Tồn kho ngành thép xuống mức thấp nhất trong 7 quý, giảm khoảng 45.000 tỷ từ mức kỷ lục giữa năm 2022

Theo Nhịp sống thị trường, sau khi đẩy lượng tồn kho lên mức cao kỷ lục vào cuối quý 2/2022 thì các doanh nghiệp thép cũng đã đồng loạt giảm mạnh việc tích trữ trong 2 quý liên tiếp sau đó. Theo như thống kê thì tồn kho toàn ngành thép tính đến thời điểm cuối năm 2022 ước tính là giảm khoảng 20.000 tỷ đồng so với cuối quý 3, xuống còn khoảng 66.000 tỷ đồng, thấp nhất trong thời gian 7 quý trở lại đây. Tính chung trong nửa sau của năm 2022, tồn kho của toàn ngành thép cũng đã giảm khoảng 45.000 tỷ đồng. 

Trong đó thì anh cả Hòa Phát (mã chứng khoán: HPG) cũng tiếp tục là cái tên xả kho mạnh nhất trong quý cuối năm với lượng tồn kho giảm gần 9.400 tỷ đồng so với đỉnh cuối quý trước. Mặc dù vậy thì tồn kho của doanh nghiệp này ghi nhận vẫn chiếm quá nửa trong tổng lượng hàng tồn kho của doanh nghiệp thép thời điểm 31/12 với giá trị gần 34.500 tỷ đồng (mức này đã bao gồm trích lập dự phòng giảm giá 1.236 tỷ đồng).

Và không chỉ riêng Hòa Phát mà tồn kho của hầu hết các doanh nghiệp thép đều cũng đã giảm mạnh trong quý 4. Trong  đó thì Hoa Sen Group (mã chứng khoán: HSG), Thép Nam Kim (mã chứng khoán: NKG), VNSteel (mã chứng khoán: TVN), Pomina (mã chứng khoán: POM) cũng có lượng tồn kho giảm đến hàng nghìn tỷ sau quý vừa qua. Nếu so với con số kỷ lục cuối quý 2/2022, phần lớn các doanh nghiệp thép hàng đầu thì cũng đã giảm khoảng 40 - 70% giá trị tồn kho, ngoại trừ NKG và Thép Tiến Lên (mã chứng khoán: TLH) vẫn duy trì được ở mức cao. 

Chính động thái giảm mạnh tích trữ hàng tồn kho của một loạt doanh nghiệp thép trong 2 quý liên tiếp cũng phần nào phản ánh được tình hình thê thảm của ngành mà Chủ tịch của Hòa Phát - ông Trần Đình Long từng cảnh báo từ hồi tháng 5 năm ngoái. Và trước nhu cầu yếu thì có nhiều doanh nghiệp đã buộc phải đóng bớt các lò cao, trong đó điển hình là trường hợp của Hòa Phát và Pomina. 

Có thể thấy, bối cảnh giá thép cũng không thuận lợi với nhiều biến động mạnh ở vùng giá thấp nhất trong quý 4. Giá thép thanh ở Trung Quốc cũng liên tục giảm sâu và cũng có thời điểm rơi xuống mức thấp nhất trong thời gian 30 tháng vào cuối tháng 10 trước khi hồi phục. Và thời điểm cuối năm 2022, giá của mặt hàng này cũng đã tăng 16% từ đáy nhưng vẫn còn thấp hơn khoảng 32% so với vùng đỉnh đạt được từ hồi quý 3/2021. 

Cũng theo đó, áp lực từ lượng tồn kho lớn, giá cao của những quý trước cũng là yếu tố chính đẩy hàng loạt các doanh nghiệp thép rơi vào tình trạng kinh doanh dưới giá vốn đã dẫn đến tình trạng thua lỗ nặng ở trong quý 4. Ước tính thì tổng lợi nhuận của ngành thép trong quý cuối năm 2022 ghi nhận vào khoảng âm 4.700 tỷ đồng, tương đương với quý trước. Có nhiều doanh nghiệp như là HSG, NKG, TVN, POM,... đã giảm lỗ so với quý 3, trong khi đó thì một số cái tên như là HPG và SMC lại đang thủng đáy lợi nhuận. 

Vẫn còn nhiều chông gai dù xuất hiện tín hiệu tích cực

Mặc dù tiếp tục phá đáy lợi nhuận nhưng Hòa Phát lại tỏ ra vô cùng lạc quan với tình hình giá thép. Tập đoàn có nhận định rằng: “Ngành thép đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất và đang trên đà hồi phục”. Đồng thời, HPG cũng nhấn mạnh đang theo dõi sát diễn biến của thị trường để có thể điều chỉnh hoạt động sản xuất kinh doanh một cách linh hoạt. 

Đánh giá của HPG không phải là không có cơ sở khi mà ngành thép nói chung đang đón nhận một số tín hiệu rất tích cực. Giá than và nguyên vật liệu quan trọng nhất trong luyện thép cũng đã quay đầu giảm mạnh sau thời gian dài neo cao ở vùng đỉnh. Điều này cũng có thể sẽ hỗ trợ cho biên lợi nhuận của ngành thép trong thời gian tới. 

Hơn nữa, thị trường thép cũng đang có dấu hiệu ấm dần lên khi mà sản lượng bán thép của Hòa Phát ghi nhận đã tăng trở lại trong tháng 12/2022 sau nhiều tháng sụt giảm trước đó. Kallanish cho biết, Tập đoàn cũng đã khởi động lại một lò cao ở Hải Dương và nâng công suất thép thanh thêm 700.000 tấn/năm. Nguồn tin này cũng cho biết, lò cao này đã được khởi động từ ngày 27/12 và sẽ mất thời gian 7 ngày để bắt đầu sản xuất phôi. Trước đó thì Hòa Phát cũng đã đóng 3 lò cao trong thời gian 2 tháng cuối năm 2022. 

Và cũng theo nguồn tin trên, các lò cao của Hòa Phát đã không còn đóng hoàn toàn mà được duy trì ở mức độ nhiệt thấp nhất có thể trong thời gian 2 tháng qua. Cũng nhờ đó là quá trình khởi động lại cũng sẽ ngắn hơn. Tập đoàn này hiện tại cũng đang dự tính sẽ khởi động lại thêm 1 lò cao, tuy nhiên sẽ còn tùy thuộc vào tình hình thị trường cũng như nhu cầu thép. 

Mặt khác thì tốc độ phục hồi cũng được dự báo là khá chậm. Và theo dự báo của Hiệp hội Thép Thế giới (Worldsteel), nhu cầu thép trên toàn cầu cũng ước tính sẽ chỉ nhích nhẹ 1% trong  năm 2023 và đạt mức 1.815 triệu tấn. Việc mà Trung Quốc mở cửa trở lại cũng sẽ giúp nối lại hoạt động xây dựng cũng như đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng, từ đó cũng giúp cho nhu cầu thép xây dựng phục hồi. Mặc dù vậy thì rủi ro suy thoái kéo dài cũng ảnh hưởng tiêu cực đến nhu cầu thép ở trên toàn thế giới. 

Còn ở thị trường trong nước, Chính phủ cũng tiến hành đẩy mạnh đầu từ vào những dự án cơ sở hạ tầng theo mục tiêu đảm bảo tăng trưởng kinh tế năm 2023 có thể sẽ hỗ trợ nhu cầu thép, đáng chú ý là thép xây dựng. Mặc dù vậy thì ngành bất động sản sau một năm 2022 lại trầm lắng, dự kiến cũng chưa thể nóng lên ngay trong năm 2023 và phần nào cũng sẽ ảnh hưởng đến sự phục hồi của ngành thép.