Nhà đầu tư nên bỏ "trứng" vào giỏ nào để có hiệu suất sinh lời tốt nhất trong giai đoạn biến động mạnh?

Chu kỳ kinh tế được biết đến là tổng hợp những biến động tự nhiên của nền kinh tế giữa các pha hồi phục, hưng thịnh, suy vong và khủng hoảng. Trong đó, tại mỗi chu kỳ, sự phân bổ tài sản vào các kênh đầu tư cũng có sự khác biệt. Vậy Việt Nam đang trong chu kỳ kinh tế nào và nhà đầu tư nên bỏ "trứng" vào giỏ nào để đạt được hiệu suất sinh lời tốt nhất trong giai đoạn này?

Trong buổi DWEALTH Talk số 15 do Chứng khoán VNDirect tổ chức, ông  Phạm Thiên Quang - Giám đốc Trung tâm Tư vấn đầu tư VNDIRECT cho rằng, tại mỗi chu kỳ kinh tế khác nhau, hiệu suất của các kênh tài sản như cổ phiếu, trái phiếu hay tiền mặt cũng đều có sự khác biệt.

Cụ thể, đối với trái phiếu, khi nền kinh tế bước vào chu kỳ hồi phục, cổ phiếu sẽ tăng rất mạnh và giai đoạn suy thoái có thể diễn biến ngược lại. Trong khi đó, hiệu suất của trái phiếu tốt sẽ ổn định hơn cổ phiếu và dĩ nhiên tiền mặt vẫn là vua trong mỗi thời kỳ suy thoái. Do đó, việc nhận diện chu kỳ kinh tế cũng như những thay đổi trong tài sản sẽ giúp nhà đầu tư đạt được thành quả đầu tư tốt hơn rất nhiều.

4 chu kỳ kinh tế dựa trên biểu tượng 4 mùa trong năm

Theo đó, vị chuyên gia tới từ VNDirect đưa ra 4 chu kỳ kinh tế dựa trên biểu tượng của 4 mùa trong năm, cụ thể:

Chu kỳ mùa xuân, khi niềm tin tiêu dùng được cải thiện theo GDP, hoạt động kinh ế và việc làm cũng cải thiện từ từ, lãi suất tăng chậm từ đáy rất thấp và CPI tăng nhẹ từ mức thấp. Khi đó, giá bất động sản tạo đáy hồi đầu xuân và giá cổ phiếu tăng bền vững và đạt đỉnh vào cuối xuân.

Chu kỳ mùa hạ, xuất hiện khi cung tiền và tín dụng tăng đột biến, CPI lên đỉnh. Bên cạnh đó, nội tệ bắt đầu phá giá mạnh và lãi suất tăng nhanh rồi đạt đỉnh. Trong chu kỳ này, giá bất động sản thường tăng mạnh, cổ phiếu sẽ chịu áp lực bán và chạm đáy vào cuối hạ.

Chu kỳ mùa thu, trong chu kỳ kinh tế này, CPI giảm và chính sách tài khoản tiền tệ nới lỏng quyết liệt để hỗ trợ tăng trưởng và niềm tin người tiêu dùng cũng tăng cao theo thu nhập. Khi đó, đầu tư, vay nợ doanh nghiệp hay cá nhân đều đạt đỉnh điểm, giá bất động sản đạt đỉnh đầu mùa đông và thị trường chứng khoán sẽ tăng mạnh rồi đạt đỉnh vào cuối thu.

Chu kỳ mùa đông, xảy ra khi đổ vỡ tín dụng lãi suất tăng mạnh, vỡ nợ phá sản xảy ra phổ biến. Đặc biệt là nhiều công ty tài chính rơi vào khủng hoảng và vay nợ giảm mạnh. Vào chu kỳ này, sản xuất sẽ co hẹp, tồn kho tăng cao, tỷ lệ thất nghiệp tăng và tiêu dùng giảm. Giá bất động sản giảm mạnh và thị trường chứng khoán bắt đầu rơi vào thị trường gấu và tạo đáy vào cuối đông.

Theo chuyên gia VNDirect nhận định, nền kinh tế hiện nay dần bước qua mùa hạ và đang chuyển dịch sang "chu kỳ mùa thu". Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa là tất cả các đặc điểm trong chu kỳ này giống hoàn toàn với bối cảnh hiện tại. Với độ trễ, chuyên gia đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế sau khi đạt đỉnh trong quý 3/2022 sẽ giảm tốc trong những quý sắp tới.

Một chu kỳ thông thường đi lên từ đáy và kéo dài trong khoảng 5-10 năm, nhanh hơn có thể từ 1-2 năm. Để nhận diện chu kỳ kinh tế theo các mùa trong năm, nhà đầu tư có thể dựa vào những chỉ báo trên biểu đồ, Nếu có đến 7/10 yếu tố xuất hiện thì có thể nền kinh tế đang dần chuyển dịch sang chu kỳ mới. Đương nhiên, để có thể nhanh chóng nhận diện được thì nhà đầu tư cần lập lăng kính riêng cũng như thường xuyên theo dõi.

Phân bổ tài sản thế nào trong giai đoạn này?

Chia sẻ về chiến lược phân bổ tài sản trong giai đoạn này, vị chuyên gia VNDirect cho rằng nhà đầu tư không nên "bỏ trứng vào một giỏ". Chiến lược phân bổ trong chu kỳ mùa thu thông thường là 10% gửi tiết kiệm, 10% trái phiếu, 30% cổ phiếu, 40% bất động sản cá nhân và 10% cho vàng/ ngoại tệ. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản vẫn còn nhiều rủi ro thì nhà đầu tư nên cân nhắc giảm tỷ trọng.

Hiện tại, trong bối cảnh lạm phát và lãi suất vẫn chưa thực sự hạ nhiệt, tiền mặt vẫn là vua. Thực tế cũng chứng minh rằng khi những quỹ đầu tư cầm nhiều tiền mặt đã chiến thắng trong giai đoạn thị trường lao dốc. Đồng thời, tích lũy tiền mặt dồi dào cũng là một lợi thế lớn để nắm bắt cơ hội khi thị trường bước vào một chu kỳ mới.

Bên cạnh đó, kênh trái phiếu cũng là một kênh đầu tư khá ổn định trong chu kỳ kinh tế hiện tại. Tuy nhiên, sau những lùm xùm trên thị trường trái phiếu đã khiến nhà đầu tư mất niềm tin rất nhiều. Vì vậy, chuyên gia nhấn mạnh nhà đầu tư cần lựa chọn những trái phiếu doanh nghiệp tốt cũng như có dòng tiền ổn định.

Với kênh chứng khoán, chuyên gia cho rằng khi nào lạm phát và lãi suất giảm thì mới có chu kỳ cho cổ phiếu đi lên. Nếu nhà đầu tư nào vẫn lựa chọn cổ phiếu thì nên ưu tiên chiến lược phòng thủ. Về nhóm ngành cụ thể, chuyên gia đánh giá những nhóm cổ phiếu tiêu dùng thiết yếu, y tế, sức khỏe và dịch vụ công ích sẽ phù hợp để đầu tư trong giai đoạn hiện nay.

Bên cạnh đó, khi chuyển từ đáy suy thoái, nhà đầu tư có thể tự tin mua cổ phiếu của các ngành tài chính, bất động sản, thép, công nghệ. Nhưng cũng cần lưu ý đó là trong trường hợp ngành bất động sản không diễn biến xấu đi. 

Trong dài hạn, ông Phạm Thiên Quang đánh giá cổ phiếu vẫn là một kênh đầu tư sinh lời tốt, phù hợp để đầu tư với tầm nhìn 3-4 năm tới.