Đất thuộc hành lang giao thông được cấp Sổ đỏ và bồi thường không?

TRẢ LỜI:

Luật sư Vũ Thị Quyên (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết: Nhiều thửa đất thuộc hành lang giao thông nhưng người dân không nắm rõ quy định từ đó phát sinh một số vướng mắc.

1. Đất hành lang giao thông có được cấp Sổ đỏ?

1.1. Đất lấn, chiếm hành lang an toàn giao thông

* Lấn, chiếm trước ngày 01/7/2014

Căn cứ khoản 1 và khoản 2 Điều 22 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, trường hợp sử dụng đất lấn, chiếm hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng sau khi Nhà nước công bố, cắm mốc hành lang bảo vệ hoặc lấn, chiếm lề đường, lòng đường, vỉa hè sau khi Nhà nước công bố chỉ giới xây dựng thì được cấp Giấy chứng nhận nếu có đủ các điều kiện sau:

• Cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng mà nay diện tích đất lấn, chiếm không còn thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng, không thuộc chỉ giới xây dựng đường giao thông.
• Người đang sử dụng đất ổn định.
• Đất lấn, chiếm không có tranh chấp.

* Lấn, chiếm từ ngày 01/7/2014 trở về sau

Trường hợp lấn, chiếm hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng, lấn, chiếm lề đường, lòng đường, vỉa hè sẽ bị thu hồi vì đất vi phạm pháp luật đất đai.

1.2. Đất không thuộc trường hợp lấn, chiếm

Điểm c khoản 4 Điều 56 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định về đất xây dựng công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn như sau:

“c) Đất trong hành lang an toàn công trình được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với trường hợp có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật Đất đai, trừ trường hợp đã có thông báo thu hồi đất hoặc quyết định thu hồi đất.

Người được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất chỉ được sử dụng đất theo quy định tại Điểm b Khoản này.”.

Như vậy, nếu có đủ điều kiện vẫn được cấp Giấy chứng nhận theo quy định, trừ trường hợp đã có quyết định thu hồi đất hoặc thông báo thu hồi đất. Người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng đất thuộc hành lang an toàn giao thông theo đúng mục đích đã được xác định, đồng thời phải tuân theo các quy định về bảo vệ an toàn công trình.

2. Cách thể hiện hành lang giao thông trong Sổ đỏ

Vì được cấp Giấy chứng nhận nếu đủ điều kiện nên trong Giấy chứng nhận cũng thể hiện rõ thông tin thửa đất thuộc hành lang an toàn giao thông. Nội dung này được quy định rõ tại khoản 2 Điều 11 Thông tư 23/2014/TT-BTNMT (được ghi tại điểm Ghi chú trên Giấy chứng nhận) như sau:

“2. Trường hợp thửa đất hoặc một phần thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình đã được công bố, cắm mốc thì ghi "Thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình... (ghi tên của công trình có hành lang bảo vệ)"; hoặc ghi "Thửa đất có... m2 đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình..." đối với trường hợp một phần thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình.”.

Đồng thời, sơ đồ thửa đất thể hiện trên Giấy chứng nhận cũng ghi nhận rõ mốc giới hành lang bảo vệ an toàn công trình có liên quan đến thửa đất cụ thể: Chỉ giới hành lang bảo vệ an toàn công trình giao thông hoặc các công trình khác được thể hiện bằng đường nét 3 chấm xen kẽ nét đứt và mũi tên chỉ hướng phạm vi hành lang an toàn. Mốc giới quy hoạch, mốc giới hành lang an toàn được thể hiện bằng dấu chấm đậm. Phần ghi chú của chỉ giới hành lang an toàn được ghi tại vị trí thích hợp trên sơ đồ như hình dưới đây.

Lưu ý: Trường hợp sử dụng đất lấn, chiếm hành lang an toàn giao thông hoặc lòng đường, lề đường, vỉa hè trước ngày 01/7/2014 mà được cấp Giấy chứng nhận thì trong sơ đồ thửa đất không thể hiện nội dung đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn giao thông, trừ trường hợp có chỉ giới mới.

3. Đất thuộc hành lang giao thông có được bồi thường?

Căn cứ khoản 1 Điều 75 Luật Đất đai 2013, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất thuộc hành lang an toàn giao thông được bồi thường về đất nếu có đủ các điều kiện sau:

• Đất thuộc hành lang an toàn giao thông không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm.
• Có Giấy chứng nhận (Sổ đỏ, Sổ hồng) hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận theo quy định nhưng chưa được cấp.

Như vậy, đất thuộc hành lang an toàn giao thông hoặc các loại đất khác chỉ cần đất đó không phải đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm và có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận thì sẽ được bồi thường về đất, trừ trường hợp đất nông nghiệp đã sử dụng trước ngày 01/7/2004 mà người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp (không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận vẫn được bồi thường).