Doanh nhân Tôn Thạnh Nghĩa - CEO Tôn Văn: Tài sản quý giá nhất là khả năng ứng biến và sáng tạo

Ông Tôn Thạnh Nghĩa: Tôi thích tự làm khó mình

Có thể thấy, những chiếc cúc áo từ xưởng sản xuất của Công ty TNHH Nút áo Tôn Văn cũng đã gắn lên hàng triệu bộ cánh của các hãng thời trang hàng đầu trên thế giới ví dụ như Dior, Escada, Ralph Lauren,...

Ông Tôn Thạnh Nghĩa - CEO Công ty Tôn Văn tâm sự rằng: “Có lẽ nhờ tính thích tự làm khó mình, say mê kỹ thuật, công nghệ sản xuất, nên hầu như khách hàng đưa mẫu nào, Tôn Văn cũng đáp ứng được". 

Không có khó khăn  là đồng nghĩa với việc không còn thú vị để có thể chinh phục. Người đàn ông tuổi Dậu này đã luôn chọn cách bới ra cái khó và tạo nên những áp lực trong công việc rồi gắn trách nhiệm cho mình để giải quyết. Khi mà công ty Tôn Văn mới thành lập năm 1997 thì ông Nghĩa đã đặt mục tiêu sau thời gian 5 năm sẽ chinh phục vị trí số 1 ở trong ngành sản xuất cúc áo không chỉ ở Việt Nam. Cho đến nay, đã 23 năm trôi qua thì vẫn còn quá nhiều thử thách để cho người đứng đầu Tôn Văn theo đuổi. Ông cũng gọi đó là cái thú của người kinh doanh. 

Được biết, từ 6 người thợ cần mẫn cắt từng vỏ sò, vỏ ốc ở trên căn gác xép ở quận Phú Nhuận (TP. Hồ Chí Minh) thì Tôn Văn giờ đây đã sở hữu cho mình khu nhà xưởng 10.000m2 tại Bình Dương, sản xuất trung bình là từ 200.000 - 300.000 hạt nút áo mỗi ngày. Và trải qua 10 công đoạn từ cắt, mài, làm khuôn, khoan lỗ, đánh bóng,... thì trong thời gian 2 ngày những chiếc cúc áo thành phẩm nhỏ bé đã được bán sỉ với mức giá khoảng 2.000 đồng/chiếc và từ đó mang về mức doanh thu không hề nhỏ. 

Hiện nay, trên thị trường có hàng chục doanh nghiệp cùng ngành, chế tạo cúc áo từ vỏ ốc, vỏ sò nhưng hầu hết chỉ cung ứng đơn hàng bán thành phẩm với các loại hạt cúc ở hình dạng phôi tròn, chưa khoan lỗ, tạo hình hay là đánh bóng. 

Ông Nghĩa cũng khẳng định rằng Tôn Văn là nhà sản xuất cúc áo có doanh số hàng đầu ở Việt Nam nhưng luôn tự tin về độ tinh xảo, khả năng tạo mẫu mới và chẳng nề hà bất kể một đơn hàng nào. 

Cùng với xu hướng tiêu dùng hiện nay thì khách hàng không chỉ thích sản phẩm đẹp mà còn phải độc lạ, thể hiện được cái tôi và Tôn Văn cũng có thể khắc laser tên khách hàng lên từng mặt của cúc áo. Những chiếc cúc đính ở trên áo vest ông Nghĩa đang mặc cũng thế. Có một người bạn của ông ở Hội An cũng đã nảy ra ý tưởng nhận đặt may âu phục từ khách  hàng bên kia bán cầu và gia tăng giá trị của bộ trang phục với những chiếc cúc áo khắc tên. Ý tưởng này cũng đã nhanh chóng được thực hiện và hai bên cũng đã hợp tác vô cùng hiệu quả. 

Tài sản quý giá nhất là khả năng ứng biến và sáng tạo

Nói về khó khăn trong giai đoạn dịch bệnh bùng phát, ông Nghĩa đồng tình với quan điểm của người con trai Tôn Thạnh Văn rằng: “Khi đã chọn con đường tự tạo đề bài khó để tìm lời giải, thì Tôn Văn buộc phải hướng đến khả năng tự cung, tự cấp trong chuỗi giá trị như dao cắt, mũi kim... Thay vì chỉ chờ khách hàng ra mẫu và đặt hàng, tự mình phải chủ động tạo ra mẫu mới, khiến khách hàng hài lòng trước khi họ ra đề bài". 

Theo ông, những ngày đầu nhà xưởng đi vào hoạt động thì ông đã chọn công ty Tôn Văn con đường xuất khẩu đến các thị trường khó tính như Nhật Bản, Mỹ, châu  u,... Ông cũng luôn xác định rằng phải sản xuất dựa trên kỹ thuật cao và lấy điều này làm lợi thế cạnh tranh chứ không phải là vấn đề là giá rẻ. Bởi nếu như cạnh tranh về giá thì Tôn Văn sẽ chẳng thể nào vượt qua được các nhà sản xuất ở "Công xưởng của thế giới" như Trung Quốc.

Vậy nên, tự nâng chuẩn mức độ lành nghề của doanh nghiệp cũng chính là nâng sức đề kháng giúp cho doanh nghiệp trụ vững qua các cuộc khủng hoảng tài chính cũng như dịch bệnh COVID-19. Ông Nghĩa tự hào rằng: “Có rất nhiều đơn hàng khó và phải động não khá nhiều nhưng chúng tôi vẫn làm việc say mê - bởi vì tự ái phải làm bằng được chứ không phải là lợi nhuận. Có thể phải đầu tư máy móc, trang thiết bị và dù cho khách hàng đặt sản lượng không nhiều nhưng đó là cách nâng tiêu chuẩn cho Tôn Văn đồng thời cũng là cách để cho cán bộ, công nhân viên học hỏi cũng như nâng cao tay nghề”. 

Có thể thấy, con đường kinh doanh của ông Nghĩa cũng đã từng phải trải qua rất nhiều những sóng gió nhưng bản thân của ông luôn lạc quan rằng cầu vồng sẽ xuất hiện sau cơn mưa và khó khăn sẽ thử thách cũng như chứng minh được khả năng ứng biến, sáng tạo của nhà lãnh đạo. 

Công ty Tôn Văn được thành lập chưa lâu thì khủng hoảng tài chính châu Á vào năm 1997 đã xảy ra. Sau đó 6 năm thì dịch bệnh SARS cũng đã lan rộng, ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế. Hàng tồn kho, hầu hết các doanh nghiệp đã rơi vào trạng thái ngủ đông nhưng ông Nghĩa quyết không chịu đầu hàng thách thức. Ông cũng luôn nghĩ rằng, trách nhiệm của xã hội cũng sẽ không còn ý nghĩa nếu như chủ doanh nghiệp không thể hiện được điều đó với cán bộ công nhân viên của mình. 

Ông Nghĩa hồi tưởng lại chặng đường đầy gian khó rằng: “Tôn Văn buộc phải giảm giờ làm, sản xuất cầm cự bên cạnh việc tìm tòi sản xuất sản phẩm khác ngoài nút áo từ vỏ sò, vỏ ốc. Tôi quen thân với ông Thuấn (Ông Nguyễn Đức Thuấn, Chủ tịch TBS Group - PV) nên nhờ gửi bớt công nhân qua đó để họ có công việc làm, có tiền sinh sống". 

Con cái nếu sống trong nhung lụa sẽ khó vượt qua cực khổ mà kế nghiệp

Và khi thị trường xuất khẩu ngưng trệ, ông Nghĩa lại trăn trở, tìm ra sản phẩm mới để tiến hành sản xuất và công nhân có thể làm việc và máy móc cũng vẫn được hoạt động. 

Cũng theo đó, bút khảm trai xà cừ BluSaigon đã được ra đời từ những ngày khốn  khó như thế và thành phần xuất hiện sau gần một thập kỷ nghuên cứu cũng như thử nghiệm. Mỗi chiếc bút đều được sáng tạo từ những vỏ ốc đẹp nhất mà ngư dân lặn được dưới biển sâu rồi lại trải qua hàng chục công đoạn tỉ mỉ dưới bàn tay tài hoa của những nghệ nhân có mức giá vài triệu đồng được bán ở thị trường nội địa và xuất khẩu.

Ông Nghĩa nói rằng: “Chúng tôi chỉ nhập ruột bút còn lại là tự sản xuất. Bút chính là vật phẩm mà ai cũng sử dụng, gắn liền với cuộc đời mỗi con người, từ nét chữ đầu tiên, cánh thư đầu tiên,... Điều quan trọng hơn là bút chính là công cụ giúp cho chúng ta có thể ghi lại mọi bảng màu của cuộc sống”. 

Chưa dừng lại ở đó, rổ sản phẩm của công ty còn có muỗng ngọc trai với năng lực xuất khẩu là 50.000 chiếc/năm từ 10 năm nay. Và hầu hết cũng được xuất khẩu sang Pháp, hiện hiện ở những nhà hàng dành cho giới thượng lưu, dùng để xúc cá hồi, trứng cua biển, trứng cá tầm,... Ông Nghĩa vui vẻ nói rằng: “Ăn thủy hải sản bằng muỗng làm từ thủy sản cộng hưởng thêm hương vị của biển khơi". 

Trên hành trình mang về ngoại tệ với những sản phẩm dùng nguyên liệu từ biển cả, ông Nghĩa đã dần lui về phía sau để hậu thuẫn cho thế hệ kế thừa. Ông đã nhìn thấy được sự thích thú, yêu nghề và yêu sản xuất của cậu con trai Tôn Thế Văn. 

Từ nhỏ, Tôn Thế Văn đã được cha cho đến xưởng, cùng cha đi làm từ thiện trên mọi miền đất nước. Ông Nghĩa muốn con cái của mình có thể nhận ra rằng, nếu như biết yêu thương và lo lắng cho những người khác thì mỗi người không thể lớn về thể xác mà còn trưởng thành hơn về trí tuệ cũng như tâm hồn. 

Ông Nghĩa chia sẻ rằng, nếu như để con cái sống quen trong nhung lụa thì sẽ khó có thể vượt qua cái cực khổ để kế nghiệp, đặc biệt là với nghề sản xuất. Ông cũng không ép con phải nhận chuyển giao mà chỉ cần con yêu lao động, sống hạnh phúc cũng như có ích. 

Trách nhiệm của người “kế nghiệp”

Tôn Thế Văn là con trai ông Tôn Thạnh Nghĩa đã lựa chọn trở về Việt Nam sau khi kết thúc hành trình du học ở Mỹ. Hầu hết những người bạn của Văn đều có lựa chọn ở lại Mỹ sau khi du học nhưng với anh chàng này thì lại thích sống ở Việt Nam hơn. 

Anh cũng được tiếp xúc với xưởng sản xuất cũng như nhìn quen các loại máy. Từ khi còn nhỏ Văn đã được gia đình định hướng học ngành cơ khó để trở về làm việc ở Tôn Văn rồi sau đó anh đã tiếp tục học bổ sung về quản lý và tài chính. 

Khi được hỏi: “Có khi nào Văn không thích và không muốn theo nghề của gia đình ?". Chàng trai này trả lời rằng: “Trước mắt là chưa nhưng có lẽ tôi sẽ không bao giờ nghĩ như vậy. Công ty đã mang tên mình (Tôn Văn) thì tôi thấy được trách nhiệm với hàng trăm công nhân cũng như gia đình của họ nên không thể nói là thích hay là không. Có thể trách nhiệm chính là áp lực mà mình phải vượt qua nhưng dần dần sẽ trở thành niềm đam mê".