Tổng Thư ký VASEP: Thị trường kỳ vọng sẽ hồi phục cuối quý đấu năm sau, ngành thủy sản sớm sẽ vượt “bão”

Chiều ngày 26/11 vừa qua, hội thảo “Ngành thủy sản 2023: Nhận diện thách thức & giải bài toán đơn hàng giảm, lãi suất tăng” đã được tổ chức tại thành phố Cần Thơ bởi VietnamBiz, Tạp chí Doanh nhân Việt Nam phối hợp với Công ty Greenpan.

Doanh số xuất khẩu thủy sản có thể vượt mốc 11 tỷ USD

Trong hội thảo này, ông Trương Đình Hòe - Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) đã có những chia sẻ quan trọng về những khó khăn cũng như triển vọng của ngành thủy sản Việt Nam trong năm tới. Theo như ông Hòe, doanh số xuất khẩu thủy sản đến tháng 11 sẽ vượt mốc 10 tỷ USD. Đến hết năm 2022, kim ngạch của toàn ngành lần đầu tiên sẽ đạt được 11 tỷ USD. 

Trong 10 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt từ 9,4 cho đến 9,5 tỷ USD sang những thị trường lớn trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và cả Liên minh châu Âu (EU). Trong đó, chiếm đến 60% thương mại thủy sản toàn cầu cùng với 50% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong 10 tháng qua là EU, Mỹ và Trung Quốc.

Dự kiến trong cả năm nay, xuất khẩu tôm sẽ đạt 4,3 tỷ USD, xuất khẩu cá tra vượt mốc 2 tỷ USD và thậm chí có thể chạm mốc 2,5 tỷ USD. Ngoài ra, cá ngừ cũng có thể lần đầu tiên vượt mốc 1 tỷ USD - vốn là mục tiêu từ 3 năm trước và đến tận năm nay mới có thể hoàn thành. Trong khi đó, giá trị xuất khẩu của nhóm hải sản ước đạt 3,2 tỷ USD. 

Đáng chú ý, tất cả các sản phẩm sẽ đều tăng trưởng hai con số, bình quân từ mức 18% cho đến 77%. Đồng thời, tất cả các thị trường cũng tăng trưởng hai con số bình quân từ 15% cho đến 75%; ngoại trừ Anh chỉ tăng 3% và Nga tăng trưởng 0,2%. Bên cạnh đó, top 4 thị trường chính sẽ chiếm khoảng 74% giá trị xuất khẩu thủy sản; trong đó Mỹ sẽ lần đầu tiên đạt mức 2 tỷ USD còn Anh cũng sẽ trở thành thị trường lớn thứ 7 của Việt Nam.

Liên quan đến vấn đề này, ông Hòe thông tin thêm, Việt Nam trong giai đoạn 2003 và 2004 đã phải đối mặt với 2 vụ kiện về chống bán phá giá tại Mỹ đối với tôm và cá tra. Vào thời điểm đó, không ai nghĩ rằng Việt Nam có thể vượt qua và xuất khẩu mạnh trở lại như ngày hôm nay. Thế nhưng, sau 3-4 năm kể từ khi vụ việc này xảy ra, xuất khẩu thủy sản đã ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ. Trong nửa đầu năm nay đã có khoảng 1.500 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu thủy sản, điều đáng nói cả 3 ngành hàng đều ghi nhận mức tăng trưởng cao.

Theo Tổng Thư ký VASEP, top 100 đơn vị xuất khẩu hàng đầu và có doanh số trên 20 triệu USD một năm đã chiếm đến 65% giá trị. Ngoài ra, top 10 doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản hàng đầu có đến 6 doanh nghiệp tôm cùng với 4 doanh nghiệp cá tra.  

Thách thức và triển vọng của ngành thủy sản 

Trong hội thảo này, Tổng Thư ký VASEP cũng nêu ra những thách thức của ngành thủy sản trong năm tới. Cụ thể, nếu như xét tại khía cạnh nguyên liệu chế biến sẽ đối diện với nhiều khó khăn, bao gồm: Quỹ đất cho nuôi trồng thủy sản; cơ sở hạ tầng cho việc nuôi trồng; chất lượng con giống, giống bố mẹ cùng với chi phí đầu vào; công tác quản lý thủy sản theo đúng Quy định IUU cũng như chi phí nhiên liệu cho khai thác thủy sản; cường lực khai thác và đánh giá nguồn lợi.

Ngoài ra, ngành thuỷ sản phải đối mặt với nhiều thách thức về thị trường trong bối cảnh các thị trường chính rơi vào lạm phát và suy giảm tăng trưởng, ảnh hưởng tiêu cực đến chi tiêu và xu hướng tiêu dùng. Không ngoại lệ, ngành thủy sản Việt Nam đang cũng gặp khó khăn khi phải cạnh tranh với nhiều quốc gia cung cấp thủy sản với điều kiện nuôi trồng tốt hơn.

Theo ông Hòe, triển vọng ngành thủy sản năm 2023 vẫn chưa rõ ràng. Tình hình thực tế vẫn còn khá khó khăn và đây không phải là khó khăn của riêng năm tới, đó còn là khó khăn của cuối năm nay và chuyển sang đầu năm tới. Cụ thể, ông Hòe cho biết: “Thị trường không thể xuống mãi được, vẫn sẽ có lúc lên nhưng quan trọng là thị trường lên trở lại khi nào. Nhiều người hy vọng rằng, cuối quý đầu năm tới, thị trường sẽ dần hồi phục. Nếu thực tế tình hình kinh tế trên thế giới được cải thiện, nhu cầu có thể sớm quay trở lại thì chúng ta có thể hy vọng sớm vượt qua khó khăn trong năm 2023”.

Ông Hòe cũng cho biết, thời điểm hiện tại, kinh tế vĩ mô của Việt Nam được đánh giá là khá tốt, thế nên kinh tế nước ta sẽ không bị tác động quá nhiều bởi những vấn đề bên ngoài giống như năm 2008. Chưa kể, tình hình sức khỏe của các doanh nghiệp hiện tại dù không thể nói là mạnh nhưng chắc chắn vẫn vững vàng hơn so với giai đoạn trước. Đây chính là những động lực để chúng ta tin tưởng những doanh nghiệp này sẽ vượt qua được giai đoạn khó khăn, đồng thời nắm bắt được các cơ hội mới trong thời gian sắp tới.

Trong khi đó, TS. Đinh Thế Hiển cũng nhận định, quý cuối năm nay cùng với quý đầu năm sau là giai đoạn khó khăn nhất của ngành thủy sản. Đồng thời, nền kinh tế Việt Nam sẽ phải mất đến 6 tháng để có thể ổn định hệ thống tài chính vĩ mô. Cụ thể, vị chuyên gia kinh tế này cho biết: “Trong quý 4 năm nay, hệ thống ngân hàng thương mại sẽ được ổn định, đến quý đầu năm 2023 sẽ ổn định hệ thống trái phiếu doanh nghiệp và thị trường bất động sản. Với nền tảng này, đến quý 2/2023 hệ thống tài chính, thương mại cùng với dịch vụ sẽ ổn định, dòng vốn sẽ bình thường trở lại với doanh nghiệp sản xuất”.

Cũng theo ông Hiển, nhiều ngân hàng hiện nay đang chờ đợi sẵn chỉ tiêu cho những doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, mong muốn đến quý 1/2023 là có thể lập tức giải ngân. Điều này sẽ giúp dòng vốn bớt khó khăn hơn nên các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cố gắng chịu đựng, cùng lắm là khoảng 4 đến 5 tháng nữa, dòng vốn ngân hàng sẽ về.

TS. Đinh Thế Hiển dự báo, ngành thủy sản năm 2023 sẽ đi theo xu hướng ngược lại so với năm nay. Vị chuyên gia này dự báo: “Nếu như quý 1 và quý 2 năm nay tăng trưởng tốt, đến quý 3 bắt đầu khó khăn, quý 4 rất khó khăn thì sang năm,quý đều năm sẽ tăng trưởng chậm, quý 2 dần ổn định, quý 3 và quý 4 sẽ vượt lên. Tăng trưởng năm 2023 sẽ không thua năm 2022, trong đó thị trường mạnh nhất là Mỹ”.