Giải đáp thắc mắc về gạch nung là gì? Quy trình sản xuất gạch nung

Gạch nung là gì?

Gạch nung hay còn được gọi với tên khác là gạch đất nung được biết đến là loại vật liệu xây dựng sử dụng để xây dựng nhà cửa, xây tường ngăn, sử dụng trong những công trình kiến trúc xây dựng.

Nguyên liệu chính tạo ra gạch nung là đất sét sau đó được nung ở nhiệt độ cao tạo ra sản phẩm vì vậy thường có tên gọi là gạch nung.

Gạch nung được sản xuất từ 100% đất sét cùng với một ít chất phụ gia kèm theo. Tiếp đó được nung ở nhiệt độ cao thích hợp để đạt được thành phẩm theo yêu cầu.

Gạch nung được xem là loại gạch truyền thống ở nước ta, ngoài ra còn gọi là gạch đất sét nung hay gạch đỏ bởi bên ngoài có màu đỏ cam tự nhiên và đẹp mắt.

Đặc điểm của gạch nung

Ưu điểm của gạch nung

• Gạch có màu đỏ sẫm hoặc màu đỏ hồng, cấu tạo gạch ở dạng đặc và chắc chắn.
• Có khả năng chống thấm tốt hơn so với các loại gạch rỗng khác.
• Gạch đất nung có khả năng chịu lực tốt cũng như khả năng chống thấm cao dùng để xây tường móng, tường bao.
• Chất lượng của gạch đa dạng phù hợp với từng nhu cầu khác nhau và giảm dần theo 3 loại là A1, A2 và B.
•  Gạch rỗng 6 lỗ có tác dụng dùng làm lớp chống nóng trên mái nhà.
•  Gạch rỗng 4 lỗ là loại gạch thông dụng dùng để xây tường dày 10cm.

Nhược điểm của gạch đất nung

• Gạch nung có khả năng cách âm, cách nhiệt rất kém.
• Trong quá trình sản xuất gạch thải nhiều khí độc ra môi trường có khả năng gây ô nhiễm cho môi trường.
• Ảnh hưởng đến sức khỏe do khói bụi từ các lò gạch đất nung tỏa ra không khí tạo nên nồng độ chất CO2 rất cao.
• Cần lớp sơn bảo hộ sau khi thi công ở những môi trường ẩm ướt như nhà vệ sinh, bể bơi, ao hồ,…

Các loại gạch nung phổ biến

Trên thị trường hiện nay gạch nung rất đa dạng chủng loại, chính vì vậy khi tiến hành xây dựng bạn nên tìm hiểu kỹ lưỡng để chọn được loại gạch phù hợp với từng khu vực công trình cần thi công xây dựng.

Hiện nay, nói đến gạch nung chúng ta phải kể đến 2 loại gạch được sử dụng phổ biến nhất là: gạch đặc (hay gạch đỏ đặc) và gạch lỗ (hay gạch rỗng).

Gạch đỏ đặc

Đây là loại gạch đặc nguyên khối, có hình chữ nhật cùng các mặt phẳng, phía bên trên có rãnh, số lượng rảnh còn tùy vào từng nhà sản xuất. Đường kính gạch đạt tối đa 16mm, góc cạnh vuông vức và đều đặn.

Ngoài ra gạch đặc còn được phân thành nhiều cấp độ khác nhau như A1, A2, B. Có ưu điểm vượt trội như: cường độ chịu lực tốt, có khả năng chống thấm, tuy nhiên do trọng lượng nặng, chi phí đắt hơn, tiến độ thi công cũng bị ảnh hưởng.

Được ứng dụng hết sức rộng rãi nhờ quá trình sản xuất được nén chặt và nung ở nhiệt độ cao, thường được sử dụng trong những công trình xây dựng từng nhà. Mang lại độ chắc chắn và an toàn tuyệt đối cho quá trình thi công và sử dụng.

Gạch lỗ (gạch ống)

Gạch lỗ thuộc loại gạch đất nung được sản xuất từ những nguồn nguyên liệu chính từ đất sét. Sử dụng nguồn nhiệt lớn để nung gạch lỗ xây nhà. Gạch lỗ sẽ được chia thành nhiều các loại khác nhau như: gạch 2 lỗ, gạch 4 lỗ, gạch 6 lỗ,…

Quy trình sản xuất các loại gạch này giống nhau, nhưng tùy thuộc vào số lượng lỗ mà người ta sử dụng ở các khu vực khác nhau.

Chuẩn bị đất sét đã được đào và trộn với nước sau đó trộn nhuyễn rồi đưa vào khuôn (bằng máy hoặc thủ công) để in ra viên. Nguồn nhiên liệu dùng để đốt lò là củi, than đá trộn với bùn làm thành viên hoặc khí thiên nhiên được đặt ở bên dưới lò.

Tiến hành nung gạch trong nhiều giờ đồng hồ đợi đến khi gạch chuyển sang màu đỏ cam, cam đỏ hoặc nâu đậm thì tắt lò chờ đến khi nguội thì lấy gạch ra.

Thành phần của một viên gạch

• Silica (cát): 50% – 60%
• Alumina (sét): 20% – 30%
• Vôi: 2 – 5%
• Oxit sắt: 5 – 6%, không được vượt quá 7%
• Magiê: dưới 1%

Khai thác và bảo quản gạch nguyên liệu thô:

Gạch được làm bằng đất sét, tro lửa và đá phiến sét. Vật liệu được vận chuyển đến nhà máy gạch và tiếp đó được đặt gần nhà máy làm nguyên liệu thô.

Nguyên liệu thô được dự trữ gần nhà máy để có thể đáp ứng những nhu cầu trong tương lai mà không gặp bất kỳ trở ngại nào bởi thời tiết bất lợi gây ra.

Quy trình sản xuất gạch nung

Làm sạch và trộn nguyên liệu

Giai đoạn thứ hai của quá trình làm gạch đó là chuẩn bị nguyên liệu. Ở công đoạn này, nguyên liệu sẽ được trộn với nước và trộn đều với sự trợ giúp của người công nhân.

Trước khi trộn nguyên liệu thô hòa với nước, sẽ được đưa qua một nhà máy nghiền để nghiền những hạt lớn thành các hạt mịn. Nguyên liệu thô cũng được chuyển sang để sàng lọc nghiêng nhằm lọc bỏ sỏi và đá lớn.

Khuôn và hình thành gạch nung

Khi đất sét đã được trộn đều với nước, thì tiến hành đổ vào khuôn mẫu. Công việc có thể được thực hiện bởi công nhân hoặc máy móc. Kết cấu và độ hoàn thiện của gạch nung phụ thuộc vào giai đoạn này. Trong đó có ba cách để làm gạch gồm:

Đất sét hợp có độ dẻo thấp

Trong trường đất sét hợp thường có độ dẻo rất thấp. Sẽ trộn với một lượng nhỏ nước và được trộn đều. Hỗn hợp trộn đều sẽ được chuyển sang khuôn kim loại bằng máy nén với công suất lớn. Gạch trộn sẽ được phơi khô bên dưới ánh nắng mặt trời và sau đó được chuyển sang quá trình nung.

Khuôn gạch với đất sét rắn

Trong trường hợp nếu sử dụng công nghệ cơ học tự động, đất sét rắn sẽ được sử dụng để xây gạch. Quá trình này được gọi là quá trình ép đùn. Trong quá trình này, khoảng 12 đến 16 phần trăm nước sẽ được thêm vào đất sét để tạo thành một hợp chất dẻo.

Hỗn hợp sẽ được xử lý và trộn kỹ trong vài giờ. Đất sét đúc được đặt bên trong phòng làm khô bằng không khí để loại bỏ đi không khí khỏi đất sét. Loại bỏ không khí sẽ làm tăng hiệu suất của nhựa và vật thể, điều này tạo ra sức mạnh lớn hơn. 

Quy trình ép với đất sét mềm

Một cách khác để tạo ra gạch là quy trình ép đất sét mềm. Quy trình đất sét mềm hoặc đất sét đúc rất thích hợp với đất sét có hàm lượng nước cao có thể được chiết xuất bằng quy trình vữa rắn.

Đất sét trộn với tỷ lệ 20 đến 30 phần trăm nước và sau đó sẽ được đúc thành gạch. Gạch có thể được làm theo cách này bằng tay hoặc máy móc.

Phơi gạch dưới ánh nắng mặt trời

Gạch từ khuôn có chứa một lượng lớn độ ẩm và nước. Để loại bỏ nước trong hỗn hợp từ các viên gạch ướt, ta sẽ tiến hành đặt ngoài trời dưới ánh nắng mặt trời.

Quy trình này có thể mất đến vài ngày, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết. Trong thời tiết nắng nóng, gạch sẽ khô nhanh hơn, trong khi vào mùa lạnh hơn, quá trình sấy có thể mất đến hàng tuần.

Gạch được phơi nắng cũng có thể được dùng trực tiếp như những công trình xây dựng không lát và được gọi là gạch phơi nắng.

Giai đoạn nung gạch

Những viên gạch được phơi ngoài nắng sau đó được đặt bên trong buồng nung/lò nung. Quy trình này đòi hỏi nhiều kỹ thuật hơn so với những quy trình còn lại. Sẽ cần đến lao động lành nghề để có thể thực hiện công việc này.

Việc sai lệch so với những quy tắc đã hướng dẫn có thể ảnh hưởng không tốt đến chất lượng của gạch.  Các khoảng trống của viên gạch sẽ được lấp đầy bởi các vật liệu nhiên liệu, như: gỗ, than, ống hút, khí đốt,…

Nhiên liệu được đốt cháy một cách đồng đều. Quá trình nung liên tục từ 10 đến 40 giờ. Thời gian nung sẽ phụ thuộc vào chất lượng của nhiên liệu. 

Giai đoạn làm mát

Những viên gạch sau khi đã được nung nóng và nén chặt sẽ được để lại để làm mát. Một số viên gạch được nung tốt sẽ cho độ nén chặt hơn. Những viên gạch không nung đúng cách và bị cháy sẽ được xử lý lại. 

Quy trình làm mát có thể mất thời gian một tuần hoặc hơn, tùy thuộc vào thể tích của lò nung. Những viên gạch được làm nguội sau đó được đưa ra khỏi buồng lò.

Giai đoạn kiểm tra

Các viên gạch nguội sau đó sẽ được hút chân không và kiểm tra chất lượng. Những viên gạch có chất lượng tốt được xếp tách biệt với các viên gạch kém chất lượng.

Giai đoạn lưu trữ

Giai đoạn cuối cùng để tạo ra viên gạch là giai đoạn lưu trữ. Gạch nung không cần bất kỳ kho chứa đặc biệt nào, mà thay vào đó, sẽ được đổ ra ngoài trời. Điều kiện thời tiết sẽ không làm ảnh hưởng đến hiệu suất của gạch trong giai đoạn bảo quản.

Gạch nung từ lâu đã được xem là một loại vật liệu cực kỳ quen thuộc và được sử dụng rộng rãi trong hầu hết công trình kiến trúc xây dựng. Gạch nung có độ bền bỉ, cứng cáp giúp cho công trình luôn đạt được chất lượng tốt nhất. Với những thông tin trên chắc hẳn bạn đã phần nào hiểu thêm về gạch nung là gì cũng như quy trình để làm ra một viên gạch chất lượng mà bạn đang sử dụng.