Thị trường dầu thô sắp gánh loạt rủi ro mới, giá dầu có thể biến động mạnh

Bài toán tiêu thụ vẫn khó giải

Sở giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) cho biết, chỉ số MXV-Index Năng lượng kết thúc phiên giao dịch ngày 30/11 tăng 1,87%, đạt 4.248 điểm. Trên Sở NYMEX, giá dầu WTI kỳ hạn tháng 1/2023 tăng 3,01% lên mức 80,55 USD/thùng. Trên sở ICE, giá dầu Brent kỳ hạn tháng 2 tăng 3,23% lên 86,97 USD/thùng. Nhưng đây vẫn nằm trong vùng giá thấp của dầu thô sau khi đánh mất các mức tích lũy từ đầu năm tới nay.

Tại Trung Quốc nơi nhập khẩu dầu thô lớn nhất toàn cầu, bức tranh nhu cầu tiêu cực đang là một áp lực lớn nhất cho giá dầu trong quý cuối năm.

Thực tế là, số lượng những chuyến bay nội địa tại Trung Quốc trong giai đoạn vừa rồi chỉ khoảng 4.000 chuyến, chưa bằng một nửa so với trung bình 3 năm qua. Những hoạt động kinh tế không có nhiều khả quan khi các chỉ số quản trị mua hàng PMI sản xuất và dịch vụ, xây dựng của Trung Quốc trong tháng 11 vẫn nằm dưới ngưỡng 50, biểu thị sự thu hẹp quy mô.

Nhiều nhà đầu tư vẫn thể hiện tâm lý lạc quan hơn vì niềm tin vào nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới sẽ sớm trở lại, có thể vào quý II năm sau. Ngân hàng Goldman Sachs đã đưa ra dự báo tương tự, nó chính là một trong những nguyên nhân khiến giá dầu tăng liên tiếp 3 phiên.

Trong khi hàng loạt những rủi ro từ nguồn cung đang có dấu hiệu trở lại các thị trường kể từ tháng 12, nhất là với lệnh cấm vận dầu thô Nga từ phía các chính phủ phương Tây. Cán cân cung - cầu trong giai đoạn tới khó tránh khỏi việc " rung lắc", vì thế giá dầu thô có thể xác định xu hướng rõ rệt hơn vào giai đoạn tới.

“Áp trần giá dầu”

Hiện tại, một trong những tâm điểm mà các thị trường hướng tới ngay từ đầu tháng này là mức giới hạn giá của những quốc gia khu vực châu Âu áp đặt lên dầu vận chuyển đường biển từ Nga. 

Những nước phương Tây tin rằng việc này sẽ gây ra một số thiệt hại đáng kể đối với lợi nhuận mà Nga kiếm được từ dầu mỏ, trong khi không gây ảnh hưởng quá lớn đến dòng chảy dầu. Mức giới hạn ban đầu được đưa ra là từ 65 - 70 USD/thùng. Tuy nhiên mức giá này vướng phải sự phản đối từ một vài nước như Ba Lan, Baltic. 

Thực tế là, mức đề xuất ban đầu không gây ra nhiều ảnh hưởng đến dòng chảy hoặc nguồn thu từ dầu cho Điện Kremlin, bởi hiện tại dầu của Nga được bán với mức chiết khấu và có giá thấp hơn.

Tối ngày 30/11, các nước EU đã thảo luận về việc hạ mức giá trần xuống 60 USD/thùng, để hướng tới sự đồng thuận giữa những thành viên trong khối và nhóm G7. 

Tuy nhiên, kể cả khi giới hạn đã ở ngưỡng này thì cũng khó mà khiến Nga chịu tổn thất quá lớn, nhất là khi sản lượng dầu của Nga không giảm nhiều so với trước khi xảy ra xung đột. Giá dầu của Nga hiện tại đã được giao dịch thấp hơn 25 - 35 USD/thùng so với mức chuẩn dầu Brent, tương đương khoảng 55 - 65 USD/thùng.

Nhà tư vấn OilX đưa ra số liệu, trong nửa đầu tháng 11, sản lượng dầu thô và khí ngưng tụ của Nga tăng với mức cao nhất trong 9 tháng, đạt 10,85 triệu thùng/ngày. Nếu mức tăng này duy trì trong những ngày còn lại của tháng thì Nga sẽ bơm ít hơn 200.000 thùng/ngày. So với thời điểm trước tháng 3, tức giảm mức 2%.

Trong bối cảnh EU đang chịu nhiều áp lực từ lạm phát và chi phí vay. Việc đặt giới hạn giá khá cao cho thấy động thái rất thận trọng để tránh rủi ro về nguồn cung bị thắt chặt khiến nền kinh tế chịu cú sốc mới. 

Nga vẫn liên tục khẳng định sẽ không cung cấp dầu cho bất kỳ thị trường nào áp mức trần giá. Điện Kremlin sẽ chuyển hướng dòng chảy dầu hoặc giảm sản lượng. Như vậy, rủi ro từ nguồn cung vẫn là một ẩn số.

Nguồn cung lung lay, giá dầu có thể biến động mạnh sắp tới

Theo MXV, việc các nước thuộc EU chưa quyết định chính thức về mức giá trần đối với dầu của Nga, trong khi lệnh cấm vận sắp hết thời hạn có hiệu lực là vào ngày 5/12 cũng đã gây ra sức ép tâm lý lên các nhà đầu tư. 

Trong trường hợp các bên không có tiếng nói chung thì giá dầu có thể tăng vì các lo ngại về dòng chảy dầu từ Nga sẽ bị hạn chế nhiều hơn. Nga hiện tại đã đánh mất tới 90% lượng dầu vận chuyển qua các nước phương Tây. Đồng thời chuyển hướng xuất khẩu dầu sang các nước châu Á, nhất là thị trường Trung Quốc và Ấn Độ. Tuy nhiên, chi phí vận chuyển sang khu vực châu Á khá đắt đỏ cũng là một rào cản lớn.

Thêm một rủi ro tới từ phía nguồn cung là kế của nhóm các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ và đồng minh (OPEC+). Nhiều nguồn tin cho hay, OPEC+ có thể vẫn sẽ cắt giảm sản lượng để hỗ trợ cho giá dầu trong trường hợp bán bán giảm xuống mức thấp.

Tuy vậy, khi thị trường đang thể hiện sự lạc quan hơn đối với bức tranh tiêu thụ, nhất là kỳ vọng vào việc Trung Quốc sẽ mở cửa hoạt động trở lại, giá có thể tiếp nối đà tăng và OPEC+ sẽ không quá vội với kế hoạch cắt giảm.

Cuộc họp của OPEC+ sẽ được tổ chức ngay trước thềm lệnh cấm vận dầu Nga từ Liên minh châu Âu có hiệu lực. Vì vậy, các quyết định sẽ thận trọng hơn. Tuy nhiên, với việc tuyên bố sẵn sàng thực hiện các biện pháp can thiệp vào thị trường từ phía OPEC+ vẫn là rủi ro lớn đối với nguồn cung và giá dầu trong những tháng tới.