Tỷ giá chịu áp lực từ lộ trình tăng lãi suất của Fed 

Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất 

Theo baodautu.vn, ngày 26/8, tại hội nghị ngân hàng trung ương ở Jackson Hole (Mỹ), Chủ tịch Fed là ông Jerome Powell đã có bài phát biểu vỏn vẹn 8 phút nhấn mạnh thông điệp của cơ quan này rằng sẽ không từ bỏ kiềm chế lạm phát để đổi lấy tăng trưởng.

Theo dữ liệu do Bộ Lao động Mỹ công bố ngày 10/8, tỷ lệ lạm phát của Mỹ trong vòng 12 tháng tính đến tháng 7/2022 là 8,5%. Trước đó, tỉ lệ này nằm ở mức 9,1% vào tháng 6/2022, mức cao nhất kể từ tháng 11/1981. Với tỷ lệ lạm phát này, Chủ tịch Fed cho biết sẽ tiếp tục tăng lãi suất cho đến khi lạm phát tiến đến cột mốc 2% về dài hạn. Tuy nhiên, ông Jerome Powell không đưa ra mức tăng lãi suất USD cụ thể là bao nhiêu. 

Theo kết quả khảo sát các chuyên gia kinh tế của Reuters cho thấy, Fed có thể nâng lãi suất thêm 50 - 75 điểm cơ bản, trong bối cảnh triển vọng lạm phát Mỹ đã đạt đỉnh nhưng chưa chắc sẽ giảm xuống và lo ngại suy thoái kinh tế gia tăng.

Một loạt quan chức Fed cũng đưa ra những tín hiệu cho rằng, cơ quan này khó có khả năng giảm tốc độ tăng lãi suất, do lạm phát đang ở mức cao nhất trong 40 năm qua. 61% nhà giao dịch kỳ vọng Fed sẽ tăng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản, dù hầu hết vẫn đang chờ đợi những tín hiệu từ Fed. Điều này đã tác động tích cực lên sức khỏe của USD khi tăng lên trên 109 điểm.

Ngày 27/7/2022, Fed quyết định nâng lãi suất cơ bản đồng USD với mức 0,75%. Trong vòng 2 tháng, Fed đã 2 lần liên tiếp nâng lãi suất với mức cao. Hiện tại lãi suất của nền kinh tế số 1 thế giới này đã lên mức 2,25 - 2,5%, đây là mức cao nhất kể từ tháng 12/2018.

Bên cạnh những tác động từ lộ trình tăng lãi suất của Fed, “đồng bạc xanh” còn chịu tác động từ những căng thẳng địa chính trị trên toàn cầu khiến giới đầu tư “đổ” vào USD như một tài sản an toàn. Vào ngày 23/8, Tổng thống Mỹ Joe Biden bất ngờ hạ lệnh không kích các nhóm được Iran hậu thuẫn ở Syria để bảo vệ lực lượng của Mỹ sau gần 3 năm rút quân khỏi đây. Diễn biến này khiến USD trên thế giới tăng, từ đó cung cầu ngoại tệ tại Việt Nam cũng có dấu hiệu mất cân bằng khiến Ngân hàng Nhà nước phải bán ra ngoại tệ để ổn định tâm lý thị trường.

Tỷ giá VND/USD tăng không quá lớn

Theo phân tích của TS Cấn Văn Lực và Nhóm tác giả Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV, với lộ trình tăng lãi suất của Fed từ nay đến cuối năm, tỷ giá VND/USD sẽ chịu ảnh hưởng nhất định, tuy nhiên mức độ không quá lớn. Các chuyên gia lý giải bởi Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện chính sách điều hành linh hoạt chủ động, bám sát diễn biến thị trường và can thiệp khi cần thiết.

Tuy nhiên, những ảnh hưởng này vẫn có thể thấy rõ ràng thông qua chỉ số USD Index sau khi điều chỉnh giảm trong nửa cuối tháng 7 và gần nửa đầu tháng 8/2022, nay đã tăng 4%. Đây là đỉnh cao mà chỉ số này đạt được từ đầu năm đến nay và cũng là vùng giao dịch cao nhất ghi nhận được trong hơn hai thập niên trở lại đây.

Trong bối cảnh hầu hết các đồng tiền trên thế giới giảm khá mạnh so với USD, điển hình như từ đầu năm đến nay EUR đã mất giá hơn 12% so với USD thì VND mất giá không đáng kể. 

Tính đến sáng ngày 29/8, tỷ giá trung tâm ở mức 23.211 đồng/USD, chỉ tăng 88 đồng, tương ứng tăng chưa tới 1% so với đầu năm nay. Nhưng hiện tại giá giao dịch USD tại các ngân hàng đã tăng đến 3% so với đầu năm. 

Điều này tác động nhất định đến hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, khiến hàng hóa xuất khẩu trong nước giảm bớt lợi thế cạnh tranh so với các nước khác. 

Số liệu mới công bố của Tổng cục Hải quan cho thấy, trong nửa đầu tháng 8/2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt hơn 30 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu đạt 15,13 tỷ USD, giảm khoảng 7%, tương đương giảm 1,13 tỷ USD so với nửa cuối tháng trước. Nhập khẩu đạt 15,24 tỷ USD, tăng 7,8% so với nửa cuối tháng 7, tương đương tăng 1,1 tỷ USD. Như vậy, cán cân thương mại nửa đầu tháng 8 thâm hụt hơn 100 triệu USD, mặc dù tính chung từ đầu năm đến ngày 15/8/2022, cả nước vẫn xuất siêu 1,39 tỷ USD.

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến ngày 20/8/2022, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài đạt gần 16,8 tỷ USD, bằng 87,7% so với cùng kỳ năm 2021. Mặc dù vốn đầu tư đăng ký mới giảm, nhưng cả vốn đầu tư điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần vẫn tiếp tục tăng so với cùng kỳ.

Trong 8 tháng đầu năm 2022, vốn giải ngân của dự án đầu tư nước ngoài ước đạt 12,8 tỷ USD, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm 2021, phần nào giúp cân bằng lại cung cầu ngoại tệ trong nước.

Sau khi đại dịch được kiểm soát, ngành du lịch mở cửa hoàn toàn trong 8 tháng đầu năm đã có 1,44 triệu khách quốc tế đến Việt Nam, gấp 13,7 lần so với cùng kỳ năm trước, nhưng vẫn giảm 87,3% so với cùng kỳ năm 2019 trước dịch. Với sự hồi phục mạnh mẽ của ngành du lịch kỳ vọng sẽ cải thiện nguồn cung ngoại tệ, góp phần giảm bớt sức ép lên tỷ giá VND/USD.

Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường - giá cả (Bộ Tài chính) đánh giá, với độ mở lớn của nền kinh tế, Việt Nam sẽ khó tránh khỏi tác động từ việc các nước phát triển thắt chặt tiền tệ, đặc biệt là Mỹ.

Do đó, cơ quan điều hành cần chuẩn bị sẵn các kịch bản đối phó với xu hướng Fed tiếp tục tăng lãi suất từ nay đến cuối năm 2022. Bởi việc tăng lãi suất của Fed có thể khiến nền kinh tế số 1 thế giới tăng trưởng chậm lại, nhu cầu tiêu dùng hàng hóa nước ngoài của người dân Mỹ giảm xuống, trong khi đó theo số liệu sơ bộ từ Tổng cục Hải quan, 5 tháng đầu năm 2022, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam lên tới 45,89 tỷ USD.