Tập đoàn VinaCapital: Việc nới lỏng “Zero Covid” của Trung Quốc gây áp lực lên giá thịt lợn Việt Nam

Và thông tin Trung Quốc nới lỏng chính sách Zero COVID đã gây nhiều chú ý, dư luận vẫn có hoài nghi về việc khi nào thì Trung Quốc sẽ gỡ bỏ những hạn chế COVID sau thông báo của chính phủ nước này vào ngày 7/12 - theo báo cáo phân tích của VinaCapital đặt vấn đề.

Trong tuần trước cũng đã bỏ nhiều/hầu hết các yêu cầu xét nghiệm COVID- 19 và ngừng “truy vết Covid” cũng đã ngưng thông báo số ca nhiễm. Trong khi đó thì Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương Trung Quốc (CEWC) cũng đã nhắc lại cam kết của chính phủ về việc “cải thiện tổng thể” cũng như “tăng trưởng hợp lý” dành cho nền kinh tế Trung Quốc vào năm tới.

Và đa số cũng đồng thuận tăng trưởng tiêu dùng nội địa của Trung Quốc cũng sẽ tăng từ mức khoảng 0% trong năm 2022 lên mức khoảng 7% so với cùng kỳ của năm 2022 và vào năm 2023 cũng như mức sử dụng năng lượng của Trung Quốc cũng sẽ tăng khoảng 10% trong năm tới.

Các nhà đầu tư cũng quan tâm rằng liệu Việt Nam có thể hưởng lợi như thế nào từ sự phục hồi liều dùng của Trung Quốc, mặc dù có nhiều lo ngại về việc mà Trung Quốc mở cửa cũng có thể làm gia tăng lạm phát tại Việt Nam và thế giới. 

Tác động kinh tế có phần khiêm tốn đối với tăng trưởng GDP của Việt Nam

Theo tìm hiểu, Trung Quốc chính là đối tác thương mại lớn nhất nhưng độ tiếp xúc của Việt Nam đối với nền kinh tế nội địa của Trung Quốc cũng khá khiêm tốn. Chính vì thế, dù cho các hạn chế COVID-19 của Trung Quốc ảnh hưởng đến ¼ nền kinh tế của nước này trong năm 2022 nhưng tăng trưởng GDP của Việt Nam không bị tác động nhiều. 

Có thể thấy, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc gần như không đổi trong thời gian 9 tháng đầu năm 2022, chỉ có 14% xuất khẩu của Việt Nam được bán sang thị trường Trung Quốc. Chính vì thế mà GDP của Việt Nam cũng tăng 8,8% so với cùng kỳ bất chấp đi lệnh phong tỏa của Trung Quốc. 

Hơn thế, hầu hết hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang và nhập khẩu từ Trung Quốc chính là hàng hóa dùng cho sản xuất và/ hoặc hàng hóa trung gian khác có liên quan đến sản xuất điện tử cùng với hàng may mặc. Những hàng hóa này chiếm đến ⅔ tổng kim ngạch thương mại giữa hai nước. Có một số công ty của Việt Nam cũng sẽ được hưởng lợi từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại, ví dụ như những công ty hải sản và các sản phẩm nông nghiệp khác, nhưng xuất khẩu các sản phẩm được tiêu thụ ở Trung Quốc cũng chỉ chiếm khoảng 5% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. 

Thứ hai đó là về du lịch. Hiện tại, du lịch ngoài đóng góp khoảng 10% GDP của Việt Nam trước thời điểm dịch bệnh COVID-19 và lượng khách du lịch nước ngoài cũng đang trên đà đạt mức 25%. VinaCapital cũng đặt kỳ vọng lượng khách du lịch nước ngoài đến thị trường Việt Nam đạt trên 50% so với mức trước dịch COVID-19 vào năm 2023. 

Mặc dù vậy thì tốc độ phát triển trong thời gian gần đây của Trung Quốc cũng cho thất lượng khách du lịch Trung Quốc cũng có thể phục hồi một cách nhanh hơn. Chính vì thế mà khách du lịch của Trung Quốc cũng có thể đóng góp nhiều hơn vào tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm tới so với dự kiến hiện tại. 

Và VinaCapital cũng thấy một số nhà đầu tư có những lo ngại rằng việc nền kinh tế của Trung Quốc mở cửa trở lại có thể làm giảm sức hấp dẫn của Việt Nam cho đầu tư FDI. Nguyên nhân là vì: Trung Quốc đã mất đi sức hấp dẫn đối với các công ty đa quốc gia đến đầu tư; Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung cũng đã leo thang đáng kể trong năm 2022. 

Đáng chú ý, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung cũng đã thúc đẩy các công ty đa quốc gia chuyển cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang thị trường Việt Nam hoặc là thành lập nên các nhà máy mới ở Việt Nam thay vì Trung Quốc. Bằng chứng chính là thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ là tăng gấp 3 lần (từ mức 25 tỷ USD trong thời gian 9 tháng đầu năm 2018 lên đến mức 75 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm 2022), trong khi đó thâm hụt thương mại của nước này với Trung Quốc tăng từ 19 tỷ USD lên đến mức 52 tỷ USD trong cùng khoảng thời gian đó.

Tuy nhiên, cũng nên nhớ rằng những yếu tố cơ cấu mạnh mẽ thúc đẩy dòng vốn FDI đổ vào thị trường Việt Nam cũng đã xuất hiện trước căng thẳng thương mại Mỹ - Trung. Theo khảo sát từ Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) và các tổ chức khác cho thấy, mức lương ở nhà máy tại Việt Nam ghi nhận chỉ bằng khoảng ⅔ so với ở Trung Quốc nhưng chất lượng lực lượng lao động của Việt Nam ghi nhận tương đương với Trung Quốc. Bên cạnh đó thì Nhật Bản và Hàn Quốc chiếm hơn một nửa dòng vốn FDI của Việt Nam cũng đều đang phải đối diện với vấn đề nghiêm trọng về cơ cấu dân số cũng như các vấn đề kinh tế nan giải khác và buộc các công ty ở cả hai nước phải tiến hành đầu tư ra nước ngoài. 

Cuối cùng chính là ảnh hưởng đến lạm phát, VinaCapital cũng cho rằng việc Trung Quốc mở cửa trở lại cũng sẽ gây áp lực lên giá lương thực cũng như năng lượng ở Việt Nam và cần lưu ý rằng một số nhà kinh tế học Trung Quốc có uy tín đã dự đoán giá thịt lợn của Trung Quốc cũng có thể sẽ tăng 20% trong năm tới. 

Tổng quan, các nhà phân tích và kinh tế học cho rằng việc mà Trung Quốc gỡ bỏ các hạn chế COVID-19 sẽ có tác động lớn đến nền kinh tế của các quốc gia ở châu Á cũng như trên thế giới vào các năm tới. VinaCapital cũng tin rằng việc mà Trung Quốc mở cửa trở lại cũng sẽ có tác động lớn hơn đối với nền kinh tế của các quốc gia ASEAN khác so với Việt Nam bởi vì những quốc gia này có tiếp xúc nhiều hơn với nền thị trường nội địa của Trung Quốc.