Tại sao thị trường toàn cầu “thờ ơ” trước vụ vỡ nợ của Nga?

Vừa qua, Nga rơi vào vụ vỡ nợ quốc tế đầu tiên tính từ thời Cách mạng vô sản vì đã không thể trả tiền lãi khi đến hạn vào hôm chủ nhật. Thế nhưng, dường như không có phản ứng nào trên thị trường tài chính toàn cầu đối với sự việc này.

Trước đó, vào năm 1998, Nga đã có một cuộc vỡ nợ trái phiếu nội tệ phát hành trong nước và phải phá giá đồng rúp. Vụ vỡ nợ này của Nga đã khiến thị trường tài chính hỗn loạn, đẩy lạm phát tăng cao và nền kinh tế rơi vào suy thoái cùng hàng loạt ngân hàng sụp đổ.

Không những thế, sự việc đó còn khiến thị trường tài chính thế giới bị ảnh hưởng. Theo đó, các thị trường mới nổi ghi nhận sự rút vốn mạnh mẽ và giới đầu tư Mỹ càng trở lên nên sợ hãi khi có tin quỹ phòng hộ Long-Term Capital Management đứng trước nguy cơ sụp đổ vào tháng 9 năm đó.

Tuy nhiên, vụ vỡ nợ này là một câu chuyện hoàn toàn khác. Các nhà đầu tư dường như không có động thái phản ứng nào đối với việc Nga vỡ nợ, ít nhất là trong 2 phiên giao dịch qua.

CNN Business đã chỉ ra 3 lý do khiến thị trường thờ ơ với tin này.

Đầu tiên, thị trường đã dự báo trước về sự vỡ nợ của Nga. Việc các nhà đầu tư nước ngoài không được trả khoảng 100 triệu USD tiền lãi trái phiếu ngoại tệ bởi chính phủ Nga không phải là điều gì đó quá bất ngờ.

Thay vào đó, điều này đã dự báo trước bởi hơn một nửa dự trữ ngoại hối của Nga bị đóng băng do lệnh trừng phạt của phương Tây khiến Moscow không thể thanh toán cho các trái chủ Mỹ.

Liên minh châu Âu (EU) đã trừng phạt Cơ quan Lưu ký thanh toán Quốc gia Nga – đơn vị giữ vai trò đại lý cho trái phiếu ngoại tệ của Chính phủ nước này. Điều đó khiến Nga gặp khó khăn nhiều hơn trong việc thực hiện nghĩa vụ nợ.

Việc giá trái phiếu của Nga giảm sâu khiến thị trường đã chuẩn bị tâm lý sẵn sàng rằng Nga sẽ bước vào cảnh vỡ nợ. Nhiều nhà đầu tư còn nghĩ rằng vụ vỡ nợ này của Nga còn đến sớm hơn. Tổ chức đánh giá tín nhiệm S&P vào hồi tháng 4 đã cho rằng Nga vỡ nợ một phần khi nước này không chọn USD trả nợ trái phiếu quốc tế mà thay bằng đồng Rúp.

Chiến lược gia Timothy Ash của BlueBay Asset Management phát biểu: “Có lẽ Nga đã vỡ nợ từ tháng 3 hoặc tháng 4”.

Thứ hai, các nhà đầu tư không liên quan nhiều đối với nợ của Nga. Sau sự kiện năm 1998, nhiều nhà đầu tư quốc tế không nắm giữ nhiều nợ của Nga như thời điểm trước đó. Kể từ khi Nga bị phương Tây áp lệnh trừng phạt vì sáp nhập bán đảo Crimea, xu hướng này càng trở nên rõ rệt.

Ông Ash nói: “Kể từ năm 2014, rủi ro về địa chính trị liên quan tới Nga đã tăng lên”.

Trong hai thập kỷ qua, các thị trường mới nổi trên thế giới cũng phát triển mạnh mẽ, do đó sức nặng tương đối của Nga đã giảm bớt. Kết quả là mối lo ngại về sự tác động của suy giảm kinh tế Nga giảm đi, mặc dù đây vẫn là một rủi ro đối với toàn cầu.

Thứ ba, thị trường tài chính toàn cầu có thể không e ngại về việc Nga vỡ nợ. Tuy nhiên cũng đã có những phản ứng đối với xung đột giữa Nga và Ukraine. Về cơ bản, cuộc khủng hoảng tại Nga đã và đang tác động tới thị trường theo những cách khác nhau. Phản ứng với chiến tranh Nga Ucraina được thể hiện rõ ràng qua giá xăng dầu và lương thực thực phẩm tăng mạnh. Tại nhiều quốc gia, lạm phát đã bị đẩy lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ.

Do lạm phát leo thang, các ngân hàng Trung ương buộc phải thắt chặt chính sách tiền tệ. Điều này gây áp lực giảm lên thị trường chứng khoán. Các nhà đầu tư hiện đang lo ngại về việc Cục dự trữ liên bang Mỹ và các ngân hàng trung ương khác cùng với ngân hàng Trung ương Châu Âu sẽ tăng lãi suất nhanh chóng nhằm chống lại sự tăng vọt của giá cả.

Mới đây, chỉ số S&P 500 của chứng khoán Mỹ giảm hơn 20% so với mức kỷ lục với đầu năm vì những điều kiện tài chính bị thắt lại. Trong khi đó, chỉ số CNN Business Fear & Greed Index đo nỗi sợ hãi và lòng tham ở Phố Wall đang chứng kiến một trạng thái rất kinh hoàng.