Chân dung bác sĩ nhãn khoa trở thành tỷ phú nhờ đầu tư theo bí kíp của tỷ phú Warren Buffett: Kiếm tiền vì đam mê chứ không để làm giàu

Được biết, vào 9h tối thứ 7 tại dinh thự tráng lệ bên cạnh bờ biển Miami có hàng chục nam thanh nữ tú đang nhảy theo bản nhạc remix "Beat It" của Michael Jackson và tạo dáng bên hồ bơi lớn màu xanh ngọc. Ở tầng trên, trong căn phòng VIP được bài trí theo phong cách Hy Lạp và La Mã Cổ đại, một quý ông có tên là Herbert Wertheim đang ngồi trước đĩa cá hồi xông khói điểm lá vàng và nấm truffle, ngồi xem ảnh trên iPhone. Thấp thoáng đâu đó chính là ảnh làm pasta cùng đầu bếp huyền thoại Martha Stewart, ảnh trượt tuyết cùng với phi hành gia Buzz Aldrin và ảnh câu cá ở Nam cực. Số ảnh còn lại được chụp với người vợ Nicole trên chiếc siêu du thuyền World Residences at Sea - đây là nơi ông sống phần lớn thời gian trong năm. 

Nếu như không nhờ vào chiếc mũ phớt đỏ tươi, Wertheim - một kỹ thuật viên đo kính thuốc về hưu cũng trông không khác gì những cư dân điển hình sống tại Nam Florida. Ít ai biết được rằng, người đàn ông 83 tuổi này lại là một tỷ phú tự thân sở hữu khối tài sản trị giá 3,8 tỷ USD. Con số này là chưa tính đến 100 triệu USD mà ông đã quyên góp cho hệ thống đại học công lập Florida. Herbert Wertheim cho hay: "Tôi thích có thời gian riêng dành cho bản thân. Đối với tôi, thời gian là thứ quý giá nhất". 

Trở thành tỷ phú nhãn khoa dù từng có quá khứ “bất hảo”

Được biết, Herbert Wertheim sinh ra tại Philadelphia vào cuối thời kỳ Đại suy thoái. Ông là con trai của một gia đình nhập cư người Do Thái. Vào năm 1945, họ đã chuyển đến Hollywood, Florida và sống trong một căn hộ nhỏ trên tiệm bánh của gia đình. Bởi vì mắc chứng khó đọc nên Herbert Wertheim bị bạn bè trong lớp chê là ngu dốt. Khi về đến nhà, ông lại bị đánh đập bởi người cha bạo lực. Dần dần thì Herbert Wertheim tìm cách trốn học, đi lang thang khắp Florida và ngao du với dân da đỏ, bán thẻ bài trò chơi hay hái trộm cam và bưởi. Sự ngỗ ngược của Herbert Wertheim vượt ngoài sức chịu đựng của cha mẹ. Vào năm 16 tuổi, ông đã phải ra tòa bởi vì tội bỏ học không lý do. May mắn thay, vị thẩm phán đã thương hại Herbert Wertheim và cho ông hai sự lựa chọn đó là gia nhập Hải quân Mỹ hoặc vào trại cải tạo. Vào năm 1956, Herbert Wertheim đã trở thành lính khi mới 17 tuổi. Herbert Wertheim nhớ lại: "Đó là nơi mà cuộc đời tôi thay đổi hoàn toàn. Họ liên tục kiểm tra để xem bạn thông minh cỡ nào. Trong số 135 học viên, tôi nghĩ mình đứng đầu, đặc biệt về mảng cơ khí và tổ chức".

Và khi đã tự tin hơn thì Herbert Wertheim còn học thêm Vật lý và Hóa học, trước khi làm việc trong ngành hàng không hải quân. Và đây cũng chính là lúc mà ông bắt đầu làm quen với đầu tư chứng khoán. Vào thời kỳ chiến tranh lạnh, nền công nghiệp của Mỹ đã phát triển mạnh. Chỉ số Dow Jones cũng đã hồi phục sau 2 thập kỷ chịu ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng vào năm 1929. Cổ phiếu của ngành hàng không vũ trụ đang đứng đầu thị trường. Vào năm 18 tuổi, Herbert Wertheim có khoản đầu tư đầu tiên, khi dùng tiền trợ cấp để mua cổ phiếu của Lear Jet - đây là doanh nghiệp sản xuất các thiết bị hàng không trong Thế chiến 2. Ông đã gần như đổ hết tiền lương của mình vào chứng khoán. Herbert Wertheim cho hay: "Bạn kiếm tiền bằng mồ hôi công sức của mình, sau đó trích một phần để đầu tư vào sức lao động của người khác". 

Được biết, sau khi xuất ngũ, Herbert Wertheim đã trở thành nhân viên bán hàng và đi gõ cửa từng nhà để bán bách khoa toàn thư. Ông cũng từng theo học tại Trường Cao đẳng Cộng đồng Brevard và sau đó là học ngành kỹ sư tại Đại học Florida nhưng chưa bao giờ tốt nghiệp. Trong thời điểm đó, Herbert Wertheim còn làm việc cho NASA lúc mới thành lập, chịu trách nhiệm cải tiến các thiết bị đo lường cho các chuyến bay có người lái. Chính điều này đã vô tình khơi dậy trong ông ngọn lửa đam mê dành cho nhãn khoa và các thiết bị chữa tật khúc xạ. 

Đến năm 1963, Herbert Wertheim đã giành được học bổng của Trường Đại học Đo thị lực miền Nam, sau đó mở một phòng đo mắt tại Nam Florida. Suốt thời gian 12 năm liền, ông đã không ngừng làm việc chăm chỉ mặc dù phần lớn bệnh nhân đều là tầng lớp lao động nghèo, không có tiền mà phải trả phí bằng những thùng xoài và bơ. Đến tối thì Herbert Wertheim sẽ dành thời gian để mày mò sáng tạo. Vào năm 1969, Herbert Wertheim đã phát minh ra màu mới cho tròng kính mắt nhựa có khả năng lọc và hấp thụ những tia UV nguy hiểm, ngăn ngừa bệnh đục thủy tinh thể. Đến năm 1970, Herbert Wertheim đã thành lập công ty Brain Power Inc. (BPI) chuyên phát triển mắt kính, màu nhuộm cùng các thiết bị công nghệ nhãn khoa khác. Sau đó 1 năm, ông đã tổng hợp thành công một trong những chất trung hòa đầu tiên trên thế giới giúp khôi phục các thấu kính về trạng thái ban đầu. Herbert Wertheim nói với vợ rằng: "Tôi đã nói với vợ: Nicole à, thứ trong chiếc lon này sẽ biến chúng ta thành triệu phú". Và điều mà ông tiên đoán cuối cùng đã thành sự thực. Theo đó, BPI đã trở thành một trong những nhà sản xuất tròng mắt lớn nhất trên thế giới, cung cấp sản phẩm cho nhiều thương hiệu nổi tiếng như Bausch & Lomb, Zeiss và Polaroid. Hiện, công ty này đang nắm giữ hơn 100 bằng sáng chế và bản quyền trong lĩnh vực nhãn khoa với mức doanh thu hàng năm là hơn 25 triệu USD. 

Học theo Warren Buffett trở thành nhà đầu tư tay ngang kiếm tỷ USD

Trong thời gian chưa đầy 2 thập kỷ, Herbert Wertheim từ một người tay trắng trở thành một doanh nhân và một nhà phát minh thành đạt. BPI chưa bao giờ đạt tốc độ phát triển vượt bậc nhưng doanh thu của nó cũng đạt hơn 10 triệu USD/năm đủ để cho vị doanh nhân này nuôi dưỡng đam mê đầu tư và sống một cuộc đời thoải mái. Herbert Wertheim nói thêm: "Tôi không muốn kinh doanh lớn. Thế nhưng hiện tại, tôi có một doanh nghiệp trị giá khoảng 5-8 tỷ USD, trong đó tôi sở hữu 10%".

Được biết, Herbert Wertheim dùng toàn bộ số tiền kiếm được từ BPI để mua cổ phiếu. Chiến lược mà ông sử dụng được tổng hòa từ hai Warren Buffett và Peter Lynch cùng với một chút phong cách của Jack Bogle. Và với thương vụ của Learjet vào cuối thập niên 50, Herbert Wertheim đã thực hành việc đầu tư vào thứ mà mình biết do Peter Lynch khởi xướng. Huyền thoại này đã khuyên mọi người nên tận dụng chuyên ngành của bản thân để đạt được lợi thế trong đầu tư. 

Và thay vì quan tâm đến các chỉ số trong báo cáo tài chính, Herbert Wertheim đã dành 12 tiếng/tuần để tìm hiểu các thuật ngữ kỹ thuật rồi đọc các bằng sáng chế. Ông cũng chủ yếu đầu tư vào cổ phiếu của những công ty có danh mục sáng chế ấn tượng như IBM, 3M, Intel. Herbert Wertheim bộc bạch: "Đối với tôi, quan trọng nhất là: Họ sở hữu vốn tri thức nào để có thể tiếp tục phát triển trong tương lai?".

Cũng giống như Warren Buffett, Wertheim luôn sẵn sàng đặt cược mạnh tay kể cả khi những cổ phiếu có tiềm năng tăng giá trong thời gian tới đi ngược lại với kỳ vọng của ông. Ông cũng quan niệm rằng một khi đã đặt niềm tin vào tài sản trí tuệ của một công ty thì dù thị trường có đi xuống một chút cũng chẳng sao bởi vì sản phẩm của công ty đó luôn có giá trị lâu dài. Nhà đầu tư này cho biết: "Nếu bạn thích một cổ phiếu nào đó giá 13 USD, hãy chờ nó ở mức giá 12 USD, 11 USD hoặc 10 USD. Nếu cổ phiếu đó tiếp tục xuống giá, nhưng bạn vẫn tin tưởng và nghiên cứu kỹ lưỡng để mua thêm, bạn sẽ có một món hời. Mục tiêu của tôi là mua và gần như không bao giờ bán. Tôi để cho nó tăng giá nhiều nhất có thể và sử dụng cổ tức để tiếp tục". Giống như nhà tiên tri của xứ Omaha, ông hiếm khi thực hiện tái đầu tư cổ tức mà sử dụng dòng tiền từ danh mục của mình để đầu tư hoặc tận hưởng cuộc sống. 

Hiện tại, Wertheim còn giữ cổ phiếu của Microsoft kể từ khi gã khổng lồ này tiến hành IPO vào năm 1986. Bản thân của ông cũng biết khá nhiều về tin học và thậm chí còn từng tham gia vào quá trình sản xuất máy tính. Cho đến khi Microsoft ra mắt hệ điều hành Window, Wertheim cũng đã sớm nhận ra được tiềm năng của thương hiệu này. Số cổ phiếu Microsoft mà vị doanh nhân này mua trong đợt IPO lúc đó có giá là 160 triệu USD. Khoảng 1,25 triệu cổ phiếu Apple mà ông đã mua hồi đầu với mức giá là 10 USD giờ đã có tổng trị giá là 195 triệu USD. 

Dù vậy, không phải phi vụ đầu tư nào của người đàn ông này cũng được thành công rực rỡ. Ông đã từng nuốt trái đắng khi đầu tư mạnh vào Blackberry. Wertheim cho biết, ông bán cổ phiếu khi giá xuống đến 25%. Wertheim nói thêm: "Tôi vốn tin tưởng vào ban lãnh đạo mới và câu chuyện hồi phục", ông nhớ lại. "Tuy nhiên, khi thấy phần lớn lợi nhuận biến mất từ tháng này qua tháng khác, tôi quyết định rằng thế là quá đủ".

Được biết, thỉnh thoảng thì ông cũng sử dụng đòn bẩy nhưng khá hạn chế khi mua các cổ phiếu sinh lời cao. Tuy nhiên thì vị doanh nhân này đã dính phải một đợt "margin call" vào năm 1982 khi mà Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tăng lãi suất từ 12% lên 20%, khiến cho thị trường giảm 20%. Chính sự cố này đã lấy mất 50 triệu USD của Wertheim và dạy cho ông môt bài học về sự nguy hiểm của phương pháp đòn bẩy và hạch toán theo giá thị trường. Cũng tương tự Warren Buffett, Wertheim cho rằng việc tìm kiếm những doanh nghiệp quản lý tốt chính là chìa khóa dẫn đến thành công. Và vào thập niên 70, Wertheim đã làm quen với Laurans "Larry" Mendelson. Ông đã tiến hành mua một căn hộ trong tòa nhà do Mendelson sở hữu, cả hai đã thường đậu thuyền cạnh nhau và có con cái trạc tuổi nhau. Không chỉ là một kiểm toán viên CPA, Mendelson còn là một nhà đầu tư bất động sản rất thành công và tốt nghiệp trường Kinh doanh Colombia danh tiếng. Bị ảnh hưởng bởi làn sóng làm giàu nhờ vào LBO (mua lại dùng đòn bẩy), gia đình này đã muốn tìm một công ty được định giá thấp và làm việc kém hiệu quả để tiếp quản. 

Đến khi nhà Mendelson quyết định tiếp quản Heico - đây là một công ty chế tạo bộ phận máy bay quy mô nhỏ. Wertheim đã dùng vốn kiến thức hàng không của mình để tư vấn và giúp bạn mua lại thành công Heico. Bản thân của Wertheim cũng mua cổ phiếu của công ty, khi đó chỉ có giá là 33 xu. 

Từ một doanh nghiệp thảm họa, nhà Mendelson đã biến Heico trở thành một trong những nhà cung cấp phụ tùng được Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FFA) chấp thuận và cạnh tranh với nhiều ông lớn khác tại Mỹ. Lọt vào mắt xanh của phố Wall, cổ phiếu của Heico đã tăng gấp 6 lần lên hơn 2 USD. Hiện tại, cổ phiếu Heico đang có giá là 135 USD, trong đó Wertheim là cổ đông lớn nhất. Với khoản đầu tư ban đầu là 5 triệu USD, hiện giờ ông đã có hơn 1 tỷ USD.