Nền công nghiệp xe điện phát triển chóng mặt, tại sao Mỹ vẫn thiếu hụt trạm sạc?

Ngành công nghiệp non trẻ đầy khó đoán

Theo WSI, chính phủ Mỹ đã chi ra hàng tỷ USD để phục vụ cho việc phát triển mạng lưới trạm sạc trên các tuyến quốc lộ. Tuy nhiên, thời điểm hiện tại những công ty tham gia lĩnh vực này vẫn chưa chắc chắn về việc có thể thu về lợi nhuận hay không. Trong khi đó, ngành công nghiệp vốn còn non trẻ này ở Mỹ đang ngày càng trở nên khó đoán.

Chưa kể, các công ty tiện ích cùng với các trạm xăng vẫn đang không ngừng tranh cãi về việc bên nào sẽ đóng vai trò sở hữu và vận hành các trạm sạc xe điện. Trong khi đó, theo dự báo của các bang tại vùng nông thôn, nhiều trạm sạc tại đây sẽ hoạt động thua lỗ trong ít nhất một thập kỷ. Những công ty mới cung cấp thiết bị cùng với dịch vụ sạc pin xe điện lại đang đối mặt với những hoài nghi về độ tin cậy của thiết bị này. 

Việc này đang khiến cho câu chuyện về con gà và quả trứng nảy sinh. Theo những người ủng hộ xe điện, họ chỉ yên tâm sở hữu loại xe này nếu như việc sạc pin xe cũng dễ dàng như bơm xăng tại các trạm xăng. Mặt khác, những công ty quan tâm đến lĩnh vực này lại khẳng định, ngoại trừ xe điện trở nên phổ biến hơn, còn không họ sẽ không thể kiếm được lợi nhuận.

Hiện đang có khoảng 1% người dùng ô tô tại Mỹ sở hữu xe điện. Thế nhưng, danh sách khách hàng chờ đợi mua xe ngày càng tăng lên, vì thế theo như dự báo của các “ông lớn” như General Motors, Ford Motor, doanh số xe điện sẽ tiếp tục tăng lên. Để vượt qua nỗi lo về việc xe hết điện khi di chuyển đường dài nhưng không kiếm được trạm sạc, nhiều chuyên gia trong ngành cho rằng, Mỹ cần phải phát triển mạng lưới trạm sạc pin xe điện nhanh ở quy mô rộng khắp. Đối với trạm sạc nhanh, tùy thuộc vào loại xe điện mà thời gian sạc đầy sẽ dao động trong khoảng 20 phút cho đến 1 tiếng. 

Thông tin từ tổ chức nghiên cứu Atlas Public Policy, hiện nay tại Mỹ đang có hơn 145.000 cây xăng nhưng mới chỉ có khoảng 11.600 điểm sạc pin xe điện nhanh. Kể từ năm 2012, nhà tiên phong hàng đầu trong lĩnh vực xe điện tại Mỹ là Tesla đã tiến hành xây dựng một mạng lưới trạm sạc nhanh được gọi là Supercharger, bao gồm gần 16.000 điểm. Trong khi đó, hầu hết các nhà sản xuất xe điện khác lại đang phụ thuộc vào Chính phủ cùng với các công ty tư nhân.

Thời điểm hiện tại, Chính quyền Tổng thống Joe Biden cùng với Quốc hội Mỹ đang mong muốn có thể đẩy nhanh quá trình dịch chuyển sang sử dụng xe điện. Mới đây, Chính phủ nước này cũng đã thông qua Luật Giảm lạm phát gồm một loạt các ưu đãi thuế để có thể thu hút nhiều doanh nghiệp đầu tư, mở rộng mạng lưới trạm sạc pin xe điện. Theo như ước tính, tổng giá trị của các ưu đãi thuế cho các trạm sạc cũng như thiết bị dành cho nhiên liệu thay thế khác trong 10 năm sẽ lên đến 1,7 tỷ USD. Trong khi đó, gói cơ sở hạ tầng được Quốc hội Mỹ thông qua năm 2021 cũng cho thấy, các bang nước này dự kiến sẽ phân bổ khoảng 7,5 tỷ USD trong vài năm tới nhằm tăng độ phủ của trạm sạc xe điện.

Bên nào cũng muốn hưởng lợi

Hiện nay, giữa các doanh nghiệp như trạm xăng và cửa hàng tiện lợi, bến xe tải cùng với các công ty tiện ích đang nảy sinh vấn đề căng thẳng về việc bên nào sẽ bán điện cho tài xế cũng như bên nào sẽ thanh toán hóa đơn cho những cơ sở hạ tầng tốn kém để làm điều này. Nhiều doanh nghiệp tiện ích mong muốn có thể sở hữu và vận hành các trạm sạc nhằm tăng doanh số bán điện. Những doanh nghiệp này có lợi thế cạnh tranh lớn khi được các cơ quan quản lý bang chấp thuận, có thể chuyển phần chi phí hạ tầng cùng với điện năng cho các khách hàng.

Ông Channing Smith - chủ sở hữu một trạm xăng cùng với một cửa hàng tiện lợi tại bang Minneapolis, cho biết điều này đang đe dọa sự cạnh tranh về tính phí. Ông sẵn sàng lắp đặt những trạm sạc pin xe điện tại những cơ sở của mình nhưng lại không muốn sẽ cạnh tranh trực tiếp với những công ty bán điện cho mình. Ngoài ra, nhiều người cũng băn khoăn rằng, liệu có công ty nào mong muốn xây dựng và vận hành trạm sạc pin xe điện ở những tuyến đường hẻo lánh, bởi khả năng thu về lợi nhuận là rất thấp. 

Tại bang Maine, theo như nhiều quan chức, một số trạm sạc có thể cần đến trợ cấp của Chính phủ nếu như muốn tiếp tục hoạt động, bởi trong ít nhất 10 năm tới chúng không thể nào thu lại được lợi nhuận. Trong khi đó, bang Wyoming dự báo sẽ không có trạm xe điện nào tại đây có thể tạo ra lợi nhuận cho đến năm 2040. Còn tại bang Utah, trong số 15.000 thành viên thuộc tổ chức phi lợi nhuận Garkane Energy Co-Op Inc. thì những người sở hữu xe điện lại vô cùng ít ỏi.

Theo như mong muốn của tổ chức này, du khách tại các công viên quốc gia như  Grand Canyon có thể sạc xe điện. Thế nhưng, lượng điện sử dụng cho các trạm sạc nhanh tại một số khu vực có thể tương đương với lượng điện mà những người dân sử dụng. Điều này đã vô tình gây ra thách thức lớn đối với cung cầu điện. Chưa kể, công tác bảo dưỡng thiết bị sạc hiện nay cũng đang gặp nhiều khó khăn. Một khi những thiết bị này bị hỏng hóc, các kỹ thuật viên có thể mất tới 3 giờ để di chuyển từ Las Vegas đến nơi này.