Danh tính số là gì? Những lợi ích của danh tính điện tử

Danh tính số là gì?

Danh tính số là tập hợp của những dữ liệu, thông tin số cho phép có thể nhanh chóng xác định duy nhất được một cá nhân hoặc một tổ chức trong những giao dịch điện tử ở trên môi trường mạng.

Danh tính số ánh xạ một cá nhân hoặc một đơn vị, tổ chức ở trên môi trường mạng đến duy nhất một cá nhân hoặc một đơn vị tổ chức ở trong xã hội thực. (Theo cẩm nang chuyển đổi số - Bộ VH - TT)

Danh tính số là những thông tin có liên quan đến một cá nhân nhất định để cho mọi người có thể biết được rõ về lai lịch của cá nhân đó. Các thông tin này bao gồm họ tên thật, ngày tháng năm sinh, nơi sinh sống, tình trạng công việc, hôn nhân hiện tại, tôn giáo,…

Và những thông tin này sẽ được mã hóa để đưa lên hệ thống dữ liệu chung bằng cách cập nhật lên mạng internet hay đăng tải lên các trang mạng xã hội như Zalo và Facebook.

Danh tính số chỉ có thể được hoạt động dựa trên thông tin cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư - nơi lưu giữ thông tin dưới dạng số hóa đầy đủ những tính pháp lý của các thông tin cơ bản về nhân thân của tất cả các công dân.

Danh tính số cũng giống như một dạng thẻ căn cước, một chiếc hộ chiếu điện tử của các công dân. Khi thực hiện những loại hình giao dịch điện tử, người dân sẽ chỉ cần phải xuất trình danh tính số của chính bản thân mình, đây là những thông tin nhân thân có tính chất quan trọng, cần thiết sẽ được tự động cung cấp cho những nơi đảm nhiệm tiếp nhận giao dịch.

Tất nhiên, để có thể bảo đảm được tính chất bảo mật thông tin cá nhân của các công dân, việc tiến hành khai thác các thông tin dữ liệu nhân thân này sẽ phải phân chia thành nhiều lớp, tùy thuộc vào đối tượng mà được cấp quyền về truy xuất những thông tin cụ thể nào.

Những lợi ích lớn nhất khi sử dụng danh tính số 

Danh tính số là gì thì đã được đã được nêu rõ ở phần trên. Vậy tại sao chúng ta nên sử dụng danh tính số và chúng đem lại những lợi ích cụ thể nào? Có thể nói danh tính số đem lại nhiều lợi ích vô cùng to lớn như:

• Danh tính số hay danh tính điện tử hiện nay đang được rất nhiều các quốc gia trên thế giới áp dụng để nhằm tạo sự nhanh chóng, đơn giản, dễ dàng và thuận tiện hơn khi thực hiện việc quản lý một (nhiều) cá nhân ở trên bất kỳ địa bàn, khu vực nào.
• Danh tính số sẽ được mã hóa ở trên nguồn dữ liệu quốc gia từ đó giúp hỗ trợ tốt hơn cho việc lưu trữ số lượng lớn dữ liệu, thông tin cùng một lúc.
• Bên cạnh đó, danh tính số cũng sẽ tạo nên sự nhanh chóng, đơn giản và thuận tiện trong quá trình xử lý những thủ tục hành chính Điều này giúp tiết kiệm tối đa về thời gian cũng như có thể hạn chế được tình trạng mất cắp hoặc thất lạc của các loại giấy tờ tùy thân quan trọng.
• Giúp các đơn vị quản lý có thể dễ dàng nhận biết và xác minh một cách nhanh chóng thông tin của một cá nhân và hạn chế được tối đa tình trạng mạo danh, giả danh người khác để thực hiện những hành vi sai trái.

Tình trạng đánh cắp danh tính số hiện nay

Khi đã hiểu được danh tính số là gì và những lợi ích của chúng thì bạn cũng nên hiểu rằng danh tính số cũng tồn tại nhiều mặt hạn chế. Do danh tính số sẽ được cung cấp lên hệ thống chung có tính cộng đồng cao thế nên danh tính số đang phải đối mặt với tình trạng bị kẻ xấu lấy cắp thông tin và lợi dụng các dữ liệu đó để lừa đảo, khủng bố.

Việc đưa những thông tin cá nhân lên mạng hoặc có những phát ngôn không đúng mực trên mạng sẽ trở “miếng bánh ngon” cho những đối tượng xấu có thể tiến hành thu thập và sử dụng những thông tin đó vào mục đích sai trái. Tình trạng thực tế xảy ra đối với nạn ăn cắp danh tính hiện nay như sau:

• Việc bị mất danh tính số có thể sẽ làm liên lụy đến người thân, đồng nghiệp, bạn bè khi kẻ xấu đánh cắp danh tính của bạn để đi vay mượn tiền họ. Điều này có thể gây ra tổn thất về tài chính cho bạn bè, người thân và ảnh hưởng đến tình cảm cũng như những mối quan hệ cá nhân của bạn.
• Các cá nhân có thể bị mất điểm tín dụng trong hệ thống ngân hàng, tổ chức tài chính do bị lợi dụng thông tin cá nhân đi vay gây nợ xấu.
• Mất đi những cơ hội về việc được viện trợ tài chính.
• Mất đi những cơ hội công việc, việc làm do thông tin cá nhân bị kẻ xấu đánh cắp, lợi dụng làm điều sai trái, không đúng quy định pháp luật.

Những cách hạn chế tình trạng đánh cắp danh tính số 

Không ít người hiện nay khá lo lắng khi tham gia, sử dụng các trang mạng internet hay các mạng xã hội. Vậy đâu là những phương án để hạn chế tối đa tình trạng bị đánh cắp danh tính số của các cá nhân?

Cẩn thận trước khi đưa các thông tin cá nhân lên mạng

Đây là điều mà các cá nhân cần lưu ý khi sử dụng mạng internet. Nếu bản thân bạn không đưa các thông tin riêng tư của mình lên mạng thì những người khác chắc chắn sẽ không thể biết.

Bạn nên hạn chế đưa các thông tin quá chi tiết về cá nhân như tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ, cơ quan làm việc, thông tin về người thân, con cái….Bạn chỉ nên đưa một số thông tin hình ảnh, kỷ niệm của mình lên mạng…

Hạn chế truy cập và theo dõi các thông tin ở mạng xã hội

Bạn có thể hạn chế đối tượng được quyền theo dõi những thông tin mà bạn đã đăng tải bằng cách thiết lập hạn chế trước khi đăng bài viết. Điều này giúp cho người thân hoặc những bạn bè thân thiết mới có thể xem được thông tin riêng tư mà bạn đăng tải.

Trong khi đó những người lạ sẽ không thể truy cập và theo dõi bạn. Điều này giúp bạn có thể hạn chế được tối đa tình trạng đánh cắp thông tin mà vẫn có thể thoải mái chia sẻ những hình ảnh đẹp hoặc những kỷ niệm của mình.

Thận trọng với những trang web mà bạn truy cập

Người dùng không nên tùy tiện thực hiện việc truy cập vào bất cứ các trang web nào khi cảm thấy nghi ngờ về tính an toàn hoặc là cảm thấy không cần thiết.

Việc này có thể sẽ để lại những dấu vết và những đối tượng xấu có thể theo dấu bạn sử dụng các thông tin cá nhân này bất kỳ lúc nào cho bất kỳ những mục đích lừa đảo, sai trái của chúng.

Những thông tin của danh tính số là gì?

Không có nhiều người biết cụ thể về thông tin trong danh tính số là gì. Đối với những đối tượng khác nhau thì thông tin danh tính số cũng sẽ khác nhau.

Thông tin danh tính điện tử công dân Việt Nam

Danh tính số của các công dân Việt Nam sẽ bao gồm những thông tin được quy định ở Điều 7 Nghị định 59/2022/NĐ-CP như sau:

- Những thông tin cá nhân:

• Số định danh cá nhân;
• Họ tên đầy đủ chính xác;
• Ngày, tháng và năm sinh;
• Giới tính.

- Thông tin về sinh trắc học:

• Ảnh chân dung;
• Vân tay.

Thông tin danh tính số của người nước ngoài

Những thông tin có trong danh tính điện tử của người nước ngoài bao gồm:

- Thông tin cá nhân:

• Mã số định danh người nước ngoài;
• Họ tên đầy đủ(bao gồm cả đệm);
• Ngày, tháng, năm sinh;
• Giới tính;
• Quốc tịch của người nước ngoài;
• Số, các ký hiệu, thông tin ngày, tháng, năm, thông tin về những loại giấy tờ và nơi cấp hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế.

- Thông tin về sinh trắc học:

• Ảnh chân dung;
• Vân tay.

Thông tin danh tính số của các tổ chức

Thông tin danh tính điện tử tổ chức bao gồm:

• Mã số định danh điện tử của đơn vị, tổ chức.
• Tên tổ chức gồm phần tên bằng tiếng Việt, tên viết tắt (nếu có) và cả tên tiếng nước ngoài (nếu có).
• Ngày, tháng, năm thành lập của tổ chức.
• Địa chỉ chi tiết của trụ sở chính.
• Số định danh của cá nhân hoặc mã số định danh của người nước ngoài; họ, tên và chữ đệm của người giữ vai trò là đại diện theo pháp luật hoặc là người đứng đầu của tổ chức.

Trách nhiệm của chủ thể sở hữu danh tính điện tử

Chủ sở hữu của danh tính số cần phải có trách nhiệm tuân thủ những quy định như sau:

• Không được sử dụng những tài khoản định danh điện tử vào các hoạt động, thực hiện giao dịch trái với quy định của hệ thống pháp luật; xâm phạm đến hệ thống an ninh, quốc phòng, làm tổn hại đến lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đơn vị tổ chức, cá nhân.
• Không được có những hoạt động can thiệp trái phép vào hệ thống định danh và xác thực điện tử.
• Bảo vệ những thông tin dữ liệu danh tính điện tử.
• Bảo đảm về vấn đề an toàn yếu tố xác thực.
• Thông báo ngay cho những đơn vị, tổ chức cung cấp các loại hình dịch vụ xác thực điện tử khi bị mất quyền kiểm soát phương tiện xác thực hoặc phát hiện ra đang có người sử dụng trái phép các thông tin về danh tính điện tử của mình hoặc những lý do khác có thể gây nên sự mất an toàn, nguy hiểm trong việc sử dụng dịch vụ.

Nguyên tắc định danh và xác thực điện tử

Những nguyên tắc định danh và xác thực thông tin điện tử bao gồm:

• Tuân thủ tuyệt đối về Hiến pháp và quy định pháp luật, bảo đảm về quyền và lợi ích hợp pháp của các đơn vị cơ quan, tổ chức, cá nhân.
• Bảo đảm tuyệt đối về tính chính xác, duy nhất trong định danh số và xác thực điện tử; thực hiện công khai, minh bạch trong việc quản lý, thuận tiện cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân theo dõi.
• Bảo đảm tuyệt đối về vấn đề an ninh, an toàn thiết bị, bảo mật dữ liệu khi thực hiện định danh và xác thực điện tử.
• Cơ quan, tổ chức, cá nhân được quyền tiến hành khai thác và sử dụng các danh tính điện tử cần phải thực hiện bảo mật thông tin tài khoản định danh điện tử và tuân thủ tuyệt đối các quy định của pháp luật về việc bảo vệ dữ liệu cá nhân.
• Mọi hành vi vi phạm pháp luật về định danh và xác thực điện tử phải được phát hiện và xử lý kịp thời theo đúng quy định của pháp luật.

Trên đây là nội dung về danh tính số là gì và những lợi ích mà danh tính số đem lại. Việc quản lý danh tính số hiệu quả là điều cơ quan Nhà nước cần thực hiện nghiêm túc.