Bất chấp giá giảm, thị trường thép cuối năm vẫn vô cùng ảm đạm

Thời gian qua, ngành thép trong nước đang chứng kiến sự khó khăn cùng với nhiều thách thức vì nhu cầu sụt giảm mạnh. Điều này khiến cho lượng tiêu thụ của các doanh nghiệp trở nên chậm chạp trong khi lượng tồn kho ngày càng tăng lên. Chưa kể, chi phí đầu vào vẫn ở mức cao cùng với biến động tăng lãi suất vốn vay, chênh lệch tỷ giá khiến các doanh nghiệp ngành thép đã khó lại càng thêm khó. 

Trong bối cảnh hiện tại, các doanh nghiệp thép vẫn đang kỳ vọng việc đẩy nhanh đầu tư công vào dịp cuối năm để có thể thay đổi tình thế.

Giá giảm vẫn không đủ kích cầu

Thông thường, vào những tháng cuối năm chính là lúc thị trường thép sôi động nhất, nhu cầu xây dựng tăng lên cao nhất do nhu cầu xây dựng nhà cửa tăng cao cùng với việc đẩy nhanh tiến độ của các dự án; khiến cho sản lượng tiêu thụ thép tăng cao cùng với giá bán cũng có nhiều thay đổi. Tuy nhiên, năm nay lại khác. Thời điểm hiện tại, giá thép đang giảm thấp liên tiếp nhưng tình hình tiêu thụ vẫn sụt giảm. Do đó, hoạt động kinh doanh đối với mặt hàng thép nói chung và thép xây dựng nói riêng đang khá ảm đạm. 

Dễ dàng thấy được, trong những ngày này ở những tuyến phố chuyên về kinh doanh mặt hàng thép xây dựng tại Hà Nội như La Thành, Đội Cấn, Dịch Vọng… không khí mua bán khá buồn tẻ. Theo nhiều chủ cửa hàng và chủ đại lý thép, so với cùng kỳ những năm trước, sức mua đối với mặt hàng thép xây dựng và thép công trình đã giảm mạnh từ 30% đến 50% bất chấp giá thép hiện tại đã giảm mạnh so với hồi đầu năm. 

Theo một đại lý thép ở trên phố La Thành (Hà Nội), nhu cầu mua thép xây dựng trong năm nay đã giảm xuống rất mạnh. Trong mấy tháng qua, đại lý vẫn chưa nhận được hợp đồng mới hay một hợp đồng mới nào. Chủ yếu đơn hàng chỉ là những đơn nhỏ lẻ, phục vụ cho nhu cầu sửa chữa hoặc gia cố nhà ở dân sinh, thế nên việc kinh doanh càng thêm khó khăn hơn trước.

Cụ thể, người này cho biết: “Thời gian gần đây bất động sản trong nước đang chững lại, điều này khiến cho các dự án lớn khó có thể triển khai, nhu cầu thép theo đó cũng giảm xuống đáng kể. Mấy tháng qua, giá thép đã được điều chỉnh giảm liên tiếp, thế nhưng chủ yếu do nhu cầu thấp nên hàng bán cũng chậm, phải chờ đợi qua năm sau hi vọng tình hình sẽ thay đổi và khả quan hơn".  

Thông tin từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho thấy, chỉ tính riêng trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 8 năm nay, giá thép trong nước đã trải qua tổng cộng 15 lần điều chỉnh, giảm từ mức gần 20 triệu đồng/tấn xuống chỉ còn hơn 14 triệu đồng/tấn. Dù giá bán giảm mạnh nhưng thị trường thép cuối năm vẫn vô cùng ảm đạm khiến cho nhiều doanh nghiệp gặp khó. 

Điển hình như Tập đoàn Hòa Phát, trong quý 3 năm nay doanh nghiệp này ghi nhận lợi nhuận sau thuế ở mức âm 1.786 tỷ đồng. Đây là quý thứ 3 liên tiếp doanh thu của Hòa Phát giảm, so với cùng kỳ năm trước đã giảm 12%, đồng thời giảm gần 8% so với quý liền trước. Tình hình kinh doanh khó khăn đã khiến Hòa Phát buộc phải đóng cửa 4 lò cao. Chung cảnh ngộ với “ông lớn” ngành thép Việt, Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoa Sen cũng ghi nhận kết quả kinh doanh quý 3 ảm đạm với mức lỗ lên đến 887 tỷ đồng. 

Liên quan đến tình trạng này, thông tin từ Hiệp hội Thép Việt Nam cho biết, trong tháng 10 năm nay, tiêu thụ thép các loại đã giảm 7,19% so với tháng liền trước, đạt gần 2 triệu tấn; so với cùng kỳ năm 2021 cũng đã giảm 9,9%. Nhu cầu yếu khiến cho nhiều doanh nghiệp thép báo lỗ nặng trong quý 3 vừa qua, ghi nhận các khoản nợ lớn đè nặng lên hoạt động sản xuất kinh doanh cộng thêm chi phí sản xuất cao ngất ngưởng đã ăn mòn lợi nhuận. 

Vẫn chưa thấy ánh sáng ở cuối con đường

Ông Nguyễn Văn Sưa - Chuyên gia trong ngành thép cũng có những nhận xét về tình hình trên thị trường thép hiện nay và cho biết, khó khăn hiện tại xuất phát từ việc tổng cầu đối với vật liệu thép trong xây dựng giảm mạnh. Trong khi đó, giá nguyên liệu đầu vào cho sản xuất vẫn không ngừng tăng lên, điển hình như giá than luyện đã tăng 100 - 200 USD/tấn; cộng thêm việc thắt chặt tín dụng, tỷ giá cùng lãi suất tăng mạnh. Những yếu tố này diễn ra đồng loạt khiến cho các doanh nghiệp khó lòng ứng phó, dẫn đến việc kinh doanh ngày càng thua lỗ. 

Ngoài ra, vẫn còn có các yếu tố khác cần phải kể đến như: Cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại, việc Trung Quốc vẫn áp dụng chính sách Zero Covid - một trong những thị trường xuất khẩu thép chính của nhiều doanh nghiệp - khiến cho nhu cầu thép tại thị trường này giảm mạnh và dẫn đến tình trạng khủng hoảng bất động sản, lạm phát tăng trên phạm vi toàn cầu cũng đang ảnh hưởng đến ngành thép nói riêng và xây dựng trong nước nói chung.

Đại diện của Tập đoàn Hòa Phát cho biết, để có thể sản xuất thép bằng công nghệ lò cao, than cùng với quặng chính là 2 nguyên liệu quan trọng nhất. Từ cuối năm trước, giá quặng sắt đã giảm xuống và duy trì ở mức vừa phải, thế nhưng giá than lại liên tục có nhiều biến động, đặc biệt trong 9 tháng đầu năm nay. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến cho giá vốn bán hàng của Hòa Phát trong quý 3/2022 tăng lên mạnh mẽ, ghi nhận ở mức 6.290 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm trước đã tăng 23%.

Ngoài ra, nhu cầu thép trên thế giới ngày càng yếu đi bởi áp lực lạm phát và suy thoái kinh tế. Điều này cũng đã ảnh hưởng đến cầu và cả giá thép nội địa. Tín dụng của ngành bất động sản bị siết chặt khiến thị trường trở nên trầm lắng, nhu cầu tiêu thụ thép Việt Nam cũng bị ảnh hưởng đáng kể và tụt dốc chóng mặt. Cụ thể, đại diện của ông lớn ngành thép Việt cho biết: “Giá thép giảm, thế nên dù sản lượng tiêu thụ của Hòa Phát tăng lên cũng chưa đủ để bù đắp kịp mức ảnh hưởng theo chiều ngược lại của giá bán, khiến cho doanh thu giảm. Bên cạnh áp lực về chi phí nguyên vật liệu, giá vốn hàng bán của Hòa Phát đồng thời phải chịu thêm gánh nặng từ khoản dự phòng hàng tồn kho, góp phần làm mỏng thêm lợi nhuận quý 3/2022”.

Các chuyên gia nhận định, với những diễn biến trong nhiều tháng qua, ngành thép trong thời gian tới cũng chưa thể tươi sáng. Đây là giai đoạn khó khăn với nhiều doanh nghiệp ngành thép trong bối cảnh nguyên vật liệu tăng cao nhưng giá bán trong nước lại liên tục giảm sút, cộng thêm giá thế giới cũng giảm mạnh.