Nhiều yếu tố chi phối giá dầu: Tăng hay giảm trong tương lai đều khó đoán
Ngay sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, các chuyên gia năng lượng đã đưa ra dự báo giá dầu có thể đạt mức 200 USD một thùng. Mức giá đắt đỏ này có thể khiến chi phí giao thông và vận chuyển tăng cao, nền kinh tế toàn cầu biến động mạnh.
Thế nhưng trong vòng chưa đầy hai tháng, giá dầu đã giảm hơn 30% và hiện thấp hơn cả khi chiến sự nổ ra. Giá dầu tăng giảm mạnh và còn xuống dưới mức 90 USD mỗi thùng dầu WTI sau khi xuất hiện tin tức tăng trưởng kinh tế Trung Quốc chậm lại và quốc gia này cũng hạ lãi suất.
Giá xăng mỗi ngày tại Mỹ đã giảm trong 9 tuần qua và hiện xuống mức trung bình dưới 4 USD trên toàn quốc.
Giá dầu diesel và giá nhiên liệu máy bay cũng giảm. Do đó, nhiều loại hàng hóa dịch vụ từ đồ ăn đến vé máy bay cũng sẽ hạ nhiệt.
Thế nhưng, từ New York Times cho rằng không nên ăn mừng quá sớm vì điều này bởi giá dầu vẫn có thể tăng trở lại một cách dễ dàng một khi Trung Quốc mở cửa trở lại, nới lỏng chính sách phong tỏa và khiến nhu cầu nhiên liệu tăng cao. Vào tháng 11, kho dự trữ chiến lược của Mỹ sẽ xả kho và ở thời điểm đó, kho dầu của quốc gia này sẽ cần nạp trở lại.
Ngoài ra, một số nhà máy lọc dầu ở vịnh Mexico đã ngừng hoạt động do sự kiện bất ngờ. Đó là một cơn bão khiến kênh Houston Ship bị ngập. Việc đóng cửa một số nhà máy này trong nhiều tuần hay vài tháng có thể đẩy giá nhiên liệu tăng cao.
Những bi kịch đó có thể ảnh hưởng đáng kể đến nền kinh tế Mỹ và toàn thế giới bởi lẽ giá của mọi hàng hóa dù là vật tư xây dựng hay ngũ cốc đều dựa trên yếu tố cơ bản là giá năng lượng. Theo Daniel Yergin - nhà sử học năng lượng kiêm tác giả của cuốn "The New Map: Energy, Climate and the Clash of Nations", giá dầu luôn có thể tạo nên bất ngờ.
Mặt khác, trong trường hợp Iran chấp thuận dự thảo thỏa thuận hạt nhân mới với Mỹ, giá dầu vẫn có thể giảm xuống sâu hơn nữa. Theo đó, lượng xuất khẩu tiềm năng sẽ được giải phóng thêm ít nhất một triệu thùng dầu mỗi ngày. Bên cạnh đó, nhà đầu tư và các chuyên gia kinh tế tiếp tục dự đoán kinh tế suy thoái trước bức tranh lãi suất tiếp tục gia tăng bởi vậy, nhu cầu sẽ giảm và lợi nhuận vẫn tăng trong khi tỷ lệ thất nghiệp thấp.
Sarah Emerson - Chủ tịch công ty phân tích ESAI Energy, nhận định: “Tôi cho rằng giá dầu có thể xuống nữa”. Lý do bà đưa ra dự báo này là dựa trên một số yếu tố như thời kỳ cao điểm tiêu thụ xăng dầu mùa hè của Mỹ đã qua đi. Nhập khẩu dầu thô quý III của Trung Quốc giảm và những lo ngại về nền kinh tế tăng trưởng chậm.
Thế nhưng, vị chuyên gia này cũng đồng tình rằng những điều đó không có nghĩa là giá dầu sẽ không thể tăng trở lại. Kịch bản này có thể xảy ra khi Mỹ tăng cường nạp dầu trở lại sau khi xả kho dự trữ chiến lược và nguy cơ châu Âu tăng cường sử dụng dầu thay cho khí đốt vào mùa đông.
Theo tờ New York Times, có rất nhiều yếu tố chi phối giá dầu. Bởi vậy, việc dự đoán giá năng lượng luôn là một trò hề. Những yếu tố ảnh hưởng đến giá năng lượng như kỳ vọng của các nhà buôn, quyết định đầu tư của những tập đoàn dầu quốc doanh và tư nhân hay tình hình chính trị tại các nước sản xuất như Lybia, Nigeria và Venezuela.
Hiện nay, những yếu tố này rất khó đánh giá và càng trở nên phức tạp. Theo dự báo của Citigroup hồi đầu tháng 7, giá dầu cuối năm nay có thể về mức 65 USD một thùng vì toàn cầu đang đứng trước bờ vực suy thoái.
Thế nhưng sau đó, dự báo của Goldman Sachs Commodities Research lại cho rằng giá sẽ bật tăng vì nhu cầu về năng lượng hồi phục trở lại. Báo cáo kết luận rằng: “Khi tỷ lệ thất nghiệp thấp và chi tiêu của các hộ gia đình ổn định, chúng tôi nhận thấy rằng giá hàng hóa ngày càng có rủi ro lớn”.
Nga góp tới 10% cho thị trường toàn cầu và hiện vẫn tiêu thụ 100 triệu thùng mỗi ngày. Bởi vậy, triển vọng nguồn cung bị chi phối nhiều bởi xung đột tại Ukraine. Xuất khẩu của Nga đã giảm khoảng 580.000 thùng mỗi ngày kể từ khi chiến tranh tại Ukraine xảy ra. Lượng xuất khẩu này có thể giảm thêm 600.000 thùng một khi các lệnh trừng phạt của phương Tây có hiệu lực.
Công ty năng lượng Châu Âu sẽ phải tiêu thụ nhiều dầu hơn để thay cho khí đốt khi Nga trả đũa các lệnh trừng phạt của phương Tây bằng cách cắt giảm nguồn cung khí đốt tự nhiên.
Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) tuần trước đã đưa ra dự báo nhu cầu xăng dầu năm nay sẽ thấp hơn so với dự báo hồi đầu năm. Thế nhưng, nhu cầu của năm sau sẽ tăng và có thể lên mức 103 triệu thùng mỗi ngày.
Sản xuất ở Guyana, Brazil và Mỹ tăng lên cũng đang đẩy nguồn cung tăng lên. Saudi Arabia và các quốc gia vùng Vịnh khác đang ủng hộ việc gia tăng sản lượng dù không nhiều như ông Biden kỳ vọng. Theo cam kết của OPEC+, sản lượng sẽ tăng thêm 600.000 thùng mỗi ngày trong tháng 7 và tháng 8.
Triển vọng lọc dầu cũng đang có những tín hiệu khả quan. Những năm gần đây, công suất lọc dầu tại Mỹ, châu Âu giảm nhưng lại đang tăng trở lại tại Châu Á, Châu Phi, Mĩ La tinh và Trung Đông.
Hơn nữa, nhu cầu xăng dầu tại Mỹ chiếm 1/3 nhu cầu toàn cầu hiện đang ở mức thấp. Vào mùa hè, nhu cầu tiêu thụ năng lượng tại đây lên tới 400.000 thùng mỗi ngày. Tuy nhiên, so với mức trung bình tháng 4, nhu cầu về xăng vẫn giữ nguyên. Thế nhưng, giá giảm có thể khiến xu hướng đó thay đổi.
Bên cạnh đó, xu hướng loại bỏ nhiên liệu hóa thạch cũng cần được tính đến. Nhiều nhà đầu tư cho rằng giá sẽ đi xuống trong dài hạn và tỏ ra nghi ngờ về tương lai của dầu mỏ. Theo Daniel Sperling - Chuyên gia giao thông tại Đại học California tại Davis, một tín hiệu rõ ràng là nhu cầu về xe điện đang gia tăng.