VNDirect: Năm 2023, ngành thép sẽ có tăng trưởng dương về lợi nhuận nhờ nền thấp của năm 2022

Tháng 2/2023, sản xuất thép thành phẩm đạt 2,35 triệu tấn

Trong báo cáo mới nhất được Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) công bố mới đây cho thấy, sản xuất thép thành phẩm trong tháng 2/2023 đạt mức 2,35 triệu tấn, so với tháng 1/2023 tăng 21,91%  nhưng so với cùng kỳ 2022 giảm 8,9%. Và tiêu thụ thép các loạt đạt mức 2,08 triệu tấn, so với tháng trước tăng 18,13%  nhưng so với cùng kỳ giảm 19%.

Như thế, tính chung trong thời gian 2 tháng đầu năm 2023, sản xuất mặt hàng thép thành phẩm đạt mức 4,285 triệu tấn, so với cùng kỳ năm 2022 giảm 16,3% còn tiêu thụ thép thành phẩm đạt mức 3,851 triệu tấn, so với cùng kỳ năm 2022 giảm 23,2%. 

Xét về tình hình xuất khẩu thép, trong tháng 1/2023 đạt mức khoảng 672 nghìn tấn thép, so với tháng 12/2022 giảm 18,24% và so với cùng kỳ năm trước giảm 17,53%. Cũng theo đó, giá trị xuất khẩu đạt mức gần 457 triệu USD, so với tháng trước giảm 21,75% và so với cùng kỳ năm 2021 giảm 49,02%.

Những thị trường xuất khẩu thép của Việt Nam trong thời gian 2 tháng đầu năm 2023 có bao gồm ASEAN (ghi nhận 33%), EU (ghi nhận 19%), Ấn Độ (ghi nhận 15%), Thổ Nhĩ Kỳ (ghi nhận 10%), các thị trường khác (ghi nhận 13%).

Còn ở chiều hướng ngược lại, trong tháng 1/2023, nhập khẩu thép thành phẩm các loại về thị trường Việt Nam đạt mức khoảng 592 nghìn tấn với trị giá là hơn 525 triệu USD, so với tháng 12/2022 giảm lần lượt 37,39% về lượng và 35,15% về giá trị và so với cùng kỳ 2022 giảm lần lượt 41,83% về lượng, 51% về giá trị.

Những quốc gia cung cấp thép chính cho Việt Nam trong thời điểm tháng 1/2023 có bao gồm Trung Quốc (ghi nhận 35,64%), Nhật Bản (ghi nhận 17,84%), Ấn Độ (ghi nhận 16,19%), ASEAN (ghi nhận 14,45%) và Hàn Quốc (ghi nhận 8,52%).

Còn về tình hình thị trường nguyên liệu sản xuất thép thì báo cáo của VSA cho thấy, giá quặng sắt vào ngày 7/3/2023 giao dịch ở mức 125,1 - 125,6 USD/tấn CFR cảng Thiên Tân, Trung Quốc, so với thời điểm đầu tháng 2/2023 giảm nhẹ khoảng 1,15 USD/tấn. 

Giá than mỡ luyện cốc xuất khẩu ở cảng Úc vào ngày 7/3/2023 giao dịch ở mức là 331 USD/tấn FOB, so với đầu tháng 2/2023 tăng 6 USD/tấn. Đây chính là mức cao nhất ghi nhận vào cuối quý 1/2022 và đang có xu hướng tăng trưởng trở lại vào tính từ tháng 11/2022. 

Đối với mặt hàng thép phế liệu, trong những ngày đầu tháng 2/2023 cũng có xu hướng điều chỉnh tăng. Và giá thép phế liệu giao dịch cảng Đông Á vào ngày 7/3/2023 giữ ở mức 448 USD/tấn, so với đầu tháng 2/2023 tăng 13 USD/tấn. 

Vào ngày 7/3/2023, giá thép cuộn cán nóng (HRC) ở mức 643 USD/tấn, CFR cảng Đông Á, so với mức giá giao dịch đầu tháng 2/2023 tăng 24 USD/tấn. 

Tổng quan, thị trường HRC ở trên thế giới biến động đã khiến cho thị trường HRC trong nước khó khăn bởi các doanh nghiệp sản xuất thép dẹt (CRC, tôn mạ, ống thép,…) và sử dụng HRC làm nguyên liệu sản xuất.

Đưa ra dự báo về tình hình thị trường thép ở trong năm 2023, có một số chuyên gia cho rằng việc cạnh tranh gay gắt ở thị trường nội địa, những chính sách thắt chặt tiền tệ, tăng lãi suất cũng như tỷ giá leo tháng cũng có thể sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nhu cầu cũng như hoạt động sản xuất kinh doanh của các đơn vị trong  ngành. Không những thế, nhu cầu thấp của lĩnh vực xây dựng dân dụng nội địa cũng sẽ tác động đáng kể đối với nhu cầu vật liệu xây dựng trong đó có mặt hàng thép. 

Trong diễn đàn DInsights “Biến động thị trường chứng khoán: Tâm điểm ngành thép và bất động sản” được diễn ra mới đây, Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDirect cho hay, hiện tại 60% sản lượng thép dùng cho mảng xây dựng dân dụng ở trong nước - điều này liên quan mật thiết đến thị trường bất động sản. Mặc dù vậy, thị trường bất động sản cũng được dự báo sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong thời gian tới và ảnh hưởng đến mức tiêu thụ thép. 

Còn đối với xuất khẩu, thị trường ASEAN - tiêu thụ khoảng 10% tổng lượng thép của Việt Nam, năm 2023 ngoại trừ Indonesia chính là điểm sáng thì các nước như Thái Lan hay Singapore đều chứng kiến hoạt động xây dựng bị chậm lại. Chính vì thế, nhu cầu tiêu thụ thép của khu vực ASEAN dự kiến cũng sẽ tăng trưởng chậm hoặc là sẽ đi ngang. 

Đối với khu vực châu  u, Mỹ (mức tiêu thụ tổng lượng thép là 3%), phần sản xuất công nghiệp chưa có dấu hiệu khả quan, chính vì thế nhu cầu khó có được mức độ tăng mạnh, nhất là khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed)  có thể có 2 lần tăng lãi suất trong thời gian 6 tháng đầu năm. 

Mặc dù vậy thì thị trường vẫn ghi nhận được một số yếu tố hỗ trợ cho việc tăng trưởng doanh nghiệp thép đến thời điểm cuối năm khi mà nhu cầu tiêu thụ sắt thép được kỳ vọng sẽ có cải thiện nhờ vào các dự án đầu tư công được triển khai nhiều hơn. Chi tiết, trong năm 2023, Bộ Giao thông Vận tải đã được Chính phủ giao giải ngân đầu tư công với số vốn lên đến 94.161 tỷ đồng, so với năm 2021 gấp 2,2 lần và so với năm 2022 gấp 1,7 lần.

Chuyên gia: Năm 2023, ngành thép vẫn đối diện với nhiều thách thức

Và mới đây, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ký Quyết định 235/QĐ-TTg thành lập 5 tổ công tác với mục đích kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, những vướng mắc và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 ở các bộ, cơ quan trung ương cũng như địa phương. Đáng chú ý là trường hợp bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân ở dưới mức trung bình của cả nước. 

Không những thế, tín hiệu tích cực từ thị trường xuất khẩu, đặc biệt là nhu cầu phục hồi ở Trung Quốc - là nhà sản xuất tiêu thụ thép lớn nhất, ghi nhận chiếm hơn 50% tổng nguồn cung cũng như nhu cầu trên thế giới sẽ có thể hỗ trợ các doanh nghiệp thép của Việt Nam. 

Dù vậy, nhóm nghiên cứu cuộc Công ty  Chứng khoán DSC cũng lưu ý rằng những tín hiệu phục hồi này hiện nay vẫn còn khá yếu và có khả năng sẽ không bền vững. Dù Trung Quốc đã bãi bỏ chính sách Zero COVID nhưng vẫn sẽ cần một khoảng thời gian nhất định để có thể thực sự tái khởi động nền kinh tế. 

Chứng khoán VNDirect nhận định, trong năm 2023 ngành thép cũng có thể tăng trưởng dương về lợi nhuận nhờ vào mức nền thấp của năm 2022. Mặc dù vậy, xét yếu tố tích cực trong thời gian ngắn hạn nên có nhiều rủi ro hơn. Chính vì thế cũng cần nhìn nhận mô hình kinh doanh của từng doanh nghiệp thế nào, có đáp ứng được thay đổi hay rủi ro ở thời điểm hiện tại hay không. Ví dụ như thị trường xuất khẩu gặp khó khăn, tuy nhiên có một vài điểm sáng như Mỹ tốt hơn EU, Indonesia tốt hơn Thái Lan. Vậy nên, doanh nghiệp nào có thể chuyển đổi thị trường tốt hơn thì sẽ có lợi thế. 

Các chuyên gia nhận định, nhìn chung các yếu tố tích cực đối với thị trường thép trong thời gian ngắn hạn gần như là không hề có. Bà Nguyễn Thị Khánh Hiền - Giám đốc khối phân tích VNDirect cho biết: “Chúng tôi dự báo nhu cầu tiêu thụ thép trong nước giảm khoảng 9% trong năm 2023. Hầu hết những tổ chức dự báo giá thép cũng sẽ giảm khoảng 3% so với năm 2022. Mặc dù vậy, về lâu dài thì nhu cầu tiêu thụ thép Trung Quốc đối với các dự án đầu tư công sẽ hỗ trợ cho giá thép và giúp biên lợi nhuận ngành tìm đến điểm cân bằng”. 

Giám đốc Khối Khách hàng cao cấp Công ty chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) - ông Phạm Quang Huy cho biết, xuất khẩu thép trong năm 2023 cũng sẽ tiềm ẩn nhiều bất ổn bởi tình hình địa chính trị thế giới cũng như chính sách thắt chặt tiền tệ. Bên cạnh đó, chi phí sản xuất của các doanh nghiệp cũng sẽ phải đối mặt với bài toán mới khi mà giá điện có khả năng điều chỉnh tăng giá. 

Mặc dù vậy, ông Huy cho rằng vẫn có những điểm sáng đáng được quan tâm đối với nhóm ngành này. Đó chính là ngành thép đang trên đà phục hồi, thể hiện qua diễn biến giá thép cơ bản từ đầu năm đến nay đã tăng trưởng trở lại, hưởng lợi từ đầu tư công ngay từ thời điểm đầu năm Chính phủ đã xem đây là nhiệm vụ trọng tâm của năm 2023 với kế hoạch giải ngân mục tiêu lên đến mức hơn 700.000 tỷ đồng.

Và việc Trung Quốc mở cửa trở lại cũng sẽ kích thích hoạt động xuất nhập khẩu thêm phần sôi động hơn, hỗ trợ tích cực đến chuỗi cung ứng ngành thép bởi vì Trung Quốc sẽ là nước tiêu thụ thép vô cùng lớn. Bên cạnh đó, việc hỗ trợ bất động sản qua những gói kích cầu nhà ở trong nước cũng sẽ khiến cho nhu cầu sử dụng thép ngày càng tăng cao. 

Ông Huy nhận định: “Nhìn chung trong năm 2023, ngành thép vẫn sẽ đối diện với nhiều thách thức, tuy nhiên cơ hội tiềm ẩn vẫn đang còn rất lớn, đáng chú ý là khi dòng vốn được khơi thông thờ vào việc tăng lãi suất quay đầu sau tạo đỉnh. Theo tôi, thời điểm quý 2/2023 sẽ là thời điểm phù hợp để cho các nhà đầu tư quan tâm đến nhóm ngành thép, các doanh nghiệp có đại lý phân phối phủ khắp, dòng tiền tốt, quản trị rủi ro chặt chẽ…”.