Sản xuất công nghiệp và xuất nhập khẩu ghi nhận tín hiệu phục hồi rõ nét hơn

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh, số liệu của Bộ Công Thương cho biết, một số tín hiệu tích cực với sản xuất công nghiệp (IIP) và xuất nhập khẩu đã xuất hiện dần. Và theo đó, chỉ số IIP tháng 7 đã có khởi sắc hơn, so với tháng trước tăng 3,9% và so với cùng kỳ tăng 3,7%. 

Trong tháng 7, hoạt động xuất khẩu hàng hóa tiếp tục có những tín hiệu tích cực khi tăng 0,8% so với tháng trước, ước đạt mức 29,68 tỷ USD. Đây cũng chính là tháng có kim ngạch xuất khẩu cao thứ hai tính từ tháng 11/2022 đến thời điểm hiện tại. 

Cũng tương tự, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tháng 7 ước đạt mức 27,5 tỷ USD, so với tháng trước tăng 4,4%. 

Bộ Công Thương cho biết, lạm phát ở các nền kinh tế lớn đã tiếp tục có sự hạ nhiệt, nhất là các nền kinh tế là đối tác quan trọng của Việt Nam. Việc lạm phát giảm có thể kích ứng tiêu dùng, trong khi đó nhu cầu tiêu thụ hàng hóa cũng thường sẽ tăng cao ở trong dịp lễ hội cuối năm. 

Ngoài ra, Trung Quốc cũng đã cam kết tăng cường hỗ trợ chính sách cho nền kinh tế, chú trọng vào việc thúc đẩy nhu cầu ở trong nước, đẩy mạnh tiêu thụ những sản phẩm ô tô, điện tử, gia dụng và thúc đẩy tiêu dùng du lịch. 

Không những thế, việc các nước công nghiệp phát triển tiếp tục đẩy mạnh chiến lược đa dạng hóa nguồn cung và đa dạng hóa chuỗi cung ứng, đa dạng hóa đầu tư (Trung Quốc + 1) sẽ giúp cho Việt Nam cũng trở thành một trung tâm sản xuất, xuất khẩu quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu. Điều này cũng được cho là sẽ tạo thuận lợi cho xuất nhập khẩu hàng hóa của chuỗi cung ứng, đa dạng hóa đầu tư (Trung Quốc +1) sẽ giúp cho Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất cũng như xuất khẩu quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu. Điều này cũng được cho là sẽ tạo thuận lợi cho xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam trong những tháng cuối năm. 

Khi nhìn lại bức tranh kinh tế trong 7 tháng đầu năm nay, suy thoái kinh tế toàn cầu đã khiến lượng đơn hàng của nhiều ngành sản xuất trọng điểm như dệt may, da giày, gỗ công nghiệp phụ trợ,... ghi nhận giảm mạnh. Điều này cũng sẽ kéo theo sự suy giảm về chỉ số sản xuất công nghiệp lẫn kim ngạch xuất nhập khẩu. 

Chi tiết, trong 7 tháng đầu năm, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) toàn ngành ước giảm 0,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó thì ngành chế biến, chế tạo giảm 1%; ngành khai khoáng ghi nhận giảm 1,2%; còn ngành sản xuất và phân phối điện ghi nhận tăng 1,4%.

Còn về thương mại thì kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt mức  374,2 tỷ USD, so với cùng kỳ năm trước giảm 14%. Trong đó, xuất khẩu đạt mức 194,7 tỷ USD, so với cùng kỳ năm trước giảm 11% còn nhập khẩu đạt mức 179,5 tỷ USD, giảm 17%.

Bộ Công Thương cũng lý giải hiện tại các nền kinh tế lớn là đối tác xuất khẩu của Việt Nam như là Mỹ, EU giảm chi tiêu mua sắm những sản phẩm thông thường và xa xỉ khiến cho khối lượng đơn đặt hàng giảm sút. 

Trong khi đó thì các ngành sản xuất công nghiệp ở trong nước chủ yếu là hướng đến xuất khẩu, phụ thuộc lớn vào thị trường toàn cầu bởi sản lượng sản xuất trong nước vượt qua nhu cầu của thị trường nội địa, đặc biệt là đối với các ngành hàng như là dệt may, điện tử, da giày,... chỉ cung ứng cho nhu cầu nội địa 10% sản lượng, còn 90% sản lượng còn lại là để xuất khẩu. 

Không những thế, giá hàng hóa xuất khẩu có xu hướng giảm trong thời gian 7 tháng đầu năm, ví dụ như giá hạt tiêu xuất khẩu ghi nhận giảm 28%, cao su giảm 21%. Giá xuất khẩu một số mặt hàng công nghiệp chế biến cũng giảm mạnh ở mức hai con số như là dầu thô giảm 25%; xăng dầu  các loại giảm 17%; phân bón các loại cũng ghi nhận giảm 36%; chất dẻo nguyên liệu ghi nhận giảm 25%; xơ, sợi dệt các loại ghi nhận giảm 23%; sắt thép các loại cũng giảm 25%,...

Ở chiều hướng khác, việc Trung Quốc mở cửa trở lại cũng tạo ra khá nhiều áp lực cạnh tranh đối với mặt hàng xuất khẩu cùng với chủng loại của Việt Nam. Trong khi đó thì các doanh nghiệp của chúng ta vẫn đang gặp khá nhiều khó khăn bởi đơn hàng nước ngoài giảm, thị trường trong nước sức mua không lớn và chi phí đầu vào đang ở mức cao, không dễ dàng trong việc tiếp cận tín dụng,...

Mặc dù vậy, trên bình diện quốc tế, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - ông Hoàng Quang Phòng nhấn mạnh những ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 vẫn còn đang hiện hữu. Cùng với đó là vấn đề biến đổi khí hậu, hạn hán, lũ lụt diễn ra bất thường, cạnh tranh chiến lược của những cường quốc, xung đột Nga - Ukraine chưa có hồi kết, áp lực lạm phát cũng như phục hồi kinh tế chậm ở nhiều quốc gia. 

Trong khi đó, một số ngành sản xuất chủ lực của Việt Nam còn phụ thuộc rất nhiều vào các đơn hàng xuất khẩu đi châu  u, Mỹ,...

Bên cạnh đó, sự dịch chuyển chuỗi giá trị cùng với các đối tác yêu cầu cao hơn theo hướng sản xuất cũng như tiêu dùng bền vững, kinh tế xanh, kinh tế số đang ngày càng mạnh mẽ. Những điều này cũng đòi hỏi khu vực doanh nghiệp nội địa cần phải đổi mới để có thể giải bài toán đầu ra cũng như bắt kịp xu thế, tìm cơ hội tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.