Nhiều doanh nghiệp trúng đấu giá dao động sau vụ bỏ cọc đất Thủ Thiêm?

Thời gian gần đây, một trong những vụ việc gây “chấn động” thị trường bất động sản phải kể đến việc Công ty TNHH Đầu tư Ngôi Sao Việt thuộc Tân Hoàng Minh xin đơn phương chấm dứt hợp đồng mua bán đấu giá lô đất 24.500 tỷ đồng (diện tích 10.060 m2, tương đương hơn 2,4 tỷ đồng/m2) tại khu đô thị mới Thủ Thiêm. Sau vụ việc, chuyên gia bất động sản Trần Khánh Quang đã dự đoán, việc này sẽ dẫn tới hệ lụy đó là, nhiều doanh nghiệp trúng đấu giá còn lại sẽ lưỡng lự giữa việc tiếp tục nộp tiền hay hủy. 

Quả đúng như dự đoán, không bao lâu sau Công ty TNHH Đầu tư Phát triển và thương mại Bình Minh cũng đã gửi văn bản tới những cơ quan liên quan ở TP.HCM về việc xin bỏ cọc lô đất trúng đấu giá ở Thủ Thiêm trước đó với mức giá hơn 5.000 tỷ đồng - gấp 6,9 lần so với giá khởi điểm. Như vậy, đây là doanh nghiệp thứ hai xin bỏ cọc trúng đấu giá đất tại khu đô thị mới Thủ Thiêm. 

Trước đó, Công ty TNHH Đầu tư Phát triển và thương mại Bình Minh đã trúng đấu giá lô 3-9 với mức giá khoảng 1,003 tỷ đồng/m2. Mức giá này bỏ xa mức giá 593 triệu đồng/m2 mà Dream Republic bỏ ra cho lô đất 3-5 hay 467 triệu đồng/m2 mà Sheen Mega đã bỏ ra cho lô đất 3-8, chỉ thua Tân Hoàng Minh với mức giá gây sốc là 2,45 tỷ đồng/m2 cho lô 3-12.

Sau khi Bình Minh bỏ cọc, chỉ còn 2 doanh nghiệp còn lại vẫn chưa có động tĩnh gì là Công ty cổ phần Dream Republic và Công ty cổ phần Sheen Mega. Cụ thể, Công ty cổ phần Dream Republic đã trúng đấu giá lô đất số 3-5 với diện tích 6.446m2 còn Công ty cổ phần Sheen Mega trúng đấu giá lô đất số 3-8 với diện tích 8.568,1m2.

Trước đó, đến ngày 8/2, Cục thuế TP.HCM xác định vẫn chưa có doanh nghiệp nào đóng tiền đợt 1 dù đã hết hạn cả 30 ngày. Theo như quy tắc đấu giá, trong trường hợp quá thời hạn thanh toán đợt 1 và đợt 2 mà người trúng đấu giá chậm thanh toán tiền mua tài sản thì phải nộp tiền chậm nộp theo quy định pháp luật về quản lý thuế.

Còn nếu như quá thời hạn 180 ngày kể từ ngày ký thông báo thuế, nếu người trúng đấu giá không nộp đủ tiền mua tài sản đấu giá, họ sẽ bị tính là vi phạm hợp đồng mua bán. Đến khi đó, Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản TPHCM sẽ thông báo về việc người trúng đấu giá không nộp đủ tiền mua tài sản đấu giá. Sau đó, Trung tâm Phát triển quỹ đất báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường trình UBND TPHCM hủy quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá. Người trúng đấu giá không nộp hoặc không nộp đủ tiền trúng đấu giá theo thời gian trên sẽ không được nhận lại tiền cọc. Theo đó, số tiền cọc này sẽ được nộp vào ngân sách nhà nước.

Theo ông Trần Khánh Quang - chuyên gia bất động sản từng chia sẻ trước đó rằng, với một doanh nghiệp đấu giá đất thành công tức là họ đã tính đến phương án kinh doanh khả thi từ trước. Tuy nhiên, giá trị lô đất quá lớn đòi hỏi những doanh nghiệp này phải có kỹ thuật huy động vốn, ngoài ra vốn tự có cũng phải linh động. Đặc biệt, việc phải nộp tiền trong thời gian ngắn sẽ dẫn tới những khó khăn nhất định cho doanh nghiệp. 

Bên cạnh đó, trong phiên đấu giá đất Thủ Thiêm, mức giá “sốc” 2,45 tỷ đồng/m2 đã làm chao đảo thị trường bất động sản. Nhiều người e ngại việc làm giá sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới giá trị thật của bất động sản. Theo đó, các đơn vị tài chính sẽ để ý tới những doanh nghiệp trúng đấu giá, khiến những doanh nghiệp này gặp khó khăn trong việc huy động vốn. 

Theo một số chuyên gia trong ngành, 2 doanh nghiệp bỏ cọc giống như cái kết đoán trước sau vụ đấu giá đất Thủ Thiêm. Điều này cũng dấy lên sự nghi ngại  về tính xác thực và nghiêm túc của các vụ đấu giá. Cụ thể, một vị chuyên gia trong ngành nhấn mạnh rằng: “Việc từ chối tiếp tục thực hiện nghĩa vụ thanh toán lô đất trúng đấu giá cho thấy những đơn vị tham gia đấu giá vẫn chưa sẵn sàng. Đây không phải là cuộc chơi để có thể tham gia hay bỏ cuộc tùy hứng mà đó là thương hiệu và trách nhiệm thực hiện cam kết một cách nghiêm túc”.

Đây cũng là bài học kinh nghiệm xương máu cho những lần đấu giá tiếp theo. Cụ thể, các bên tham gia phải được cam kết đầy đủ, được chứng minh về năng lực và có tính khả thi cao.  

Kiến nghị xử lý nghiêm trục lợi trong đấu giá đất sau vụ bỏ cọc Thủ Thiêm

Sau vụ bỏ cọc đất Thủ Thiêm, Thứ trưởng Bộ Xây dựng nhận định, hiện tượng đấu giá “cao chót vót” một số lô đất sau đó bỏ cọc chính là đang tạo mặt bằng giá ảo để thao túng thị trường. Để từ đó, mua đi bán lại nhiều lô đất trúng đấu giá và thu lợi bất chính. Điều này đang diễn ra khá phổ biến ở nhiều nơi, một số vụ việc có tổ chức.

Kết quả trúng đấu giá đất cao gấp nhiều lần mức giá khởi điểm đã tác động tiêu cực tới thị trường bất động sản. Kết quả trúng đấu giá 4 lô đất Thủ Thiêm vô cùng cao đã tác động nhiều đến mặt bằng nhà ở, giá đất cũng như thị trường bất động sản ở khu vực Thủ Thiêm. Sau vụ đấu giá, tại Thủ Thiêm giá rao bán đất nền và nhà ở đồng loạt tăng giá. Tuy nhiên, số lượt giao dịch ghi nhận được lại vô cùng ít ỏi. 

Bộ Xây dựng cho biết, trong quá trình tổ chức đấu giá ở nhiều nơi có hiện tượng cò cưa, thông đồng, dìm giá và làm sai lệch kết quả đấu giá. Hiện tượng này gây thất thoát nguồn thu ngân sách và mất an ninh trật tự, ảnh hưởng không nhỏ tới quyền lợi của người tham gia đấu giá. 

Ngoài ra, còn tồn tại tình trạng để lộ thông tin đấu giá trước giờ G, bên cạnh đó còn tình trạng đe dọa cá nhân và tổ chức nhu cầu tham gia đấu giá và ép phải xin rút hồ sơ. Đặc biệt, còn có tình trạng thông đồng giữa tổ chức tư vấn định giá với người tham gia đấu giá để dìm giá, đưa ra giá ảo…

Bộ Xây dựng cũng kiến nghị Thủ tướng giao các bộ Tài nguyên và môi trường, Tư pháp, Tài chính tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định pháp luật về đấu giá đất, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về đấu giá, trục lợi trong đấu giá đất để chấn chỉnh hoạt động đấu giá đất tại các địa phương.

Yêu cầu Ngân hàng Nhà nước rà soát những tổ chức tín dụng cho các nhà đầu tư vay tiền đấu giá đất để đảm bảo an toàn tín dụng; nghiên cứu, sửa đổi những quy định của pháp luật hiện hành theo hướng quy định thống nhất hình thức, trình tự, thủ tục trong tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất; xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất.

Ngoài ra, cần bổ sung quy định về số tiền đặt trước khi tham gia đấu giá và số tiền đảm bảo thực hiện hợp đồng khi trúng đấu giá, quy định rõ thời hạn người cũng như tổ chức trúng đấu giá phải nộp đủ số tiền trúng đấu giá để hạn chế tình trạng lợi dụng đấu giá đất để đầu cơ, thổi giá đất ảnh hưởng tới thị trường bất động sản. 

Trước đó, vụ trúng đấu giá 4 lô đất vàng tại khu đô thị mới Thủ Thiêm hồi cuối năm 2021 vừa qua ghi nhận giá cao bất thường, gấp nhiều lần giá khởi điểm đã khiến dư luận ồn ào về các dấu hiệu trục lợi trong đấu giá quyền sử dụng đất.