Bộ trưởng Tài chính: Vẫn còn nhiều “lỗ hổng” trong vấn đề thuế chuyển nhượng bất động sản

Thực trạng chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản (BĐS) vẫn đang là vấn đề được nhiều đại biểu quốc hội đưa ra trong phiên chất vấn sáng ngày 08/06. 

Trong thời gian vừa qua, những kết quả khả quan thu được trong siết chặt quản lý thuế bất động sản không chỉ góp phần tăng thu mà còn có tác dụng nhất định hạn chế đầu cơ bất động sản, góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Đơn cử, tổng thu ngân sách nhà nước năm 2021 tăng 225,1 nghìn tỷ đồng so vs dự toán tăng 20,9 tỷ đồng so với báo cáo của quốc hội. 

Tuy nhiên, những "nút thắt" trong kê khai thuế bất động sản cũng được nhận diện và đòi hỏi có những phương án hữu hiệu để ngăn chặn tình trạng trốn tránh nghĩa vụ thuế, gây thất thu ngân sách Nhà nước.

Vấn đề kê khai thuế bất động sản vẫn còn nhiều “lỗ hổng”
 
Trả lời trong phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã nhận diện vấn đề kê khai bất động sản, trong thời gian qua, nhiều đối tượng thuộc diện người bán/ chuyển nhượng bất động sản đã kê khai theo giá rất thấp thậm chí không kê khai dẫn đến thất thu về chuyển nhượng bất động sản. Điều này đã tạo ra “lỗ hổng” trong thất thoát tiền thuế của Nhà nước.

Đáng nói, “lỗ hổng” trong quá trình thi hành công vụ tại nhiều địa phương cũng được cử tri phản ánh. Cụ thể, một số nơi vẫn xuất hiện hiện tượng cán bộ còn nhũng nhiễu, gây phiền hà, làm khó các cá nhân và doanh nghiệp trong quá trình làm hồ sơ chuyển nhượng bất động sản. Ngoài ra, thực trạng nhiều cơ quan thuế trả hồ sơ về giao dịch bất động sản cũng  gây ra tình trạng thiếu chủ quan và thiếu căn cứ pháp lý đối với vấn đề kê khai chuyển nhượng bất động sản.

Những vấn đề nêu trên đòi hỏi cần phải có giải pháp tổng thể, căn cơ nhằm hoàn thiện chính sách liên quan đến thuế chuyển nhượng bất động sản; chống thất thu trong lĩnh vực này để đạt được hiệu quả bền vững trong thời gian tới.

“Nếu ai cũng gương mẫu chấp hành, làm đúng pháp luật, kê khai đúng giá, nộp đúng thuế thì chẳng có vấn đề gì!”

Đó là phát biểu của Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trước những bất cập về vấn đề thuế chuyển nhượng bất động sản vẫn còn tồn đọng. Theo báo cáo của Bộ Tài chính gửi tới Quốc hội tại Kỳ họp thứ 3, tình hình vừa qua, Bộ Tài chính đã thực thi nhiều giải pháp chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS. 

Cụ thể, ngày 28/4/2022, Bộ Tài chính có Công văn số 3849/BTC-TCT gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị UBND các địa phương chỉ đạo phối hợp với các cơ quan có liên quan rà soát, ban hành kịp thời Quyết định điều chỉnh bổ sung Bảng giá đất cụ thể đối với từng vị trí, đảm bảo phù hợp với giá giao dịch thực tế trên thị trường và giá bán của chủ đầu tư. 

Trong trường hợp kê khai thấp hoặc không kê khai trên hợp đồng, cần thu thuế theo Bảng giá mặt bằng nhà đất đã ban hành theo quy định như trên ứng với từng địa phương và nhân với hệ số điều chỉnh. 

Căn cứ theo Luật đất đai, giá nhà đất được ban hành 5 năm một lần, trong khoảng thời gian đó nếu có biến động tăng hay giảm 10% thì UBND các tỉnh cần ban hành hệ số sử dụng đất để điều chỉnh giá đất sao cho phù hợp với quy định của pháp luật. 

Theo Bộ trưởng, bảng giá đất, đơn giá đất và hệ số điều chỉnh đóng vai trò vô cùng quan trọng để căn cứ vào đó thu thuế BĐS.

Song song với đó, Bộ Tài chính đã chỉ đạo cơ quan thuế không được tạo áp lực, gây phiền hà, khó khăn cho người nộp thuế trong quá trình xử lý hồ sơ chuyển nhượng BĐS. “Anh chỉ có quyền tuyên truyền, anh không có quyền ngăn chặn việc chuyển nhượng hay ngăn chặn vấn đề hồ sơ”, Ông Hồ Đức Phớc nhận định trong phiên chất vấn.

Thông qua sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, toàn ngành Thuế đã quán triệt cán bộ, công chức thuế “vào cuộc” trong công tác xử lý hồ sơ chuyển nhượng BĐS nhằm thực hiện các quy định về trình tự, thủ tục xử lý hồ sơ được nghiêm túc; xác định đúng nghĩa vụ tài chính và quy trình làm việc trực tiếp với người nộp thuế theo quy định. Từ đó, có cơ chế giám sát cán bộ, công chức trong quá trình hướng dẫn, tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật việc kê khai giá chuyển nhượng BĐS cho người nộp thuế.

Cùng với đó, Cục Thuế các địa phương cũng đã khẩn trương triển khai rà soát các hồ sơ chuyển nhượng BĐS, đề ra yêu cầu cần xử lý, giải quyết kịp thời cho người dân và doanh nghiệp đúng theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, Bộ trưởng đưa ra định hướng tiến tới xây dựng hệ thống dữ liệu chuyển nhượng BĐS công khai để căn cứ vào đó có sự so sánh, đối chiếu giữa các cơ quan với cá nhân, doanh nghiệp mua/bán BĐS trong quá trình thực hiện hồ sơ và chuyển nhượng được hiệu quả, công tâm.