Tham vọng đằng sau những chiếc xe điện Trung Quốc đang bày bán tại Mỹ: Xe “made in China” liệu có là vấn đề?

Theo The Washington Post, bà Shannon Harrison vừa mua một chiếc xe điện trị giá 65.000 USD của hiệu Polestar. Thương hiệu này vốn được thiết kế tại Thụy Điển nhưng lại không được quảng cáo một cách rộng rãi là sản xuất tại Trung Quốc. Người phụ nữ này cho biết: “Tôi không biết được nó được sản xuất tại Trung Quốc, đồng thời cũng chưa từng nghe đến thương hiệu này trước đây. Tuy nhiên, nguồn gốc của xe không ảnh hưởng quá nhiều đến quyết định mua xe của tôi, miễn là nó tốt và có thể đưa tôi đến được nơi mà tôi cần đến”.

Những chiếc xe bị giấu nhẹm đi nguồn gốc “made in China”

Theo tìm hiểu, thương hiệu Polestar vốn là sản phẩm của Tập đoàn ô tô Geely - một hãng xe lớn tại Trung Quốc. Kể từ năm 2010, hãng xe này đã mở rộng ra nước ngoài thông qua việc “thâu tóm” hãng xe Volvo của Thủy Điện. Tỷ phú Lý Thư Phúc chính là người sáng lập kiêm cổ đông lớn nhất của Geely. Đến năm 2017, tập đoàn này cùng với Volvo đã cho ra mắt Công ty Polestar có trụ sở tại Gothenburg, Thụy Điển.

Tất cả các giám đốc cấp cao cùng với nhà thiết kế của Polestar đều làm việc ở Thụy Điển. Trong khi đó, dòng xe chính của công ty này là Polestar 2 đã được sản xuất tại một nhà máy tại huyện Lộ Kiều, thành phố Thái Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. Thời điểm hiện tại, nhà máy này cũng đang sản xuất những sản phẩm xe điện của Volvo. 

Theo Polestar, trong năm nay công ty sẽ tiến hành bàn giao tổng cộng 50.000 chiếc Polestar cho các khách hàng tại 27 quốc gia trên thế giới. So với năm 2021, số lượng xe này đã tăng lên gấp đôi dù đây được biết là năm mà công ty này đã hoạt động hết công suất. 

Được biết, Thomas Ingenlath là Giám đốc điều hành của Polestar, là một nhà thiết kế xe hơi lâu năm và giữ vị trí điều hành tại Volvo và Volkswagen cho biết: “Không giống như hầu hết các đồng nghiệp, tham vọng toàn cầu của chúng tôi là hiện thực chứ không chỉ đơn thuần là khát vọng thông thường”. Thời điểm hiện tại, Polestar đang là một tên tuổi vẫn còn khá nhỏ tại Mỹ khi chỉ bán được 6.900 xe trong 9 tháng đầu năm nay. Nếu như làm phép so sánh một chút, theo dữ liệu từ Wards Intelligence cũng trong khoảng thời gian này hãng Ford đã bán được 28.000 chiếc EV Mustang Mach-E trong khi Tesla bán được 140.000 chiếc ở mỗi kiểu xe 3 và Y. Đáng chú ý, giá bán xe điện Polestar tại Mỹ dao động trong khoảng từ 50.000 đến 75.000 USD; hầu hết các khách hàng mua đồng ý với mức giá này. Theo nhiều khách hàng Mỹ, họ lựa chọn loại xe này là do tình hình thiếu xe trong bối cảnh toàn cầu đang bị thiếu hụt chất bán dẫn. 

Bên cạnh đó, những chiếc xe như trên đều không được quảng cáo một cách rõ ràng về nguồn gốc “made in China”. Tuy nhiên, sự xuất hiện của những chiếc xe này trên thị trường Mỹ là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy tham vọng của Trung Quốc trong việc trở thành nhà xuất khẩu lớn đối với ngành công nghiệp ô tô - vốn là ngành mà trước đây họ vẫn chưa từng chinh phục. 

Nhiều cơ hội mở ra trong kỷ nguyên xe điện 

Trung Quốc dù được đánh giá thành công trong nhiều lĩnh vực sản xuất quan trọng nhưng vẫn phải ngậm ngùi nhường chỗ cho các nhà sản xuất ô tô nước ngoài ở trong kỷ nguyên xăng dầu. Dù mua nhiều xe nội địa, thế nhưng người tiêu dùng Trung Quốc vẫn thường có xu hướng ưa chuộng các nhãn xe nước ngoài như Volkswagen, General Motors và Toyota hơn bất chấp việc quốc gia này là một nhà xuất khẩu lớn về linh kiện và phụ tùng ô tô. 

Thế nhưng, sự xuất hiện của kỷ nguyên xe điện đã mang đến một cơ hội mới cho đất nước tỷ dân. Nguyên nhân bởi, EV vốn ít linh kiện và dễ sản xuất hơn. Đặc biệt vào thời điểm linh kiện thiếu hụt đang ngày càng hạn chế nguồn cung của EV, những công ty có thể cung cấp sản phẩm nhanh càng có thêm nhiều lợi thế. 

Trong thời gian qua, các nhà sản xuất Trung Quốc đã chi hàng tỷ USD cho việc phát triển ngành công nghiệp EV cùng với sự tài trợ mạnh mẽ từ nhà nước. Đồng thời, các dòng xe EV nội địa đã chiếm phần lớn doanh số bán xe điện tại Trung Quốc. Một số dòng xe điện như BYD, Nio và Great Wall Motor đã và đang bắt đầu xuất hiện tại nhiều thị trường nước ngoài, tạo ra sức ép cạnh tranh cho nhiều hãng xe truyền thống.

Theo Matthias Schmidt - người thành lập Viện Nghiên cứu Ô tô Schmidt ở Đức, cho biết, các nhà sản xuất Trung Quốc đã bắt đầu tăng tốc trong việc sản xuất EV trước cả các đối thủ phương Tây, điều này đã mang đến cho họ một lợi thế sản xuất đáng kể. Bắc Kinh nói riêng và các chính quyền tại các địa phương Trung Quốc nói chung đã và đang khuyến khích sản xuất EEV thông qua việc trợ giá mạnh cho các xí nghiệp EV ở trong nước cùng với cơ sở hạ tầng sạc điện; đồng thời họ còn trợ giá cho người mua xe điện và bảo vệ những nhà sản xuất pin điện Trung Quốc khỏi sự cạnh tranh đến từ các thị trường nước ngoài.  

Người này nhấn mạnh rằng: “Thời điểm hiện tại, Trung Quốc đang tìm cách xuất khẩu EV sang các thị trường phương Tây. Họ tích cực xây dựng tay nghề cũng như khả năng cạnh tranh trong nước. Trong khi đó, các nhà sản xuất phương Tây lại tương đối chậm chạp trong vấn đề này”.  

EV phương Tây được bán tại phương Tây nhưng lại sản xuất ở Trung Quốc

Chắc hẳn nhiều người sẽ cảm thấy bất ngờ khi biết rằng, một vài thương hiệu nổi tiếng của phương Tây cũng sản xuất EV tại Trung Quốc, sau đó lại bán chúng ở các thị trường phương Tây.

Hãng BMW đang sản xuất kiểu SUV điện iX3 ở Trung Quốc để xuất khẩu sang các thị trường khác. BMW còn dự tính sẽ áp dụng kế hoạch tương tự với mẫu EV Mini. Bên cạnh đó, Tesla cũng xuất khẩu hàng ngàn chiếc EV từ nhà máy tại Thượng Hải sang châu Âu.

Bởi các rào cản không cho xâm nhập thị trường Mỹ, thời điểm hiện tại vài hãng EV của Trung Quốc đã và đang nhắm đến châu  u và các khu vực khác. Cụ thể, Nio ở Thượng Hải đang bán dòng xe ET7 sang Hà Lan, Đan Mạch, Đức, Thụy Điển và Na Uy, mục tiêu sẽ sang đến Mỹ từ năm 2025.

Tập đoàn Công nghiệp ô tô Thượng Hải - tập đoàn nhà nước lớn nhất ở Trung Quốc  đã mua thương hiệu MG của Anh từ đầu những năm 2000, hiện đang bán nhiều kiểu EV ở châu Âu. Trong khi đó, BYD tại Thẩm Quyến cũng bắt đầu bán 3 kiểu EV ở châu Âu, đó là chiếc Atto 3 SUV. Trong tương lai, EV của BYD sẽ tham gia nhiều thị trường hơn; thậm chí sẽ được sản xuất và kinh doanh khắp thế giới.

Ngoài ra, Great Wall Motor cũng mới tung ra một mẫu xe điện giá rẻ tại châu Âu có tên là Ora Funky Cat. Theo Wei Jianjun - Chủ tịch Great Wall Motor, công ty vẫn đang học cách để đáp ứng các thị hiếu cũng như nhu cầu khác nhau ở thị trường nước ngoài.

Cách đây không lâu, ông Wei cũng chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với tờ China Business Journal và cho biết, hình ảnh thương hiệu đang là một rào cản lớn, đặc biệt là tại châu Âu và Mỹ. Cụ thể, ông cho biết: “Có lẽ không chỉ riêng Great Wall Motor phải đối mặt với hoàn cảnh này. Đó là điểm bất lợi của hầu hết các thương hiệu xe tại Trung Quốc. Ô tô khác với các sản phẩm khác bởi nó quảng bá mất nhiều thời gian hơn và có khá nhiều thách thức. Chúng tôi không thể đưa ra phán quyết trong một hoặc hai năm mà phải đưa ra chiến lược phát triển cho ít nhất 10 năm tới”.