Cảm niệm lời Đức Phật dạy về “cách dạy con”: Bố mẹ thông thái học tập ngay để áp dụng!

Dạy con sống phải có đạo đức

Theo Phật giáo, thông thường thì những bậc cha mẹ có cuộc sống khó khăn thì luôn cố gắng có cuộc sống giàu có và sung túc để cho con cái của mình bớt khổ. Nhưng đó lại không phải là sự tập trung cần được khuyến khích. Không nên vì cái mình từng thiếu mà nghĩ hộ là sẽ bù đắp cho con nhưng thực tế là đang bù đắp cho chính bản thân của mình chứ không phải là ai khác. 

Và việc trước hết vẫn là phải lo cho con có đức, sự nghiệp của cải không đảm bảo đời sống của chúng ta sau này mà chỉ có tài đức mới thật là một đảm bảo hữu hiệu. Chính vì thế mà cha mẹ phải lấy đức hạnh để lại cho con bởi vì đó mới chính là thứ quý giá nhất. 

Cũng từ tấm bé, các bậc phụ huynh hãy để ý đến khả năng cũng như đạo đức của con, cha mẹ cũng phải tập tành cho con thuần thục. Khi thấy con mình làm việc bất chính thì cần ngăn cản và răn dạy. 

Khi thấy người bệnh tật hay nghèo đói thì dạy cho con thương xót và cứu giúp. Hãy kể cho chúng nghe về những tấm gương đức hạnh, hiếu thảo và tiết nghĩa. Cũng hãy dạy cho chúng cách biết chọn bạn tốt mà chơi và bạn xấu thì tránh xa.

Dẫn chứng, cách Đức Phật dạy con mình qua câu chuyện về La Hầu La được Đức Phật giáo huấn về lòng chính trực lúc cậu bé mới 8 tuổi đã cho thấy Ngài vô cùng nghiêm khắc và không hề dung túng cho bất kể sự sai lầm nào của con. 

Đối với trẻ thì nếu như không chỉnh sửa sớm thì chúng sẽ tưởng rằng những gì mà mình đang làm là tốt và là hay nên chúng sẽ tiếp tục làm theo. Chính vì thế mà nếu như không có sự hướng dẫn, chỉ bảo kịp thời của người lớn thì trẻ em rất dễ bị lạc hướng. Cũng tương tự như cây bonsai, nếu như để cho cành là mọc bất quy tắc thì chúng chẳng đáng giá già cho đến khi có bàn tay chăm sóc, tỉa cành theo một khuôn khổ nhất định để có thể nâng giá trị của nó lên. Câu chuyện này còn nhắc nhở chúng ta rằng những lời la mắng hay giận dữ với con cái thực ra chỉ có sức mạnh mà không có nội lực. Đức Phật cũng đã rất bình tĩnh và chọn thời điểm đúng lúc để dạy cho con mà không trừng phạt hay nổi giận với con mình. 

Hãy dạy con tránh xa việc có hại cho người khác

Được biết, trong một lần nhắc nhở con trai của La Hầu La, Đức Phật có dạy rằng: “Trong khi chuẩn bị làm điều chi bằng thân, khẩu, ý, con phải quán chiếu: hành động này có gây tổn hại cho mình hoặc cho kẻ khác không. Nếu sau khi suy xét, con thấy rằng hành động đó sẽ có hại, thì con đừng làm. Còn nếu con thấy rằng hành động đó có ích lợi cho con và cho kẻ khác, thì con hãy làm”. 

Chính vì thế mà chúng ta thay vì nói chuyện đúng - sai với con thì nên dạy con trước khi làm cần phải suy nghĩ về việc có hại hay có ích. Điều này cũng đòi hỏi cả tư duy và suy ngẫm, về lòng từ bi. 

Khi đặt nền tảng của đạo đức dựa trên có ích và có hại cho người thì sẽ cho mình mình thoát đời sống đạo đức của chúng ta khỏi những khái niệm trừu tượng mà trẻ con không thể hiểu được. 

Như thế, từ việc học hỏi Phật hướng dẫn cách dạy con thì có thể thấy chúng ta cần gieo xuống nơi tâm hồn của con trẻ những hạt giống của lòng từ bi tốt đẹp chứ không phải là những lời đe nẹt.

Cha mẹ hãy trở thành một tấm gương tốt cho con

Cụ thể, cha mẹ hãy là tấm gương sáng gần nhất để cho con  cái có thể noi theo. Nếu như cha mẹ toàn làm những điều sai trái và tội lỗi, bất hòa nhưng muốn con được hòa thuận thì thật là vô lý. Cha mẹ hãy luôn nhớ rằng “Cha lành con thảo” - tức là cha có lành thì con mới thảo được. Nghĩ đến giáo dục cho con cái thì cha mẹ phải nhớ mình là tấm gương của chúng. Theo lời Đức Phật dạy, mặc dù cha mẹ có dùng những lời hay ý đẹp để dạy con mà bản thân của mình lại không làm gương thì cũng không có tác dụng gì. Trẻ nhỏ không học từ 1000 điều chúng ta nói suông mà sẽ học từ cách mà chúng ta cư xử với những người xung quanh hay cách mà chúng ta vượt qua những khó khăn ở trong cuộc sống. Chính vì thế mà trước khi kỳ vọng có một đưa con trung thực và hiểu chuyện thì cha mẹ nên nhìn lại bản thân đã là một tấm gương tốt cho con của mình chưa. 

Cha mẹ hãy để cho con tự lập

Việc dạy con tự lập không phải là lối tư duy hiện đại mà nó vốn đã được Đức Phật hướng dẫn chúng ta từ rất sớm. Và theo lời chỉ dạy của Đức Phật thì trước khi mong ai đó cứu giúp thì hãy tự mình cứu mình trước. Cuộc đời này cuối cùng cũng chỉ là chúng ta tự bước đi trên con đường của mình mà thôi. Vậy nên nếu như chúng ta hướng dẫn cho con cách tự lập từ sớm. Càng thương con lại cho con tự lập sớm bao nhiêu để giúp cho phần đời về sau trở nên dễ dàng bấy nhiêu.