Ngành thép diễn biến như thế nào sau câu nói kinh điển "ngu gì không làm thép" của ông Lê Phước Vũ?

Chủ tịch Hoa Sen: Ngu gì mà không làm thép

Theo Nhịp sống thị trường, cách đây 6 năm, vào tháng 9/2016, Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoa Sen đã tổ chức Đại hội cổ đông bất thường với khán phòng không còn một chỗ trống. Nội dung chính của đại hội khi đó là lấy ý kiến cổ đông bàn về dự án khu liên hợp luyện cán thép Hoa Sen Cà Ná - Ninh Thuận. Siêu dự án Cà Ná lúc bấy giờ cũng được cho là có tổng vốn đầu tư là 10 tỷ USD đã tạo ra 16 triệu tấn thép mỗi năm. 

Cũng tại đại hội này, Chủ tịch Hoa Sen - ông Lê Phước Vũ từng có câu nói gây xôn xao dư luận rằng: “Nhìn Hòa Phát quý vừa rồi lời đến 2.000 tỷ đồng, 80% là từ thép, thì ngu gì không làm".

Vậy nhưng, dự án Cà Ná của ông Vũ cũng không thực hiện được. Đến cuối năm 2016, dự án Cà Ná đã được Bộ Công Thương đưa vào dự thảo Điều chỉnh quy hoạch hệ thống sản xuất thép đến năm 2025 cũng như định hướng trong năm 2035 nhưng sau đó cũng đã bị loại bỏ. 

Vào giữa năm 2017, Thủ tướng cũng đã yêu cầu tạm dừng dự án để có thể tính toán kỹ nhu cầu thị trường thép ở trong nước và thế giới và đồng thời cũng làm rõ một số vấn đề có liên quan đến môi trường, công nghiệp cũng như thiết bị. 

Đến năm 2020, Hoa Sen đã chính thức rút khỏi dự án sau khi chuyển nhượng 100% vốn góp/cổ phần ở 2 công ty con quản lý dự án Cà Ná. 

Trong cái rủi cũng có cái may

Khi nhìn diễn biến của ngành thép trong năm 2022, có thể thấy rằng may mà Hoa Sen không làm thép bởi ngành thép cả trong nước cũng như thế giới đều đang trải qua những khó khăn chưa từng có. Cụ thể, ngay từ đầu năm, Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát - ông Trần Đình Long đã đưa ra cảnh báo sự thê thảm của ngành thép. 

Cho đến thời điểm hiện tại thì những điều mà ong Long cảnh báo đều đã được chứng thực và khi mà các doanh nghiệp đồng loạt công bố kết quả kinh doanh thua lỗ trong quý 3/2022 vừa qua như Hòa Phát ghi nhận lỗ gần 1.800 tỷ đồng còn Pomina báo lỗ 716 tỷ đồng, VNSteel ghi nhận lỗ 535 tỷ đồng và Nam Kim ghi nhận lỗ 419 tỷ đồng, SMC ghi nhận lỗ 188 tỷ đồng, Vicasa lỗ 24 tỷ đồng, Thủ Đức ghi nhận lỗ 23 tỷ đồng, Tisco lỗ 23 tỷ đồng, HMC ghi nhận lỗ 15 tỷ đồng và Hoa Sen cũng ghi nhận lỗ tới 887 tỷ đồng. Và vẫn có một số doanh nghiệp báo lãi nhưng con số lợi nhuận đều rất khiêm tốn và chỉ dưới 10 tỷ đồng. 

Nguyên nhân khiến cho ngành thép thê thảm xuất phát từ nhiều yếu tố. Ở trong nước thì thị trường bất động sản đang gặp khó khăn khi tín dụng siết chặt còn tỷ giá và lãi suất tăng mạnh. Chính vì thế mà nhu cầu tiêu thụ thép ở trong nước đang ở mức rất thấp. 

Còn trên thế giới thì căng thẳng giữa Nga và Ukraine chính sách Zero Covid của Trung Quốc cùng với lạm phát tăng cao cũng đã khiến cho nhu cầu tiêu thụ giảm sâu và giá thép cũng đi xuống. Trong khi giá thép giảm, giá của các nguyên liệu để làm ra thép lại tăng cao, đặc biệt là giá than ghi nhận cao gấp 3 lần. 

Như thế, những yếu tố này đã khiến cho lượng cung của ngành thép vượt xa so với lượng cầu đã dẫn đến tồn kho ngành thép tăng cao. Và nếu như Siêu dự án thép Cà Ná vẫn được triển khai thì con số thua lỗ của Hoa Sen trong quý 3/2022 cũng có lẽ sẽ không dừng ở mức 887 tỷ đồng.