Bức tranh lợi nhuận quý 4/2022: Ngành ngân hàng tăng trưởng mạnh nhất, ngành thực phẩm giảm 80,7%, chứng khoán giảm đến 96,6%

Theo Nhịp sống thị trường, tính đến ngày 3/2, có 995 công ty niêm yết trên ba sàn chứng khoán, ghi nhận chiếm 92,1% vốn hóa thị trường đã công bố kết quả kinh doanh quý 4/2022. 

Ngành thực phẩm ghi nhận lợi nhuận giảm 80,7% do Masan, ngành chứng khoán giảm gần 100%

Ước tính của Chứng khoán VNDirect cho thấy, tổng lợi nhuận ròng trong quý 4/2022 của các công ty niêm yết trên 3 sàn (HoSE, HNX và UpCOM) ghi nhận giảm 30.4% so với cùng kỳ, mức giảm lớn nhất tính từ khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát, kéo tăng trưởng lợi nhuận ròng của thị trường trong năm 2022 xuống chỉ còn 7,1%. 

Trong đó thì lợi nhuận ròng quý 4 của các nhà sản xuất thép niêm yết giảm sâu 155,6% so với cùng kỳ bởi vì suy giảm lượng tiêu thụ cũng như biên lợi nhuận gộp giảm 1,8 điểm % so với quý 3. 

Ngành thực phẩm cũng kéo dài xu hướng giảm với mức lợi nhuận ròng trong quý 4 giảm 80,7% so với cùng kỳ. Lý do khiến cho lợi nhuận ròng quý 4 của ngành thực phẩm giảm mạnh là bởi vì lợi nhuận ròng của Masan giảm 93,1% khi cùng kỳ năm trước ghi nhận khoản thu nhập bất thường đáng kể (tương đương với 5.700 tỷ đồng). 

Bên cạnh đó, các công ty chứng khoán cũng tiếp tục sẽ ghi nhận lợi nhuận ròng sụt giảm mạnh 96,6% so với cùng kỳ trong quý 4 bởi thanh khoản thị trường chứng khoán giảm 58,4%. Những công ty thép, sản xuất thực phẩm, chứng khoán cũng đã khiến tăng trưởng lợi nhuận của toàn thị trường giảm 24,8 điểm % trong quý 4/2022. 

Ngành tăng trưởng mạnh nhất là ngân hàng

Trái lại, lợi nhuận ròng của các ngân hàng niêm yết tăng 23,2% so với cùng kỳ, nhờ vào sự đóng góp của VCB (+53,9%) và BID (+88,8%)  bởi giảm chi phí dự phòng.

Còn ngành Dịch vụ Tiện ích cũng ghi nhận được mức tăng trưởng lợi nhuận ròng cao nhất trên toàn thị trường trong quý 4 (+30,4%). Trong đó thì GAS chính là động lực chính, đóng góp 234,2 điểm % vào tăng trưởng lợi nhuận ròng của ngành. 

Ngân hàng và Tiện ích đã cùng nhau đóng góp 7,6 điểm % vào tăng trưởng lợi nhuận ròng quý 4 của thị trường.  Ngoài ra thì bất chấp thời điểm khó khăn, lợi nhuận quý 4 của các doanh nghiệp bất động sản vẫn tăng 0,9% so với cùng kỳ nhờ vào VIC và VRE. 

Nhóm VN30 vững vàng trước những sóng gió

Nếu như tính theo nhóm vốn hóa thì lợi nhuận ròng trong quý 4 của nhóm vốn hóa vừa và nhỏ đã giảm mạnh lần lượt là 64,8% và 83,3% so với cùng kỳ bởi nhu cầu xuất khẩu yếu, biên lợi nhuận sụt giảm và lỗ tỷ giá. Còn lợi nhuận ròng trong quý 4 của VN30 sẽ giảm 11,5% tốt hơn so với của nhóm vốn hóa lớn (tương đương -18,4%). Lý do lợi nhuận của nhóm vốn hóa lớn sụt giảm nhiều hơn so với VN30 ở trong quý chủ yếu là do BSR (-44,2%), DPM (-30,2%) và DGC (-20,8%).

Theo ghi nhận, tăng trưởng lợi nhuận ròng năm 2022 của VN30 so với cùng kỳ tăng 4,9%. Có 16 doanh nghiệp trong VN30 có mức tăng trưởng lợi nhuận ròng dương trong năm 2022, dẫn đầu là VRE (108%), BID (72%) và GAS (70%). 

Lý do là vì VRE đã hoạt động bình thường trở lại trong năm 2022 so với việc đóng cửa/giãn cách xã hội vào năm 2021 bởi sự bùng phát của dịch bệnh COVID-19, BIDV cũng ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận ròng cao trong năm 2022 nhờ vào việc giảm bớt chi phí trích lập dự phòng trong khi vẫn có mức tăng trưởng thu nhập lãi thuần vững chắc. Còn GAS cũng ghi nhận sản lượng tiêu thụ khí thô tăng 7,8% trong năm 2022 nhờ vào việc huy động điện khí phục hồi sau dịch bệnh và giá khí bùng nổ (giá dầu F0 của Singapore ghi nhận tăng 30%).

Đặc biệt, VIC cũng ghi nhận mức lợi nhuận ròng trong năm 2022 là 8.352 tỷ đồng so với mức lỗ ròng 2.771 tỷ đồng trong năm 2021.

Ở chiều hướng ngược lại, trong năm 2022, lợi nhuận ròng của HPG giảm mạnh 75% chủ yếu là do than cốc đầu vào tăng gần 140% so với cùng kỳ trong năm 2022 cũng như sản lượng tiêu thụ giảm 6,5% so với cùng kỳ trong bối cảnh thị trường bất động sản gặp nhiều thách thức. 

Masan ghi nhận giảm 58% khi năm 2021 ghi nhận mức lợi nhuận ròng ở mức cao (8.563 tỷ đồng) nhờ vào khoản thu nhập bất thường lớn (tương đương 5.700 tỷ đồng). PLX cũng ghi nhận giảm 48% bởi phải tăng tỷ trọng nguồn nhập khẩu để có thể đảm bảo xăng dầu cho thị trường trong nước trong thời gian 9 tháng đầu năm trong bối cảnh thị trường xăng dầu thế giới không được thuận lợi, chi phí kinh doanh xăng dầu tăng cao.

Đặc biệt, VJC ghi nhận khoản lỗ là 2.172 tỷ đồng trong năm 2022 bởi vì không ghi nhận lợi nhuận từ Bán - Cho thuê lại cũng như những khoản thu nhập tài chính khác giống như năm 2021 và giá nguyên liệu neo ở mức cao.

Tỷ lệ đòn bẩy giảm, biên lợi nhuận gộp cũng được cải thiện

Cũng theo ước tính của Chứng khoán VNDirect thì tỷ suất lợi nhuận gộp của thị trường (không bao gồm ngân hàng) ở trong quý 4 cũng đã tăng lên 15,6% từ mức 15,5% trong quý 3/2022 với sự cải thiện lớn nhất đến từ ngành Dịch vụ tiện ích (ghi nhận +3,6 điểm %), Bất động sản (ghi nhận +2,8 điểm %) và Dầu khí (ghi nhận +2,5 điểm %).

Và tỷ lệ đòn bẩy tài chính toàn thị trường cũng đã kéo dài xu hướng giảm kể từ quý 1 là kết quả của việc mua lại trái phiếu doanh nghiệp cũng như nhu cầu huy động vốn yếu bởi các doanh nghiệp có xu hướng trì hoãn việc mở rộng kinh doanh. Hơn thế, lãi suất cao cũng đã làm tăng chi phí vốn vay trung bình ở trên thị trường từ mức 5,8% lên 5,9% trong quý 4/2022.