Chuyên gia VinaCapital: Giá xăng Việt Nam dự kiến tăng thêm 30% trong vài tháng tới, VNĐ mất giá so với USD

Trong báo cáo mới nhất, ông Michael Kokalari - Chuyên gia Kinh tế trưởng của VinaCapital cho biết: "Giao tranh giữa Nga và Ukraine đã tạo ra làn sóng chấn động trên thị trường tài chính quốc tế. Đồng thời, cũng có tác động đáng kể đến giá cả của hàng hóa. Tuy nhiên, cuộc xung đột này đã ảnh hưởng không đáng kể đến nền kinh tế Việt Nam". 

Năm 2022, tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ đạt 6,5%

Ông Michael Kokalari đưa ra nhận định: "Rủi ro lớn nhất trước mắt chính là giá dầu và giá hàng hóa tăng cao có thể làm tăng lạm phát của Việt Nam lên 1 - 2 điểm phần trăm. Chúng tôi lo ngại về giá trị đồng USD tăng đột biến có thể khiến cho VNĐ mất giá từ 1 - 2%". 

Tổng quan, quan hệ tinh tế trực tiếp của Việt Nam với Nga tương đối nhỏ. Cụ thể, quan hệ thương mại song phương giữa hai nước chiếm chưa đến 1% tổng kim ngạch và xuất nhập khẩu của Việt Nam (tương đương 3,2 tỷ USD). Ngoài ra, giai đoạn trước COVID-19 thì dưới 4% khách du lịch của Việt Nam đến từ Nga. 

Trong năm 2021, Việt Nam đã tiến hành nhập khẩu khoảng 145 triệu phân bón từ Nga. Ước tính con số này chưa đến 10% lượng phân bón được sử dụng tại Việt Nam. Trong khi đó thì ngành phân bón của Việt Nam được đánh giá khá phát triển. Và hai công ty niêm yết lớn chính là Đạm Phú Mỹ, Đạm Cà Mau có tổng doanh thu gần 1 tỷ USD vào năm ngoái. Bên cạnh đó, khoảng 10% lượng than nhập khẩu của Việt Nam đến từ Nga - đây chính là nhà cung cấp lớn thứ 3 cho Việt Nam sau Australia và Indonesia.

Trên thực tế, dù Việt Nam sản xuất một lượng đáng kể dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và than đá, tuy nhiên vẫn là một quốc gia nhập khẩu ròng. Như vậy, trong bối cảnh giá năng lượng tăng cao thì chi tiêu của người dân cũng sẽ chuyển từ hàng tiêu dùng sang xăng dầu. Trong báo cáo cũng nhấn mạnh, điều này cũng sẽ gây ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP trong năm nay. Và VinaCapital cũng ước tính, tăng trưởng GDP trong năm 2022 của Việt Nam sẽ đạt mức 6,5%, so với dự báo trước đó giảm 1 điểm phần trăm. 

Giá xăng dự kiến sẽ tăng thêm 30%

Sau căng thẳng Nga - Ukraine giá dầu trên toàn cầu tăng gần 40%, có thời điểm tăng gần 70% so với thời điểm đầu năm. Giá xăng bán lẻ tại Việt Nam cũng đã tăng gần 20% so với thời điểm đầu năm mặc dù có độ trễ, nhưng nhìn chung thì giá xăng tại Việt Nam vẫn diễn biến theo giá thế giới. 

Ông Michael Kokalari cũng đưa ra dự báo, giá xăng tại Việt Nam sẽ có thể tăng thêm 30% trong những tháng tới. Thời điểm đó thì lạm phát của Việt Nam sẽ tăng khoảng 1,5 điểm phần trăm do giá dầu trên toàn cầu tăng vọt. Đưa ra lý giải về điều này, ông Michael Kokalari cho biết thêm, giá dầu chiếm 3,5% trong rổ tính CPI của Việt Nam, cùng với giả định việc tăng giá xăng sẽ tác động gián tiếp khiến cho mức lạm phát bị đẩy lên cao. 

CPI của Việt Nam không bị ảnh hưởng khi giá lúa mì và kim loại tăng

Theo báo cáo đánh giá, lúa mì cùng kim loại công nghiệp không bị ảnh hưởng quá nhiều đến CPI của Việt Nam. Chi tiết, giá lúa mì tăng khoảng 50% kể từ khi giao tranh Nga và Ukraine xảy ra, tuy nhiên lúa mì cùng các loại ngũ cốc khác đóng góp rất nhỏ vào rổ tính CPI của Việt Nam. Trong khi đó thì giá gạo chiếm 3% CPI của Việt Nam và hầu như không thay đổi trong những tuần gần đây. 

Theo đó, khoảng 20% chi phí sản xuất lúa là phân bón nhưng tại Việt Nam giá phân bón cũng không biến động nhiều kể từ thời điểm căng thẳng leo thang. Cuối cùng là giá kim loại công nghiệp cũng tăng khắp nơi trên thế giới nhưng đến thời điểm hiện tại, giá thép được coi là kim loại công nghiệp có tầm quan trọng nhất tại Việt Nam cũng chỉ tăng khoảng 6%. 

VND mất giá 1-2% so với USD

Báo cáo cũng cho thấy, các yếu tố cơ bản củng cố giá trị cho VNĐ vẫn mạnh mẽ trong năm 2022. Chính vì thế, báo cáo trước đó đã kỳ vọng VNĐ tăng từ 2 - 3% trong năm nay. Ở 2 tháng đầu năm, dòng vốn FDI ghi nhận tăng khoảng 8% so với cùng kỳ năm ngoái lên 2,7 tỷ USD và thặng dư thương mại của Việt Nam cũng có khả năng phục hồi từ mức 1% GDP vào năm 2021 lên mức 4 - 5% GDP. Cũng trong năm 2021, thặng dư thương mại của Việt Nam cũng bị suy giảm do tác động từ đại dịch COVID-19. Tuy nhiên theo khảo sát PMI, các đơn hàng xuất khẩu của nhiều doanh nghiệp cũng đã có sự gia tăng đột biến ở những năm tháng gần đây. Theo chuyên gia kinh tế của VinaCapital, rủi ro mất giá cũng bắt nguồn từ các yếu tố ngoại sinh. Khi Nga tấn công Ukraine lần đầu tiên, chỉ số DXY đã tăng hơn 1,5% nhưng sau đó đã nhanh chóng giảm xuống. Hơn thế, những lo ngại về việc loại Nga ra khỏi hệ thống SWIFT đã cản trở nghiêm trọng đến tính thanh khoản của đồng USD trên thị trường nước ngoài từ đó đẩy giá trị đồng USD lên. 

Như thế, nguy cơ đồng USD tăng giá đột biến sẽ có thể gây ra sự gián đoạn lớn trên thị trường ngoại hối từ đó khiến cho VNĐ có thể mất giá từ 1 - 2%. Trong báo cáo cũng cho biết, VNĐ sẽ không mất giá hơn 2% bởi những nguyên nhân nêu trên cùng với đó là FED có khả năng sẽ can thiệp để làm dịu thị trường tiền tệ nếu như tình hình xấu hơn so với dự đoán. 

Báo cáo cũng kết luận rằng: "Việc Nga tấn công Ukraine có ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam với 2 rủi ro lớn đó là giá dầu toàn cầu tăng cao sẽ thúc đẩy lạm phát của Việt Nam tăng thêm 1 - 2% và VNĐ giảm giá 1 - 2% so với đồng USD".