Chuyên gia: Việt Nam đạt được mức tăng trưởng GDP thuộc thứ hạng cao nhất thế giới

Theo Tiền Phong, Tổng cục Thống kê cho biết, năm 2022, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ghi nhận tăng 8,2% và đạt mức cao nhất ở trong giai đoạn năm 2011 - 2022. 

Nền kinh tế Việt Nam ghi nhận phục hồi một cách “ngoạn mục”

Trong khi có nhiều nước ở trên thế giới đã rơi vào tình trạng giảm phát ở trong năm vừa qua thì GDP của Việt Nam ghi nhận tăng trưởng trên 8,2% và vượt mục tiêu đề ra. Chuyên gia cao cấp Hội đồng Atlantic Council (Mỹ), cựu Giám đốc điều hành Viện Tài chính quốc tế - ông Trần Quốc Hùng cho biết: “GDP của Việt Nam tăng trưởng trên 8,2% trong năm 2022 là thuộc vào hạng cao nhất thế giới. Như vậy có thể đánh giá là kinh tế Việt Nam đã hồi phục “ngoạn mục” sau cơn đại dịch Covid-19 và trong bối cảnh nhiều nước trên thế giới đã phải rơi vào tình trạng giảm phát - tức là suất tăng trưởng kinh tế chậm hẳn lại trong khi suất lạm phát tăng cao hơn những thập kỷ trước”. 

Và thành tựu này cũng sẽ là nền tảng giúp cho Việt Nam có thể đối phó với những khó khăn trong nền kinh tế toàn cầu sau đại dịch vốn dĩ đã khó khăn nay lại phải chịu tác động của tình hình căng thẳng trong quan hệ địa chính trị trong thời gian sắp tới. 

Nói về cơ sở và động lực để giúp cho Việt Nam có mức tăng trưởng lên đến hơn 8,2% trong năm 2022, ông Trần Quốc Hùng cho rằng Việt Nam đã tăng trưởng 8,2% chủ yếu là nhờ vào sự phục hồi tiêu thụ cũng như sản xuất khi mà dịch bệnh COVID-19 bớt lan nhiễm và kinh tế cũng mở cửa, nền so sánh năm 2021 rất thấp. 

Cùng với đó là gói kích thích kinh tế năm 2022 - 2023 cũng được Chính phủ ban hành vào hồi đầu năm nay cũng đã kịp thời có tác dụng tích cực. Và điều quan trọng không kém chính là xuất khẩu tăng 13,4% trong thời gian 11 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm 2021. 

Và tổng kim ngạch xuất khẩu trong năm 2022 cũng đạt mức kỷ lục hơn 730 tỷ USD, hay khoảng 176% so với GDP - đây là mức thuộc hạng cao nhất thế giới. Có thể thấy, kinh tế mở cửa như thế rất tốt khi mà kinh tế trên thế giới tăng mạnh, tuy nhiên cũng sẽ trở thành điểm yếu khi mà kinh tế trên toàn cầu suy thoái như dự báo. 

Năm 2023, kinh tế Việt Nam đối diện với cơ hội và thách thức nào?

Ông Trần Quốc Hùng cho biết, trong năm 2023, Việt Nam cũng như các nước khác đang phải đối phó với tình trạng suy thoái kinh tế trên thế giới và suất tăng trưởng trên toàn cầu ước tính chỉ còn 1,5%. Và điều quan trọng nhất là suất tăng trưởng rất kém ở hai thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam đó là Châu Âu (ghi nhận -2%) và Mỹ (ghi nhận chỉ có 1%).

Tổ chức thương mại quốc tế (WTO) cũng ước tính thương mại quốc tế cũng sẽ còn suy giảm mạnh chỉ còn 1% trong năm 2023 so với mức 3,5% trong năm nay. Như thế thì mức cầu hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam cũng có nguy cơ suy giảm rõ rệt trong năm tới. 

Và hàng xuất khẩu của Việt Nam cũng sẽ gặp nhiều khó khăn và thử thách bởi vì các biện pháp bảo hộ mậu dịch, chống gian lận xuất xứ và kiểm tra chất lượng về y tế cũng như môi trường,... ở nhiều nước phương Tây hay sự cạnh tranh của các nước khác - nhất là Trung Quốc với hàng có giá rẻ.

Cũng theo đó, lãi suất cao có ảnh hưởng bất lợi cho Việt Nam, chủ yếu là gây ra sức ép trên hoạt động đầu tư cũng như tiêu thụ. Thời gian gần đây nhất, chỉ số Purchasing Managers Index (PMI) cũng ghi nhận đã giảm xuống mức 50, khi mà các doanh nghiệp co cụm lại hay là cắt giảm hoạt động bởi vì thiếu đơn đặt hàng. Và số công nhân thất nghiệp cũng đã tăng lên. Hơn thế, tình trạng giảm sức cầu với mức lãi suất cao cũng đã tạo khó khăn về thanh khoản dành cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp bất động sản đang phải đối phó với tình trạng mang nợ quá nhiều. 

Chia sẻ về giải pháp để có thể ứng phó với nhiều lực cản với tăng trưởng kinh tế Việt Nam, đặc biệt là rủi ro “sức khỏe” của các lĩnh vực kinh tế chủ chốt, đầu ngành, ông ghi nhận nói rằng để có thể ứng phó với các lực cản trở nói trên thì Việt Nam cũng cần thúc đẩy nền kinh tế nội địa. Cụ thể là nỗ lực tăng tiến độ giải ngân của các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng hiện nay ghi nhận chỉ trên 50% cùng các gói kích thích kinh tế. Song song với đó cùng cần tăng tiến độ thực hiện các khoản đầu tư nước ngoài hiện nay ghi nhận chỉ được khoảng 61% vốn đăng ký bằng cách sẽ tiếp tục cải cách để có thể làm bộ máy hành chính đơn giản cũng như có hiệu lực hơn. 

Và điều này cũng rất quan trọng để cho Việt Nam có thể tận dụng thế mạnh hiện nay trong cuộc chạy đua thu hút vốn FDI từ các doanh nghiệp lớn ở trên thế giới đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu bằng cách chuyển dịch đầu tư ở Trung Quốc sang các nước lân cận. 

Trong bối cảnh nhiều diễn biến đan xen có thể gặp phải như phân tích ở trên, ông cho rằng, nói chung ở trong tình hình khó khăn năm 2023, Việt Nam có khả năng hạ cánh an toàn từ mức 8% xuống còn khoảng 6,5% tiếp cận với suất tăng trưởng tiềm năng như dự tính của Chính phủ. Mặc dù vậy thì rủi ro chính là không đạt được mức tăng trưởng dự kiến nếu như Trung Quốc tăng trưởng chậm hơn so với suất dự báo 4,5% hay trong trường hợp dịch COVID-19 bùng nổ lại sau khi Trung Quốc tiến hành nới lỏng các biện pháp zero-COVID làm gián đoạn các hoạt động kinh tế.