Hàng loạt khó khăn đang chèn ép ngành dệt may, mục tiêu 43,5 tỷ USD xuất khẩu liệu có thành hiện thực?

Sau khoảng thời gian 2 năm chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh Covid-19 trên phạm vi toàn cầu, năm 2022 chính là thời điểm để các doanh nghiệp dệt may có thể từng bước phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong 8 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu dệt may ước đạt 30,1 tỷ USD, so với cùng kỳ năm trước đã tăng lên 15%.

Tuy nhiên khi xét ở chiều ngược lại, trong 8 tháng đầu năm nay tổng kim ngạch nhập khẩu nguyên và phụ liệu dệt may ước đạt 17,5 tỷ USD, so với cùng kỳ năm trước đã tăng khoảng 7,9%. Liên quan đến vấn đề này, ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) cho biết: “Đơn hàng dồi dào, lực lượng lao động cũng đã dần ổn định sau khi Việt Nam chuyển sang trạng thái bình thường mới và thích ứng linh hoạt với Covid-19. Kết quả, ngành dệt may xuất siêu là 12,6 tỷ USD. Đây chính là nỗ lực của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều khó khăn”.

Đối mặt với hàng loạt khó khăn

Trong nửa đầu năm nay, ngành dệt may Việt Nam khá thuận lợi, thế nhưng theo như dự báo, ngành này vẫn phải đối mặt với nhiều rủi ro và thách thức trong thời gian tới. Cụ thể, dù là một trong những doanh nghiệp có đơn đặt hàng tốt nhất ở trong ngành nhưng Tổng công ty May 10 vẫn có nhiều nỗi lo. Theo ông Thân Đức Việt - Tổng giám đốc Tổng công ty May 10, nỗi lo lớn nhất chính là nguy cơ thiếu hụt nguồn cung nguyên phụ liệu cho việc sản xuất khi Trung Quốc vẫn đang áp dụng chính sách Zero Covid. 

Cụ thể, ông Việt cho biết: “Trung Quốc, Nhật Bản và Đài Loan… vẫn đang áp dụng hàng loạt các biện pháp chống dịch. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến chuỗi cung ứng nguyên phụ kiện cho việc sản xuất kinh doanh. Đặc biệt khi thị trường Trung Quốc là nơi mà dệt may Việt Nam nhập khẩu tới 52% nguyên phụ liệu. 

Liên quan đến vấn đề này, ông Phí Ngọc Trịnh – Tổng giám đốc Tập đoàn May Hồ Gươm, cho biết tình hình lạm phát mạnh ở Mỹ và EU đã đẩy giá lương thực thực phẩm tăng vọt, từ đó sức mua các mặt hàng tiêu dùng bao gồm cả dệt may sẽ giảm sút đáng kể. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đơn hàng của các doanh nghiệp dệt may trong quý 3 và quý 4 năm nay. Ông Trịnh cho biết: “Lạm phát vẫn đang gia tăng tại nhiều quốc gia, vì thế người dân có xu hướng thắt chặt chi tiêu, dẫn đến hàng tồn kho tăng. Vốn là mặt hàng không thiết yếu nên nhu cầu thời trang cũng giảm theo. Do đó, nhiều doanh nghiệp dệt may đã rơi vào tình trạng đơn hàng sụt giảm”. 

Mặt khác, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam bổ sung, bên cạnh những khó khăn về áp lực lạm phát, ảnh hưởng tiêu cực từ cuộc xung đột chính trị giữa Nga và Ukraine cùng với nguy cơ tái bùng phát dịch bệnh Covid-19, yêu cầu truy xuất nguồn gốc đối với bông, vải, sợi, xanh hóa dệt may từ những hiệp định thương mại tự do thế hệ mới cũng trở thành những thách thức mà doanh nghiệp dệt may Việt Nam đang phải đối mặt.

Bên cạnh đó, trong nước cũng vẫn tồn tại nhiều thách thức khác với ngành dệt may như: Chi phí vận tải đã tăng cao gấp 3 lần so với mức trung bình trong vòng 5 năm trở lại đây; sự bất lợi về tỷ giá khiến ngành dệt may Việt Nam bị giảm sức cạnh tranh so với các đối thủ cùng với tình trạng thiếu lao động trầm trọng. Đặc biệt, doanh nghiệp khu vực phía Nam vốn chiếm khoảng 40% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả ngành vẫn đang bị thiếu lao động. 

Vẫn kiên định với mục tiêu 43,5 tỷ USD

Khó khăn, thách thức dồn dập nhưng ngành dệt may Việt Nam vẫn giữ vững mục tiêu 43,5 tỷ USD cho cả năm 2022. Theo Tổng giám đốc May 10, hiện doanh nghiệp vẫn đang đầu tư mạnh mẽ vào những thiết bị công nghệ để có thể nâng cao năng suất lao động, đồng thời chú trọng vào việc quản trị hàng tồn kho cũng như quản trị tốt các rủi ro. Hiện tại, May 10 cũng đang hoàn thiện dự án mở rộng xí nghiệp theo đúng với tiêu chuẩn nhà máy xanh, tiến hành nâng cao công tác quản trị và ứng dụng công nghệ chuyển đổi số, luôn bám sát diễn biến thị trường để có được những giải pháp kịp thời để đẩy mạnh sản xuất cũng như xuất khẩu hàng hóa.

Đối với Tập đoàn May Hồ Gươm, ông Phí Ngọc Trịnh khẳng định, doanh nghiệp đang triển khai giải pháp chú trọng khai thác thị trường nội địa và mở rộng thị trường xuất khẩu để tìm kiếm đơn hàng. “Để bù đắp cho những đơn hàng đang bị thiếu hụt, doanh nghiệp đã và đang tìm kiếm thị trường ngách đúng với lợi thế của mình như với thị trường Nhật Bản nhằm khai thác tốt Hiệp định đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản, đồng thời khai thác thị trường mới đầy tiềm năng như  Trung Ðông, Nam Phi, Nga”, ông Trịnh bổ sung.

Đáng chú ý, Hiệp hội Dệt may Việt Nam đã và đang tiến hành kết nối các doanh nghiệp trong nước với những doanh nghiệp đầu tư nước ngoài để hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu thông qua việc hình thành các chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cần phải nhanh nhạy, bắt kịp xu hướng thị trường, tiếp tục đầu tư và thay đổi thiết bị công nghệ để có thể thích ứng được yêu cầu từ các nước nhập khẩu để có thể vừa ổn định sản xuất, vừa từng bước thực hiện mục tiêu bền vững trong tương lai.