Hỏi về thủ tục giải quyết tranh chấp lối đi chung

Hỏi:

"Trước đây ông nội tôi và ông A có mua chung một mảnh đất, thỏa thuận miệng là mỗi bên một nửa, có mốc rõ ràng (nay ông A đã mất). Gia đình tôi và con ông A có làm sổ đỏ theo mốc đó. Diện tích sử dụng đất trên sổ đỏ của nhà tôi là hơn 700m2, nhà ông A hơn 600m2. Con ông A đâm đơn kiện lên UBND xã, sau đó có bên địa chính xuống giải quyết.

Sau đó 2 năm, con ông A tiếp tục thưa kiện dù cả 2 gia đình không có lời qua tiếng lại nào. Khi con ông A kiện thì gia đình tôi không một ai biết, tới khi nhận được thư mời của UBND.

Lúc đầu mua đất, ông A chọn phía sát đường, ông nội tôi ở trong. Sau này mở đường mới đi qua hông phần đất nhà tôi, gia đình ông A mới sử dụng lối đi trên phần đất nhà tôi. Hiện tại, gia đình tôi muốn xây dựng và để phần đất trở nên liền mạch, một phần do kiện tụng, mất tình cảm làng xóm, tôi muốn lấy lại phần đất lối đi chung và mở một lối đi khác cho nhà ông A. Vậy xin hỏi như vậy có được không? Nếu được thì thủ tục như thế nào?" (Bạn Phan Nguyễn Vũ Duy - Thái Bình).

Trả lời:

Liên quan đến câu hỏi của bạn Duy, Luật sư Nguyễn Huy An - Đoàn Luật sư TP Hà Nội xin tư vấn như sau: 

Theo thông tin mà bạn Duy cung cấp, hiện nay lối đi chung đang nằm trên phần đất thuộc sở hữu của gia đình bạn Duy. Pháp luật quy định trường hợp này thuộc trường hợp sử dụng bất động sản liền kề. 

Căn cứ theo Điều 249 Bộ luật dân sự năm 2015: “Trường hợp có sự thay đổi về sử dụng, khai thác bất động sản chịu hưởng quyền dẫn đến thay đổi việc thực hiện quyền đối với bất động sản hưởng quyền thì chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền phải thông báo trước cho chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền trong một thời hạn hợp lý. Chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền phải tạo điều kiện thuận lợi cho chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền phù hợp với thay đổi này.”

Như vậy, gia đình bạn có quyền thay đổi lối đi chung nếu có sự biến động nhưng phải thông báo trước với gia đình ông A. Đồng thời cũng hết sức tạo điều kiện để gia đình ông A thích ứng với sự thay đổi này. 

Pháp luật quy định về trình tự thủ tục thay đổi quyền sử dụng hạn chế thửa đất liền kề như sau: 

Bước 1: Chuẩn bị một bộ hồ sơ bao gồm những loại giấy tờ sau: 

+ Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất theo mẫu
+ Bản gốc Giấy chứng nhận đã cấp của một bên hoặc các bên liên quan;
+ Hợp đồng hoặc văn bản thỏa thuận về việc thay đổi lối đi chung giữa gia đình bạn và gia đình ông A. Trong trường hợp cả hai gia đình không đi tới thống nhất, gia đình bạn có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định về việc thay đổi quyền sử dụng hạn chế thửa đất liền kề đối với thửa đất của gia đình bạn (thay đổi lối đi chung);
+ Sơ đồ thể hiện vị trí, kích thước phần diện tích thửa đất mà người sử dụng thửa đất liền kề được quyền sử dụng hạn chế.

- Bước 2: Nộp hồ sơ tại văn phòng đăng ký đất đai hoặc UBND cấp quận nơi có đất.

- Bước 3: Văn phòng đăng ký đất đai hoặc UBND cấp quận nơi có đất kiểm tra, cập nhật vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai và thể hiện trên Giấy chứng nhận nếu có yêu cầu.