi ích quốc gia, công cộng.

"Vấn đề quan trọng nhất đó là làm thế nào để xác định đó là lợi ích quốc gia, công cộng. Việc này sẽ để những người dân trực tiếp bị thu hồi đất sẽ đưa ra các nội dung để tham vấn, xin ý kiến của người dân", ông Hà nhấn mạnh.