TS. Đinh Thế Hiển: Từ quý 3/2023, kinh tế sẽ tăng trưởng tích cực nhờ hiệu ứng đầu tư công và ổn định tài chính tiền tệ

Ở Tọa đàm Dự báo Kinh tế - Vượt “cơn gió ngược” 2023 tổ chức ngày 27/12, Chuyên gia kinh tế, TS. Đinh Thế Hiển cũng đã đề cập đến viễn cảnh xấu của nền kinh tế toàn cầu trong năm 2023 khi mà thế giới vẫn đang ở trong vòng xoáy lạm phát và khiến cho chính sách tiền tệ của Fed cũng như ngân hàng trung ương của các nước phát triển đều ở trạng thái phòng thủ, không hỗ trợ cho việc đầu tư. Bên cạnh đó vấn đề còn đến từ xung đột giữa Nga và Ukraine chưa được giải quyết xong. 

Đối với Việt Nam, năm 2022 chính là một năm tăng trưởng GDP rất tốt và hơi ngược so với bối cảnh nhiều lo lắng cho năm 2023. TS. Đinh Thế Hiển cũng cho rằng có hai yếu tố hỗ trợ cho tăng trưởng năm nay. Đầu tiên chính là xuất phát điểm của năm 2021 quá thấp và yếu tố thứ hai đó chính là xuất khẩu tăng trưởng rất tốt trong quý 1 và quý 2, đến quý 3 thì mới bắt đầu giảm và đến quý 4 thì lại thực sự khó khăn.

Mặc dù vậy thì TS. Đinh Thế Hiển cũng nhấn mạnh rằng Việt Nam là một điểm sáng, vượt qua mức tăng trưởng của nhiều nền kinh tế phát triển. Chỉ số CPI trong thời gian 11 tháng đầu năm cũng tăng 4,5% tập trung ở trong nhóm dịch vụ và hàng thực phẩm, mặc dù vậy thì vẫn ở trong mức kiểm soát. Tỷ giá USD cũng tăng hơn năm 2021 nhưng không cao hơn mức lãi suất tiền gửi. 

TS. Đinh Thế Hiển nhấn mạnh rằng: “Tỷ giá mặc dù tăng rất mạnh, năm 2022 ở mức 2,2%, tuy nhiên so với lãi suất ngân hàng mức cơ bản, tiền gửi tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng ở mức 6,5-7%, VND vẫn thực dương, giá trị đồng tiền Việt Nam vẫn ổn định". 

Bên cạnh đó thì xuất nhập khẩu vẫn là động lực vô cùng mạnh mẽ của nền kinh tế với mức tăng mạnh so với năm 2021. Việt Nam ghi nhận xuất siêu 10,6 tỷ USD trong thời gian 11 tháng. 

Và chuyên gia cũng có đề cập đến thu ngân sách tăng cao hơn chi ngân sách so với năm 2021. Thời gian gần đây cũng có một số ý kiến cho rằng nên đánh đổi lạm phát lấy tăng trưởng bằng cách tăng cung tiền. Mặc dù vậy thì Chính phủ cũng nhất quán bảo vệ kinh tế vĩ mô, giữ đồng tiền và không đưa ồ ạt đầu tư công để có thể vực dậy nền kinh tế như một số chuyên gia kỳ vọng. 

Còn về chỉ số tài chính của các công ty niêm yết thì TS. Đinh Thế Hiển cũng thông tin rằng các công ty niêm yết ngành công nghiệp và tiêu dùng, thương mại dịch vụ đang có cơ cấu vốn khá là an toàn. Trong khi đó thì ngành bất động sản - xây dựng cũng đang tăng nợ với rủi ro khá là cao. 

Đối với việc sử dụng vốn kinh doanh, các công ty niêm yết ngành tiêu dùng, thương mại dịch vụ sử dụng vốn khá tốt, ngành công nghiệp cũng suy giảm so với năm  2019. Ngành bất động sản và xây dựng cũng ngày càng thâm dụng vốn rất lớn để có thể tạo ra doanh thu từ đó cho thấy thị trường đang có sự suy giảm. 

Bên cạnh đó thì các công ty niêm yết ngành công nghiệp và tiêu dùng - thương mại dịch vụ cũng có tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) ghi nhận suy giảm trong năm 2022. Trong đó thì ngành tiêu dùng thương mại dịch vụ suy giảm lợi nhuận khá nhiều bởi gặp áp lực tăng giá hàng hóa thương mại. Còn ngành bất động sản - xây dựng vẫn giữ được ROE tương đương với mức năm 2021.

Nếu như xét về tỷ suất sinh lời ở trên tổng tài sản  (ROA) thì các công ty niêm yết ngành công nghiệp và tiêu dùng - thương mại dịch vụ suy giảm nhẹ. Còn ngành bất động sản - xây dựng cũng suy giảm mạnh ROA trong năm 2022 - điều này cũng cho thấy ngành đang gặp phải áp lực lớn về việc sử dụng vốn. 

Năm 2023, khó khăn chủ yếu đến từ cầu tiêu dùng sụt giảm ở các nước phát triển

Đưa ra nhận định về năm 2023, TS. Đinh Thế Hiển cho hay khó khăn năm 2023 là chủ yếu đến từ suy giảm nhu cầu tiêu dùng của các nước phát triển. 

Vào tháng 10/2022, Ngân hàng Thế giới cũng đã dự báo tăng trưởng của năm 2023, 2023 của Việt Nam cũng sẽ giảm nhẹ so với năm 2022, xuất khẩu cũng sẽ không đóng góp tốt như năm 2022. 

Còn dự báo mới nhất vào tháng 12 của các tổ chức thế giới cũng đều nhận định rằng tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2023 cũng sẽ giảm dưới 7%. Mặc dù vậy thì vẫn là mức tăng trưởng tốt so với khu vực ASEAN (ghi nhận 4,9%), châu Á Thái Bình Dương (ghi nhận  4,6%) và thế giới (ghi nhận  2%).

Cũng theo Ngân hàng thế giới, có hai động lực của Việt Nam bao gồm xuất khẩu cũng như tiêu dùng nội địa có sự chững lại bởi các yếu tố lạm phát trên toàn cầu. Suy giảm về kinh tế của các đối tác thương mại cũng như sự gián đoạn tiếp diễn trong giá trị toàn cầu. 

Trong khi đó thì Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF cũng nhận định những yếu tố nghịch cho nền kinh tế Việt Nam trong năm 2022 bao gồm cầu ở bên ngoài có sự chậm lại và động lực xuất khẩu suy yếu cùng với điều kiện tài chính có phần thắt chặt hơn. 

Còn Natixis Bank lại cho rằng nhu cầu ở Mỹ và EU cũng giảm nhanh tác động tiêu cực lên kinh tế của châu Á. Trong đó thì Việt Nam chịu ảnh hưởng lớn nhất. 

Có đề cập đến thuận lợi, TS. Đinh Thế Hiển nhấn mạnh rằng Việt Nam đã kiểm soát tốt cũng như ổn định được hệ thống tài chính, kiểm soát tỷ giá và lạm phát. Kinh tế tài chính vĩ mô ổn định cũng giúp cho doanh nghiệp có thể phát triển cũng như thu hút đầu tư nước ngoài. 

Và Việt Nam cũng tiếp tục thu hút FDI cũng như lợi thế xuất khẩu bởi xu thế chuyển dịch sản xuất từ Trung Quốc sang các nước khu vực. Bên cạnh đó thì còn phải kể đến các lợi thế nội tại về cải tiến cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực ổn định về kinh tế. 

Cũng theo TS. Đinh Thế Hiển, Việt Nam cũng đã kiểm soát cũng như giải quyết gốc rễ việc cung ứng vốn dưới chuẩn cũng như đầu cơ của thị trường bất động sản và từng bước đưa thị trường bất động sản về với sự thiết thực cũng như ổn định. Điều này cũng giúp cho việc cung ứng vốn cho nền kinh tế thực cùng các công ty sản xuất kinh doanh.

Dự báo trong năm tới, chuyên gia kinh tế cho rằng lãi suất cũng sẽ hạ nhiệt trong quý 1 và sẽ trở về mức ổn định vào cuối quý 2/2023. Các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cũng sẽ có nguồn tín dụng tăng dần với mức lãi suất tốt từ quý 3/2023. Xuất khẩu cũng tiếp tục suy giảm trong quý 1 và quý 2/2023 cũng sẽ phục hồi trong quý 3/2023.

TS. Đinh Thế Hiển cũng cho rằng nền kinh tế nội địa cũng sẽ bớt khó khăn từ quý 2/2023 và cũng sẽ có sự tăng trưởng tích cực từ quý 3/2023 bởi hiệu ứng đầu tư công cũng như ổn định tài chính tiền tệ. Bên cạnh đó thì thị trường bất động sản cũng được dự báo sẽ phục hồi nhẹ từ quý 4/2023 và chú trọng ở khu vực đô thị lân cận khu công nghiệp cũng như khu vực hạ tầng đang đầu tư mạnh.